Београдске новине

Broj 2.

4, januara 1916.

Beogradske Novine

Beograd, utorak

Prilog

Asquithov kabinet, razdati su svima ministrima i političarima. Još se nezna, šta će uraditi M a c K e n n e-a, Runciman, Simon i Harcourt Oni su se dogovorili zajednički da rade. Najvjerovatnije, da će odstupiti. Čudno je i naročito treba naglasiti, da je S i in o n član komisije, koja je zastavila zakonske projekte. Četiri pomenuta ministra ne poriču, da Asquith, od njih iznugjava pristanak, da se samo neoženjeni ljudi uzimaju na vojnu obvezu, a da se oženjeni, koji su se dobrovoljno prijavili, puste kućama. Megjutim ministri se iz finansiskih razloga ne slažu sa Asquithom, i zato sve zavisi samo od zakonskog oblika, koji će se dati novom zakonu. London, 1. januara. „Reuter Bureau“ javlja: Situacija je, što se tiče opšte vojne obveze za sada nije izmijenila, osim u toliko, što se svakim danom sve više uvigja potreba zavogjenja opšte obveze. Kraljev se povratak iz Soudringhama u London smatra kao znak, da kralj takogjer želi prilikom riješenja ovog krupnog pitanja, da bude u bliskom dodiru i stalnom kontaktu sa Asquithom. O radničkoj konferenciji, koja je juče održana, javlja se, da su radnici prihvatili ideju zavogjenja opšte vojne obveze, ali pod uslovom, da će se voditi [računa o pravima radnika i o interesima industrije. Amsterdam, 1. januara. Jedan ovdašnji list javlja iz Londona: Govori se, da će neoženjeni biti regrutovani po Derbyskom sistemu, ali svi koji budu pozvani pod zastavu dobiti će još izvjesno vrijeme da bi se pripremili. Od 20. januara biti će primorani svi neoženjeni, koji se nijesu prijavili, da se odmak prijave. Po novom zakonskom projektu predvigja se do posljednjeg trenutka dobrovoljno prijavljivanje. Rotterdam, 1. januara. M a c K e n n a je odlučni p r o t i v n i k zavogjenja opšte vojne obveze u Engleskoj. ,,Times“ piše, da je Mac K e n n a odiučni protivnik naročito s toga što predvigja, da Engleska neće moći u finansijskom pogledu da izdrži nove terete. Ministar je trgovine R u n c i m a n protivnik zavogjenja opšte obveze, jer zastupa gledište, da su Engleskoj potrebni ljudi za njenu industriju i izvoznu trgovinu. „Times" zastupaju mišljenje, da irski nacionalisti neće nastaviti u današnjem trenutku borbu protiv opšte obveze. ,,Daily Telegraph 11 javlja, da je jednom odboru od članova vlade, u korne su odboru i Simon i Walter Scug, povjereno da definitivno sastavi zakonski projekat. Isti list cijeni da ima neoženjenih izmegju 19 do 40 godine, na koje će se odnositi zakonski projekat oko 600.000; ali veliki diood ovoga broja, svi stariji nesposobni su za borbene redove.

Oskudica u Rusiji. „Korrespondenz Rundschau" javlja: Posljeđnjih je dana uzela ekonomska kriza u Rusiji takvih razmjera, da je zabrinula mjerodavne krugove. Život je p os k u p i o toliko, da je mnogima prosto onemogućeno živjeti. „Riječ" piše, da je u Petrogradu opšta oskudica za mesom; meso se nigdje ne može nabaviti, i mesari su primorani, da zatvaraju kasapnice, jer nemaju šta da kolju i prodaju. „Birževija Vjedomosti" javljaju, kako je obrazovana jedna komisija sa zadatkom, da se stara o snabdjevanju životnim namirnicama, ali

ta komisija je nemoćna ma šta da uradi: jedva je zađovoljila 30°/ o traženja za život. Ruski 'je narodni ekonomist TuganBaranovski, držao u petrogradskom tehničkom društvu predavanje, u kome je dokazao, da je od sviju zaraćenih država u Rusiji srazmjerno najviše poskupio ž i v o t. U Rusiji je život poskupio prosječno sa 40°/ o . Za ovu opštu narodnu katastrofu, izlaže Tugan Baranovski, naročito su krive visoke uvozne carine, pogrješan porezni sistem, rekvizicija, dozvola za izvoz namirnica, rgjav željeznički promet u Rusiji, i što je još najglavnije, nesavjesna spekulacija nesavjesnih trgovaca, protiv kojih vlasti ništa ne preduzimaju. Naročito veliko ogorčenje izaziva oskuđica u kojoj se nalaze porodice onih, koji se nalaze pod zastavom. Ljekar dr. N i kolski saopštava u ,,Riječi“, da 798 porodica, koje je on posjetio, prosto gladuju. Najveći dio porodica u Petrogradu uopšte nikako i nejede mesa, a riba se smatra uopšte kao đelikatesa. Mnogima 9e naregjuje, da moraju napustiti Petrograđ, jer su očajne zdravstvene prilike u prijostoljnici Rusije. Velika je oskudica i u gorivu. Prema jednom izvještaju komisije sastavljenom od članova Dume, objavljenog u „Novoje Vremja“, u ovom pogledu se niukoliko ne može pomoći oskudnome stanovništvu. Osjeća se velika oskudica i za ugljem, i zato je saobraćaj lokalnih željeznica sveden na najmanju mjeru. „Ruskoja V j e d om o s t i“ javljaju, da su veliki inđustrijalci iz Odese donijeli jedan zaključak, kojima se obavezuju, da se radovi u svima tvornicama odmah obustave. „Novoje Vremja“ piše, da je o č a j a n p o 1 o ž a j u P e t r o g r a d u i u M o s k v i. Od 3000 I naručenih vagonauglja stiglo je svega 20. Ugalj, koji je bio na stovarištima u Petrogradu je potrošen, te sada čak i bolesnici u b o 1 n i c a m a leže u n e z a g r i j a n i m o d a j a m a. Glavnu krivicu za svu oskuđicu, lcoju danas trpi Petrograd, treba pripisati rgjavom željezničkom saobrućaju u cijeloj Rusiji. Ministar je Hvostov izjavio, da on smatra, da je zbog rgjavog saobraćaja život u velikim varošima u Rusiji postao tako nesnosan, da prijeti ozbiljna opasn o s t i od n a r o d n i h p o b u n a. Svi ruski listovi jeđnodušno traže, da se odmah preduzmu potrebne mjere za popravku očajnog stanja.

