Народно благостање — додатак

94

Ulozi na štednju 9.158 8.483. 9.193 7.575 Ulozi po tek. rač. 5.608 9.095 21.416 40.573 Javni fondovi 17.769 17.020 17.414 21.610 Dir. za likv. zemljor.

dugova — — 5.441 17.633 Ulog fili{ala — 19.257 — Nepodignuta dividenda 5.035 3.990 2.674 2.530 Privremeni računi 5.594 16.370 48.114 52.900 Prenosni računi 2.050 710 2.240 2.814 Razna pasiva 9.244 27.597 12.099 4.949 Garancije —— 20.000 20.000 Čista dobit 34.386 18.071 18.106 18.280

Poverioci po garanc. 90.000 330.000 320.000 311.067 Ostavljači ostava 1.013.598 978.047 990.300 1.119.586

Polagači kaucija 1.048 1.098 903 955 Poslovanje za račun | trećih 3.394 2.676 9.537 1.684

Zbir bilansa 1.940.242 92.167.776 2.296.300 2.982.226

Po pglavnici Privilegovana agrarma Danka je naša najveća banka. Njena glavnica je najveća od svih akcionarskih društava. U prošloj godini osnovan Jugoslovenski čelik a. d. ie drugo društvo po redu sa glavnicom od 600 mil. din. Glavnica je uplaćena gotovo u celosti. Neuplaćeni deo od svega 11 mil. din. vodi se kao dug akcionara u pasivi. Rezervni fond koji se svake godine dotira iz čistog dobitka iznosio ie kraiem 1938 g. okruglo 40 mil. din. prema 98.2 mil., 37.1 mil. i 36 mil. u ranijim godinama. Od fondova mcgli bi da uračunamo u sopstvena sredstva još i fond za kursnu razliku, koji je u stalnom porastu sa 1.9 mil. din. u 1935 i 1996 g preko 2.4 mil. na 2.7 mil. din. Ostali fondovi imaju svoju specialnu namenu kao što su: fond za obezbedienje bančinih založnica, fond za obezbedjenje melioracionih obveznica i fond za obezbedjenje zadružnih obveznica od po 1.6 mil. din prema 1.5 mil., 1.4 mil. i 1.3 mil. u ranijim godinama. Penzioni fond činovnika i služitelja iznosio je 18.4 mil. prema 11 mil., 8.6 mil. i 72 mil, din. Od tuđih sredstava važnu ulogu igraju javni fondovi, a od njih najveći đeo otpada na fondove Ministarstva poljoprivrede i to 21.6 mil. prema 17.6 mil. din. Po fondovima Ministarstva promet je bio vrlo živ. Na račun fondova uloženo je u 1938 p. 34.8 mil. din., a isplaćeno 30.6 mil. din. Neznatnu ulogu igraju samoupravni fondovi sa 990.171 din. prema 395.876. Obrt po tim računima bio je mali i iznosio je 51.709 din. Zbir fondova је и 1938 2. и јасој тел роrastao nego u ranijim godinama, naime za okruglo 4 mil. din., dok je u ranijim godinama bio svega nekoliko stotina hiliada dinara godišnje. Ulozi na štednju nisu veliki, a u рго5јој godini su pali na 7.6 mil. prema 9.2 mil., 8.5 mil. i 9.2 mil. u prethodnim godinama. Ulozi po tekućim računima su znatno veći i iznose 40.5 mil. din. Oni su se udvostručili prema pretћодпој софи, Када su поз 214 mil. din. Porast prema ranijim godinama je još veći, kao što se to može videti iz tablice. Obrt po tekućim računima iznosio je 61 mil. din., od бета je uplaćeno 40 mil., a isplaćeno 21 mil. din. Srazmerno mali obrt pokazuje, da se oni po svom karakteru više Dribližuiu ulozima na štednju. Živi poslovni tekući računi тоrali bi pokazati znatno veći obrt. Kao ulog treba da se smatra i potraživanje Direkcije za likvidaciju zemlioradničkih dugova u iznosu od 17.6 mil. din., prema 5.4 mil. din. Tudja sretstva u prošloj godini pokazala su znatno povećanje sa 53.5 mil. na 90.4 mil din. prema 34.6 mil. i 32 mil. u 1996 i 1935 g. To ije vrlo povoljno za banku. Ona nije mogla u raит godinama da kreditira toliko koliko je htela, pošto su raspoloživa sretstva bila ograničena gotovo samo na sopstvehi kapital. Ni u prošloj godini to stanje se nije radikalno izmenilo. Ipak tudja sretstva su na kraju prošle godine činila 129/6 sopstvenih prema 7%0 u prethodnoj godini i 4% u 1936 i 1935 god. Ali bi oni mogli da budu ioš mnogo veći. U tom

