Битеф

karlos

koun

'*■l godine pozorište privremeno pr estaje sa r adorn, a Koun postavi] a Pirandela i Cebo va u Narodnom pozoristu. Kada je 1952. godine panavo otvoreno Umetničko pozorište, sa novom grupom glumaca iz njegove dramske škole, po prvi put je grčka puhlika videla velike savremenike, između ostalih: Brehta, Frisa, Olbija, Joneska, Beketa, Finterà, Ženea, Petera Vajsa, kao i mlade grčke autore.

moderna

Mi Crei, kao direkíni naslednìcì antičke grčke drame, imamo veliku

prednost kada Želimo da je

interpretacija

* ~ natopljene suncem, duge vederi, a naročito visoko, jarko svetto nebo.

Naše misli i oseéanja treba da imaju istu strukturu i boje, jer proističu iz iste prirode koja je damo okruzavala naie antiche pretke. Pastir koji ustaje pre zore vodeéi svoje

Roden u Brusi (Mala Azija) 11908. Posto je završio » Robert College « u Istanbulu, nasi avio je studije este tike

na Sorboni. Za nastavnika engleskog jezika postavljen je 1929. u jednoj atìnskoj gimnaziji i sa studentima je

postavio na scena Aristofana, Šekspira i neke kritske književnike. U toku 1934. godine osnovao je poluprofesionalno pozorište Laiki Skini (Teatro del Popolo) koje je posi e kratkog vremena propalo; posle toga je saradivao sa grčkim glumcima Katarinom i Marikom Kotopouli. 1942. godine osnovao je »Theatro Technes« i sa mladim glumcima iz svoje škole davao je dela Ibzena, Strindberga Pirandela, Šoa, Lorke, Tenesi Viljemsa, Artura Milera i dr. Zbog finansijskih teškoča, 1949.

izvodimo: zi vinw na isíoj zemlji kao i antički Crei. Ta nam činjenica

omoguéuje da se napajamo na njihovim izvorima i da u potpunosti shvatimo celu grčku tradiciju koja se od tada stvarala. lako su prohujali mnogi vekovi, ne moie se zapostaviti činjenica da živimo pod istîm nebom, da isto sume sija iznad nas i da nas isto tie brani. Geološki i atmosferski uslovì koji utiču na naš svakidašnji Život i na naše misli još uvek su isti kao i onda. Iste su ohale mora i daleki horizonti u kojima se nebo i more sastaju, kamenje i planine

stado na pašu, korača po istom prastarom kamenju i stazama, libar i sada izvlači svoju mrežu na iste stene. A i putujuči trgovci sa kor pama i dalje traže biada pod is tim drvećem, da zaštite robu i životinje od podmvnog azarenog sunca.

Mi, moderni Crei, imamo, dakle, veliku prednost da dozivljujemo, posmatramo od jutra do veéerì, iste ob like, figure, ritmove i zvuke kakve su gledali i slušali Omer, Eshil, Sofokle, Aristofan. Ako, dakle, želimo da ih interpretiramo na kreativan način, treba da bliže priđemo svim ovim elementima, da ih posmatramo i upijemo jer su oni, svesno ili nesvesno, ušli u duh i svest naših predaka; potrebno je da nam velike tajne prirode koje su se njima otkrile postanu bliske nebo, more, stene, sunce i čovek koji ziri na ovim síenama i pod ovim suncem. Ziri elementi ove zemlje, koji i dalje traja u naie vreme i za nas, pomoći će nam da shvatimo misao i poeziju njihovih dela mnogo jasnije od ma kakvog akademskog učenja i istorijskog proučavanja spoljašnje forme antičkih predstava. Ako je jasan i jednostavan izraz koncepcije jedna od vrlina antičkih Grka, ne znacì da postoji samo jedan način da se ona izrazi. Mi koji zjvimo u istoj zemlji treba da se osvrnemo oko sebe i da otkrijemo hiljade moguénosti koje su i nasi preci otkrivali i da pruzimo modernom gledaocu antiche tekstove sa savremenim ukusom, a da ne izneverimo autora. Upravo tu i izviru opasnosti konfrontacije me du savremenim grčkim interpretatorima antičkih drama. Strančeva je obaveza samo da shvati antički tekst, da se njime inspiriše i da stvar postavi teatarski na ziv način, prilagođavajući ga potrebama savremenog gledaoca. Ali za nas Grke od največeg značaja je da se sačuvamo od pozorišnih uticaja sa strane i da izbegavamo strane interpetacije, čak i kada dolaze iz zemalja koje su teatarski ispred ñas i imaju tradiciju modernog pozorišta koja je duža od naše. lako su velike strasti univerzalne, iako su reakcije Ijudskog tela iste na svini krajevima sveta, njihovo izražavanje se stoino i svuda menja. Zanas i strah se drukčije izražavaju na Istoku a drukčije na Zapada, a krik uíasa drukčije zvuci na Ekvatoru nego u severnim stepama.

Da bismo upoznali naše antiche pesnike, najpre moramo duboko upoznati današnju Grčku.

(Karolos Koun)