Političke vijesti Uzaludni ruski napadi u Bukovini. lz Čeniovica brz- jotljaju bečklm listoviina: „Potpuno su p f o p U 1 i t u s k i bčajni napadi, koji j od BtižićH, sa trinitt dlvizijama pješadije i stotinama topova, pokušdvaju da probiju naš frotlt. Mlgjittim ižgubllo ja neprijatelj, prilikoin 22 jutiša, i neprc-kidne puSčane vatre kfOz punih šesrišešt štđtirtžl šfitl, preko 100 nirtvih i ranj'nih, tritgju kojima jo

vrlo mnogo časnika i jedan pukovnik, član visoke ruske aristokratske porodice, poginuo na b jištu. Njegov puk je četiri puta jurišao, da bi popravio nepovoljnu situaciju za Ruse, ali sva četiri juriša bila su uzaludna. Zarobljeni ranjeni ruski vojnici dpišuju, dt je borba bila strahovita. Jedan je rekao, da su ove posljednje borbe bile božija kazna. „Kada sada nijesmo uspjeli“, nastavlja zarobljeni Rus, ,,cla probije moaustrijske redove, moramo vjerovati, da se u redovima Austrijanaca bore gjavoli. Ova Bukovina postati će još grob šviju, koji su se s p a s 1 i i z Karpata'. Talijanski sud o postupanju sa austrougarskim zarobljenicima u Srbiji. Si talijanske gnniee javlji „Politische KotTespondenz“. Od kako je Itaiija stupila u rat, tdijmska štampa stdno ističe kako su siie četvornog spol'tfzuma i njihovi saveznici čovječni u ratu, a kako su centralne siie nečovj čne. Ali posljedujih dma učinila je talijanska štrnipa jedno prizm nje, n.iinte talijanski list „Gazetta di Venezia“ otvorenr prizn j , da su u vrlo bij:dnom stanju u Srbiji zarobijmi austr-i-ugarski vi jnici, koji su sada dovedMti iz Srbije u Arbaniju. Pi menuti list veli, da se protivi s v i m a p r a v i 1 i m a civilizacije oph gjenje, k> je su Srbi pružrli ovint austro-ugarskint zaroblj nicima. Pored „GazMta di Venezia“ (sugjuju i o s t a 1 i talijanski listovi n e č ov j e č n o ophogjenje prema zaroblj micima cd strme srpskih vlasti. Pozivanje sedamnaestogodišnjih u Rusiji. „Bfrliner TagbLtt“-u javljaju iz Kopenhugen-a: Si najvećom žurb nt izvodi se ukaz carev 0 pozivanju pod zastavu godišta 1918. Učinjene su sve pripreme, da se još mjeseca januara počno sa vj -žbjma. U Moskvu je stigao jedan odj 1 frmcuskik i cngleskih' inžinjera, k> ji je đddijeljen na rad ruskim tvi rnicama municije. Rusi gube pouzdanje i vjeru. Sto je ranije samo naglašavano, od strane štampe, o raspoLženju u Rusiji, sada se otvordto ističe. Glasilo ruskih kadeta „Riječ“ pretiskava iz ,,Koloka“, glasila reakcionara, jedan članak, iz koga se vidi, da ruski narocl preživljuja srcla vrlo teške dane, i da ruski puk počinje gubitipouzdanjeivjeru u p ob j e d u. U Rusiji jo zavladala opšt l apatija. Rusi za mir. S ve se č šć i čuju glssovi iz Rusije za z aključenjeposebnogmira si Njemačkom i Austro-Ug. rskom. Prema jeclitoj vij sti pelrogradske „Riječi“ članovi Dunte sa d e snico iznfjeli su j din precllog o zhkluč e h j u pbšebnog m 1 r a izraegju R u s i j e 1 Njertiačke i Austro-Ugarske. U ovom predlogu se v. li, da stranka neće da povede ..git uiju u tom pogledu, d k se ne sporazume s vladom, ali se u isti mah i n> glašava, daRusija ne ntože i neče više da podnosi beskorisne žrtve. Dalje vogjenje rat t p o d s v a k u c i j e n u (značava se kao pdlitička grjeSke, koju ne treba podržavati već u interesima same Rusije.

Slijedeći broj našega lista izaći će u četvrtak 6. januara 1916 god.