Ратник

814

дове при опсадама, могу се с коришћу употребити као амбулантни топови при обрани обала. 2. Брдски тоаови. Код ових игра транспортабилитет такву ролу, да се у случају нужде и сама балистичка способност може редуцирати испод оне гранпце, која је практичним показанпм потребама постављена. Као извор ових одношаја између транспортабплитета и дејства може се узети мали калибар брдскпх топова. Одавде може се закључити да ови топови. због врло различиог карактера задатака. које пмају да сврше, нису подпуно свпма дорасли. Разноврсност проблема, које брдски топовп имају самостално да реше, довољно ће се карактерисати, ако прнметимо, да они, истина у мањој мери, имају да сајузе у себи дејство и пољских и градских топова, јер могу бпти позвани да дејствују самостално противу врло тврдпх предмета. Јасно је, да један једини топ нормалне конштрукције неће бити довољан да испуни све ове захтеве, даље да није лако направити такав топ којп ће битп и врло угодан за транспорт и да притежава велико рушеће дејство. Одавде види се да су потребна два тппа брдскпх топова, од којих први топ — као гла-вни топ — имао би да дејствује противу живи цељи и противу предмета маљега противства, док би међу тим други топ пмао задатак да руши јаче предмете (утврђења). За главни топ довољан је и мали калибар и употреба његова биће млого већа само да би се избегла комплицираност, тим пре што му се дејство може јако уведичати помоћу подељених зрна (зрна са звездама Шп^езећобзе). Међу тим даје се мислити, да пма и таквих случајева где је транспортабилитет због хрђавих комуникација од тако велике важпости, да би се морао употребити врло мали калибар кога би дејство врло незнатно испало. У