РТВ Теорија и пракса

I dogodilo se. U Francuskoj koja je, po rečima Friđriha Engelsa u predgovoru Marksovoj knj izi Osamnaesti brimer Luja Bonaparte, zemlja, gde su se »više nego drugde, istorijske klasne borbe svaki put vodile do konačne odluke, pa su tu i promenljivi politički oblici njihovog kretanja i sažimanja njihovih rezultata izraženi u najoštrijim potezima'. Sedište feudalizma u srednjem veku, uzor - zemlja jedinstvene staleške monarhije od doba renesanse, Francuska je u .velikoj Revoluciji uništila feudalizam i utvrdila čistu vladavinu buržoazije u tako klasičnom vidu, kao nijedna druga evropska zemlja". A zidovi Bastilje počeli su da podrhtavaju još dva meseca ranije. Poslanici takozvanog trećeg staleža (uz plemstvo i sveštenstvo), početkom maja svojom rezolucijom pokušavaju da ukinu staleške podele. Desetak dana kanije treći stalež će sebe proglasiti Narodnom skupštinom i zahtevati tistav, što je monarha veoma uznemirilo. Stavljen pred svršen čin, Luj XVI ipak odobrava formiranje Narodne ustavotvome skupštine, ali istovremeno, za svaki slučaj, poziva vojno pojačanje u Pariz. Skupština zahteva povlačenje trupa, kralj to odbija, mase demonstriraju, a pariska opština organizuje Nacionalnu garđu. Osvanulo je jutro četmaestog jula. Ogorčeni narod provaljuje u palatu Jnvalida" i naoražavši se puškama i topovima juriša na Bastilju, tvrđavu u pariskom predgrađu Sent Antoan. Ova glomazna, četvorospratna gradevina, čijih su osam kula povezivali debeli zidovi, bila je u to vreme stara 400 godina i odavno ozloglašena kao tanmica u kojoj su, bez traga i suđenja, nestajali protivnici apsolutističkih monarhija. Juriš je uspeo. Bastiljaje osvojena. Nacionalna garda preuzima upravu u gradovima, a seljaci se obračunavaju sa vlastelom. Kraljeva kmna se, za sada, još drži, ali feudalizmu je odzvonilo. Četvrtog avgusta izglasano je ukidanje svih feudalnih prava, a 3. septembra biće izglasana i poznata Deklaracija prava čoveka i gradanina koja afirmiše slobodu, jednakost i vlasništvo kao neotuđiva prava čoveka. Ta prava su izvor i dmgih javnih sloboda u okvim zakona pred kojim su svi građani jednaki. Nepovredivost Ijudske ličnosti, sloboda mišljenja i savesti, sloboda govora i štampc, definisani

202