Народна милиција
Medfašisti i informiroovci na zajedničkom poslu u еделизнској Катралји пон Јидозгамје
Već 30 godina slušamo zvuke jedne pjesme, koja se uporno, često praćena zveketom mača, ponavlja s one strane Jadrana — »Dalmazia italiana« (Talijamska Dalmacija). Trideset i više godinma očekujemo da se naši prekomorski susjedi opamete, da povuku svoje ne jedamput opržene prste s omogal što nije njihovo. Kada su »nepobjedive rimske legije«, koje su nezvano depšle u našu zemlju da pljačkaju i ubijaju, pod udarcima naše NOV-e položile oružje — mislili smo da će se lek·cija pamtiti dugo vremena. Ali, nije bilo tako; evo, svega je 5 godina otkako je likvidinanam agresija, čiji je centar bio Berlin, a već se sa zvaničnih miesta, rukovodećih foruma Italije (»republikanske« i »demokratske«) čuju opet histerični, zavojevački pozivi starih i novih pobornika iredentizma (pokreta za pripajanje Istre i Dalmacije Italiji); a štampa te zemlje, počev od najreakcionarnije h najkledikalnije, kao »Ogservatore гоmano«, do one koja reflektira. da je smatraju naprednom, kao »Unita« — upinje se iz petnih žila da dokaže »osveštana« prava Italije na toliko »namučenu« zemlju, koja »stenje pod jugoslovenskim terorom«. Trst је prva meta te gospode, otskočna daska sa koje bi se pomovo krčio put italijanskom imperijalizmju na Balkan.
Stari su to snovi. Još 1915 godine pisao je Mugsolini u članku »Dalmacija Italiji«: »Italijanske gradove dalmiatinske obale treba pretvoriti u polazne tačke za naš budući prodor i ekonomsku i političku ekspanziju u velikoj Srbiji i na Balkan.« Misao je bila jasna, samo nije bilo jasno kako je ostvariti. A. za nijeno ostvarenje se je dostojno založio Vitorio Emanuele Orlando, 1919 godine, u Versaju, kada je, koristeći ne baš slavno učešće Italije u ratu Antante protiv Centralnih sila, tražio kao platu Italiji za tu uslugu ni manje ni više nego naše zemlje, i to Istru, Rijeku i Dalmaciju. Orlando je bio člam dtalijamske delegacije koja je učestvovala u Versaju kod sklapanja mirovnog ugovora. »Za nas su Јиgosloveni ono što su za vas Švabe« — govorio je Om francuskim i engleskim delegatima, pokušavajući ih uvjeriti u to, da je Dalmacija »bulevar Italije kroz viJekove«. ·
Budući »demokrata«, kad je došao na vlast fašizam, Orlando se povukao iz političkog života —- ostao je »samo« profesor univerziteta u fašističkoj Italiji. A danas, Orlando ponovo diže svoj glas, ponovo sanja O »bulevaru Italije kroz vijekove«. I tako je 22 februara
22
ove godine, a, i nekoliko dana kasnije, gospodin Orlando, u italijanskom senatu, bez imalo stida, malutoritativno, uporno, onako kako dolikuje čovjeku koji traži svoje »pravo«, zatražio priključenje Trsta Italiji, »Nepodnošljiv je teror pod kojim žive naša braća Italijani u jugoslovenskoj teritoriji 5ТТ« — govorio je Orlando i, dalje, objašnjavajući taj »teror«, prešao na »argumente«: »u jugoslovenskoj zoni ST'T prekrštavaju se imena građana, provodi se nlagilna slovenizacija«.
Kako je riješeno nacionalno pitanje u mašoj federativnoj republici, te prema tome i pitanje nacionalnih manjina, i kako, na osnovu našeg Ustava i pozitivnih zakona, Italijani kod nas uživaju sva građanska prava i nesmetane razvijaju svoju macionalnu kulturu itd. to su opće poznate činjenice, poznate ne samo nama, već cijelom svijetu. A »prekrštavanje« o kome govori Б0spodin Orlando, nije ništa drugo nego ulidanje fašističkog zakona prema kojem su još za vrijeme fašizma Slovenci i Hrvati u Italiji morali da mijenjaju svoja prezimena u italijanska. I eto, upravo takvo, fašističko nasilno prekrštavlanje i nasilnu italijanizaciju, Sprovođenu u vrijeme Dučeove vladavine, damas brani Orlando. No, ostavimo to i pogledajmo malo kako stvarno stoje činjenice. Pokrenuta! iredentistička kampanja ne može da prikrije i zagluši jeku događaja koji se odvijaju u krajevima Italije koji su nastanjeni Slovencima. A ti događaji pokazuju da teror o kojem govore Orlando i njegovi istomišljenici, sprovode upravo oni, da se upravo u krajevima Italije nlstanjemim našim življem, provodi politika nasilnog odnarođavanja. A evo kakva je situacija stvorema u tim krajevima, tj. u Beneškoj Sloveniji, Kanalskoj Dolini i Goričkoj Oblasti i u samoj anglo-američkoj zoni Trsta.
Uporedo sa akcijom za vraćanje Trsta Italiji, pojačan je pritisak protiv slovenačkog stanovništva pomenutih krajeva. Terorističke bande takozvanih »trikolorista« mesmetano harače, ubijaju i pljačkaju ро tim krajevima, čak potpomognuti od italijanske policije. Naprimjer, prošle godine, kada su »trikoloristi« ubili Andreju Juža, sekretara Demokratskog fronta Slovenaca u Petrakima, karabinjerski brigadir iz St. Petra na Маdeždi павоуагао је пј jegovu ženu da potpiše izjavu po kojoj bi za ubicu proglasila jedno“ Slovenca koji je još 1945. godine prešao u Jugoslaviju. U mjesecu februaru ove godine, za vrijeme proslave godišnjice Prešerna u