СРЂ

— 577 —

Ја ti ne ću, dragi pobro, ovdje pretresat o popu Г)и1фшпи, ni pobijat, ga, jer bi to bilo suvišno, pošto su to učinili tri zlamenita Hrvata, biva Kukujević, S. Lubić i Rački; a u potone vrijeme nadošao je i akademik srpski g. I ( . Jovanović. 1 ) To ću ti samo kazati da je letopis popa ЛиЦашпа smatran bajkom kod ozbijnijeh kniževnijeh bistorika. A do malo ćeš se o tomc uvjerit. No da u opće naši čitaoci shvatc što jc Jetopis popa Duk],anina, evo ćemo im to u kratko iznijeti. Do sada u učenom svijetu općcnito se jc mislilo da je Jetopis popa ЈиЦапша, u kome jc glavna historijska građa za srpsku prošlost prijc Stevana Nemane, napisao neki katolički svećenik u Baru (u sadašnoj Crnoj Gori) krajcm prve polovine XII vijcka. Neki su uzimali da jc taj spis jednostavna cjelina, ali su drugi mislili da jc početak toga djela tako zvani „libellus Gothorum" (knižica o Gotima) napisan ncšto ranije, bilo da ga je napisao sam pisac Dukianin u mladosti, bilo ncki negov zemjak. U potone vrijeme naprotiv dokazao je akademik g. Jovanović, da u takozvanom Dukjaninovu Jetopisu, osim jednoga sredneg, po svoj prilici Dubrovačkoga odjejlca, imaju još dva glavna đijela: jedan Ilrvatski lctopis (libellus Gothorum) i jedan Zećanski. Nadaje je akademik dokazao, da je hrvatski ^etopis napisan u XV vijeku u sjevernoj Dalmaciji u primorju, u nekomu hrvatskom kraju, a Ze ćanski u Zeti u XIII ili početkom XIV vijeka, i da je na posjetku XVI vijeka neko u Dalmaciji svc te česti sastavio u cjelinu, koju su poslije nazvali Dukjaninovom hronikom. 2 )

') Ne ćo bit suvišno da ti и primjeclbi kažem mnijenje još kogagod pisca. Evo što je Otae Basić pisao o popu Dukjaniuu, i što se izmettu ostaloga eita u Zibaldunu Oca Mattei ua str. 648: . . . ,,se pure si debba dar credito al Diocleate Autore del XIII secolo, che conta dei sogui". — 0 istomu piscu ovako se izrazio prof. Brunelli u svom djelu o Filipu Deđiversis-u: „Ма la eritica moderua ha trovato la fonte di tutte queste favole nella Oronaea dell' anonimo prete di Dioclea le cui inverosimiglianze, gli anacronismi e le narrazioni prive affatto di fondamento, perohe non avvalorate da altri scrittori e da documenti, fanno ragionevolmente dubitare deli' autorita sua, come fonte storiea". — Asboth u svom djelu „Bosnien und Hercegovina [VVien 1888] piše na str. 35 ....Nach den Aufzeichnungen einer tibrigens wenig verlassliehen Ohronik, welehe der Presbyter von Dioclea, wie der croatische Historiker BaeKi glaubt, zu Anfang des 12. Jahrhunderts in Autivari verfasst hat. *) v. Коло, књижевни и научии лист у Биограду r. 1902 обр. 331-332.