СРЂ

620

СРЂ. - SRĐ.

Zatim na znak trublje evo dvije hiljađe i petstotina Sokolašica iakim korakom na poljanu Ogromno klicanje se podiglo iz stotine tisuća grla mladim djevojkama u kratkim modrim suknjama i bijelim naplećkom na гаmenima. Svaka ima u rukama dvije drvene palice. Razvrstale se, izvele okretaje, položile palice, pa sve zaigrale narodno slovensko kolo. U večer pučka svečanost. U ponedijenik 1. jula na Letni natjecanje inostranih gimnasta. U ntornik svršila svečanost s izletom na Turnovo „Ceški raj !" Ceškim Sokolima : Na zdar ! „Nar. L."

Нове књиге. - Nove knjige. Drag. Anastasijević jiočeo je objelodanjivati u „Srpskom Književnom Glasniku" u Br. 152 i nn. ono štojepredavao u „Kolu Srpskih Sestara" 28. aprila o. g. u Biogradu o Svetoj Gori u prošlosti i sadašnjosti. On opisuje naj prije Svetu Goru na Kalcidičkom poluotoku. Napominje zatim, kako su se grčki i rimski pjesnici oduše^ljavali njome, kako su je stari opisivali, a dvorski vajar Aleksandra Telikoga liotio ju je obratiti u kolosalnu statuu svog gospodara. Stanovnici su ove gore kaluđeri, koji sačinjavaju monašku republiku. I Srbi su učestvovali ovdje i stekli manastira, nadasve Hilandar. Ali tekovine srpske početkom XIX. v. pređoše u tuđe ruke ; mladi naraštaj srpski nastoji da im se povrati zadužbina sv. Save, Hilandar. U vizantinsko doba na Atonskoj (svetoj) Gori bilo je nekoliko gradića i trag im ide do У. v. pos. H. Pro-

pali su, i do IX. v. nema vijesti o ovom kraju. Ali po predaji, koja ne ćuti kao historija, sv. Bogorida side na Aton i pokrsti stanovnike, koji su se klanjali idolima. Po predaji Konstatin Veliki htjede na Atosu zgraditi svoju prijestonicu, ali ga od toga odvrati jedan sv. Marko, jer da je to Bogorođičina zemlja. Mješte prijestonice sagradi tri hrama. Tako isto Teođosije Veliki sagradi manastir Vatoped a njegova kći Pulherija druga dva. U carigradskom saboru 843., kojije povratio ikonopoklonstvo, bilo je i izaslanika Atonskih manastira. U početku IX. v. sv. Jeftimije, docniji solunski mitropolit, i neki drugi monasi, bili su naumili da se kao isposnici nastane na sv. Gori, ali bez uspjeha. Ali poslije Kolovo jedan od njih, osnova manastir na prevlaci poluotoka, pa i sv. Vasilije osnova drugi kod Hilenđara. Spominje se i manastir Klimentov iz IX. v. Predaja priča da se sv. Petar atonski, IX. v. bježeći od cara Teofila ikonomrsca zbog izgubljene bitke, sklonuo na atonsku goru i tu proveo 50 godina u isposništvu. Atonska je gora bila dakle monaška već 9. v. i car Vasilije Maćedotiac pokloni atonsku Goru monasima zlatnom bulom 885. godine. Tu su bulu i samostalnost kaluđera potvrdili njegovi nasljednici IX. i X. v. između njih i Konstantin Porflrorođeni. Atonski đakon, Kozma, vlah, tvrdi 1903. g. da su tek u početku V. v. monasi počeli dolaziti na Atonsku goru. (nastaviće se).