pravcu Privilegovana agrarna banka ima još šitoko polje rada. Ostale, pozicije u pasivi su beznačaine. Nepodignute dividende iznose 2.5 mil. prema 2.7 mil., prenosni računi 9.3 mil. prema 2.2 mil. i razna pasiva 5 mil. prema 192 ml. din. Privremeni računi sadrže nepotpune uplate па апшћеје zadružnih i drugih zaimova. Prenosni računi se sastoje od prenosnih kamata po hipotekarnim, zadružnim, lonibardnim i meničnim zaimovima. U raznu pasivu se najzad Каја 1970 provizija zadrugama i savezima, ukapitalisani i перјасет bančini izvršni troškovi po zađružnim zajmovima, primljeni iznosi koji nisu rasporedieni u pomanikanjiu presude od raznih lica bez oznake svrhe, na ime kupovne cene imanja bivših hipotekarnih dužnika i naizad dati nalozi radi isporuke poljoprivrednih sprava i materijala. Privilegovana agrarna banka davala je garancije raznim ustanovama. Za te garanciie ona je primila razne sigurnosti, najčešće regarancije. Garancije su knjižene u aktivi po sledećim pozicilama: dužnici po garancijama 20 mil. din. i garanci{e 311 mil. din. prema 920 mil., 284 mil. | 54- mil. Kao protiv pozicija u pasivi su garancije i poverioci po garancijama. Ova poslednja sadrži državnu саranciju za garantne kredite raznim ustanovama. „ŽZaložene ostave iznose 443 mil. din. prema 278 mil., proste ostave 677 mil. prema 713 mil. din. i kaucije okruglo 1 mil. din. Komisiono poslovanje se smanjuje, u 1938 с. saldo je iznosio 1,7 mil. u aktivi ı paSivi prema 2.5. mil., 2.7. mil. ı 2.4: mil. din. u ranilim godinama.

Iz aktive se na prvi pogled vidi, da le Privilegovana agrarna banka neobično likvidna. Gotovina u blagajni iznosi 47 ти. din. prema 5 mil. 28 mil. i 1.Z mil.. a pobraZživatila po žiro računu 1.7 mil. prema. 366.000, 592.000 i 195.000, čekovnom računu 3.3 ти, 5.9, mil. 1.7 iil: | 1.9 mil: i KOG JDTžavne hipotekarne banke 925 mil., 30 mil., 24 mil. i 27 mil. Zbir odmah raspoloživih sretstava iznosi 35 mil. din. Ako ga uporedimo sa zbirom kratkoročnih uloga izlazi da su ovi pokriveni sa preko 50% odmah raspoloživim sretstvima. Iz toga sledi da Privilegovana agrarna banka ima mogućnost da poveća ili tudja sretstva, ili kredite. Prošlogodišnji bilans takodje

ie pokazivao veliki likviditet. Na osnovu toga moglo bi se

pretpostaviti, da ona računa sa porastom tudjih sretstava. Za to postoje odlične pretpostavke u samoj imovinskoi strukturi banke. Ako bi se opšte prilike okrenule na bolje verovatno је, da bi ulozi znatno porasli. Vrlo je interesantna struktura zaimova. Hipotekarni zajmovi smanjili su se na 396 mil. din., prema 4925 mil. i 467 mil. u 1936 i 1985 god. Slika зе пе тепја тлозо ako tim stavkama dodajemo hipotekarne zajmove vodnih zadruga od 13 mil. din. u poslednje četiri godine. Zajmovi su se smanjili redovnim anuitetima isplatom celih zajmova i otpisom po uredbi o likvidaciii zemljoradničkih dugova. Nove hipotekarne zaimove banka nije odobrila. U izveštaju je navedeno, da je naplata anuiteta bila slabija nego u ranijim godinama. Uprava misli, da su uzrok tome „teške prilike u svetu i stalna ratna opasnost. Veliki deo zadružnih zaimova predat je u smislu uredbe o likvidaciji zemlioradničkih dugova na Direkciju. To je uzrck znatnom smanjenju zajmova na podlozi zadružnih obveznica sa 2154 mil. na 7.3 mil. din. U ovom iznosu su samo oni zajmovi na koje se ne odnosi uredba. | pretežni deo zaimova па lombard zadružnih obveznica predat je Direkciji, usled čega su se oni smanjili sa 738.000 na 15.000 din. Poslovanie sa zadrugama obavljeno jie preko tekućeg računa zadružnih ustanova, koji pokazuju porast sa 78,5 mil. din. u 1935. e. preko 75,7 mil. i 80 mil. na 106 mil. din. Ovi. krediti su uglavnom odobreni za obavljanje trgovine zemljoradničkim proizvodima, Za otkup hrane i drugih poljoprivrednih proizvoda, za izVOZ StOke i stočnih proizvoda, zadružnu prodaju hrane voinim ustanovama itd. I zajmovi na osnovu menica zadrugara i zadruga pokazuju porast i to neobično jak, sa 1.5. mil., 14. mil., 6.2