РТВ Теорија и пракса
imao u sistemu masovnih komunikacija i one koju su mu namijenili njegovi producenti. Ovaj raskorak uočava se posebno ako se uporede klasični i eksperimentalni oblici radio-programa. Stvaran po sveobuhvatnoj shemi informacija - zabava obrazovanje - kultura, klasični koncept radio-programa računao jena to da, donoseći svašta, donosi za svakog po nešto. Usmjeren na zadovoljavanje različitih potreba svekolikog auditorija, njihovih želja i interesa, u težnji za što svestranijim programom, ovaj koncept se više oslanjao na kvantitet nego na kvalitet. Osnovna namjera radio-producenata, na kojoj su i zasnivali ovaj koncept, odnosno stvarali shemu radio-programa, bila je da radio pretvore u sredstvo udobnosti. Namijenjen svima i nikome posebno, što je karakteristika i današnjih matičnih ili prvih programa, klasični koncept ima, pribiižno, sljedeći sadržaj: 70 procenata muzike i 30 procenata govora. Ovaj globalni odnos zadržan je u tradicionalnim radio-institucijama i nakon diferencijacije programa, uz primjetne varijacije, zavisno od usmjerenja ili specijalizacije pojedinih programskih segmenata. Klasični koncept radio-programa, nastao u vrijeme prevlasti ovog raedija masovnog komuniciranja, podvrgavan je tokom vremena različitim promjenama. Prije svega, u nastojanju da odgovore svojira strogim kritičarima proizvođači radio-programa nastoje da, uz reprodukovanje muzičkih formi i dramskih sadržaja, prvobitno namijenjenih klasičnim institucijama kulture, otvore prostor i za specifično originalno radio-stvaralaštvo. Osnovu tog stvaralaštva predstavljala je prvobitno tehnika originalnog tona, koja se ispoljava i kao privid demokratizacije radio-komunikacije. Omogućena tehnikom magnetofona, ova ,radio-igra" s povjerenjem slušalaca, od samog početka njene primjene u okviru klasičnog koncepta radio-programa nije omogućavala gotovo ništa drugo do zvučni privid stvarnosti. Radio-predstava „0"-tona, kao proizvod kolektivne provenijencije nikako nije čist ili prost odraz realne stvarnosti, već više jedna nova, posredovana stvarnost
17