РТВ Теорија и пракса

politizujućem efektu do sada je urađeno u SAD i Engleskoj, a preovlađuju ona o štampi, radiju i televiziji. Osnovni je opšti zaključak mnogobrojnih istraživanja u ovoj oblasti Berelsona, Hovlanda, Klapera, Koksa, Stejnera, Halorana, Lazarsfelda, Mertona, Hugesa, Blumera, Trenmana (up. Mekvejl, 1976; Kaznev, 1976; Vreg, 1975...) da su masovni mediji uticajni jer okupiraju najveći deo dnevnog slobodnog vremena emitujući privlačne sadržaje. Oni su istovremeno samo jedna od komponenata u sklopu niza posrednih i neposrednih faktora koji neprestano deluju na pojedinca u društvu. Tek svi u sticaju utiču na socijalizaciju i politizaciju subjekata, dok su mnogo uticajniji kada je reč o kreiranju javnog mnenja i posebno u podsticanju potrošnje, UPOREDNI ODNOSI MASOVNIH MEDIJA I FILMA Štampa, radio i televizija imaju neposredniji i, rekli bismo, cksplicitno naglašen informativno-propagandni uticaj na pojedinca u društvu iscrpljujući se pre svega u emitovanju novosti i to društveno-političkih sadržaja. Istovremeno film, u poređenju sa njima, ima jedan suptilniji i posredan vid u saopštavanju poruka sa propagandnom intencijom. Sublimišući Ijudsku praksu on zahvata znatno šire u stvamost no što to eksplicitna prezentacija pokazuje, te se tako pomera od dnevnopolitičkog informativno-propagandnog ka univerzalnijem i ideološkom. Nasuprot filrau i štampi, radio i televizija su na „domak ruke", a raširena mreža prcdajnika omogućava prijcm programa istovremeno velikom broju recipijcnata i onima kojima bioskop i štampa nisu uvck dostupni. Mcdutim to su mediji poruka prolaznog karaktera, neponovljivih. Oni služe za učvršćivanje vladajućih normi i vrednosti. Najčešće su, barcm nacionalna RTV, direktno podrcdeni đržavi, tačnije vlasti. Čak i u SAD, gde su radio i TV studiji u rukama privatnog kapitala, postoji Federalna komisija telekomunikacija (FCC) koja ima odredenu kontrolu. Socijalizujući cfckat štampe, radija i tclcvizije na određcnc dobne grupe rccipijcnata, posmatrano u

101