Битеф

U TOKU BITEFA / IN THE COURSE OF BITEF

Izložba / Exhibition

16. 09. /18 h

Muzej istorije Jugoslavie / Yugoslav History Museum POZORIŠTE OD PAPIRA PAPER THEATRE

Papirno pozorište jedna je od ! najljupkijih i naj- j lepših vrsta efemer- | alne publikacije 19. i veka. Međutim, na- j ziv „papirni teatar“ j (od nem. Papier- j theater), kao adek- j vatni termiti za ovu \ vrstu pozorišta je j nastao tek pedesetih godina 20. | veka. Do tada su se ; koristili pojmovi kao sto su dečije, i domaće, stono ili sobno. U strogom značenju termina, bio je to tipični plod bidermajerske i romantičarske epohe koji, na specifičan način, predstavlja ogledalo celokupne kulture svog vremena. S druge strane, kao svoju osnovu, ovaj teatar ima ogromnu strast koju je buržoazija 19. veka gajila prema pozorištu. Očigledna želja ovog sloja društva bila je da najpoznatije pozorišne komade ožive u svojim domovima, da ih učine vidljivim i dostupnim najmlađima. To je bila пека vrsta minijaturne edicije tadašnjeg pozorišta, teatar modela koji se u oprerai pozornice, repertoaru i scenskoj tehnici svesno oslanjao na pozorište 19. veka. Tako, zbog čestog kopiranja inscenacija „velikog“ pozorišta, papirni teatar nije bio samo obrazovni instrument i omiljeni simbol gradanstva tog vremena, već je postao i važan izvor za istoriju i nauku о pozorištu. Može se reći da je ovo malo pozorište, istovremeno, bilo pomodna zabava i edukativno sredstvo jedne građanske porodice. Jer, proučavajući tu „zabavu“ mogu da se sagledaju sve karaktenstike buržoaskog društva 19. veka: umetnički ukus i osećaj, potreba za pompeznošću i raskoši, eklektična shvatanja, poimanja evropske istorije i vanevropskih civilizacija, važnost porodičnog života, kao i novo mesto dece u njemu. Sociološka, a mažda i najvažnija, karakteristika papirnog teatra ogledala se u sakupljanju porodice na jednom mestu, odnosno jačanju njenog duhovnog zajedništva.

Zato se u njemu ne pronalazi samo oduševljenje vizuelnim aspektima pozorišta, već i, sasvim osobena, intima građanske kulture i umetnosti u 19. veku. Kolekcija papirnog teatra u Muzeju grada Novog Sada izdvaja se po svom značaju kao izuzetno vredna i jedinstvena na podrucju Srbije. Muzej je otkupio 1975. godine, kao deo zaostavštine Pavela Ružičke, poznatog vojvodanskog slikara. The toy theatre was one of the most charming and most beautiful kinds of the ephemeral publication of the 19th century. Being the typical product of the Biedermeier and romantic époque it represented the mirror of the entire culture of its time. The foundation of this theatre was the intense passion of the 19th century bourgeoisie for the theatre. It was a sort of miniature edition of theatre, as we knew it then, the theatre of a model which, when it came to the stage properties, repertoire and stage instructions consciously relied on the 19th century theatre. Therefore, the toy theatre represented a very important source for the history of theatre and related science. It did not only reflect the golden era of theatre but could help us draw interesting conclusions about the sociology and taste of the audience. At the same time, it was a social document, demonstration of the middle-class families’ comfortable life, and the new role of children in them. The toy theatre collection in the property of the City Museum of Novi Sad is most precious and unique on the territory of Serbia. The Museum got it in 1975, as the legacy of Pavel Ružička, a famous painter from Vojvodina.