РТВ Теорија и пракса
neobjašnjiv šum opaža se kao događaj, kao akustička strana nečeg nepoznatog, ništa manje zvučnog. Čim čujemo šum, mrmljanje itd., slično zvuku, šum nam može značiti isto što i muzika. Uzmimo drugu hipotezu po kojoj su muzika i jezik, takođe, akustička strana događaja gde prioritet nije od značaja. Kada magnetofonska traka svira nešto što slušaoca ne zanima ovaj to sluša ~iz daleka” jedva čekajuči da se završi. Ili drugi primer: slušam razgovor u susednoj sobi. Nije nužno da me zanima sadržaj tog razgovora, mogu ga pratiti a i ne moram. Čak i ako ga pratim on cstaje akustička strana nekog događaja, U našem slučaju glavna sadržina izgovorenih reči može da bude značajna za mene samo zbog situacije kao celme. Sve ovo pokazuje da muzika i jezik ponekad stiču obeležja koja takođe poseduje i šum; kvalitet položaja za sebe i stajanje nečega uz nešto u isto vreme i u jednakoj meri. Ovu hibridnu kategorijuJ.de Leve (J.de Leeuvve) 12 naziva panakustičkim materijalom: ~U ovom pogledu muzika, slušani jezik i šum uspostavljaju jednu zvučnu kategoriju, kategoriju zvukova koji odražavaju događaje koji su zvuk i više od zvuka. Svaki zvuk može pripadati ovoj kategoriji prema okolnostima; šum spada u ovu kategoriju prirodno”. Na taj način, elektroakustička umetnost sui generis predstavlja praktičnu realizaciju umetnosti panakustičkog materijala. Radio-umetnost, uglavnom radio-drama (izraz upotrebljavamo kao zajednički imenitelj za sva dramska izvođenja na radiju), iako genuina, jeste umetnost panakustičkog materijala u gornjem smislu. Umesto „umetnost panakustičkog materijala” možemo, isto tako, kazati „panakustička umetnost”.
'2 Leeuwe J. de, Radiokunst, Luisterspel, Ms. 1969.
135