Топола

Sphaeras, i, m. [-žipatpof] Sfer, 1) stoik, učenik Zenonov. 2) nekaki oslobođenih Avgustov, Suet. Sphinx, gis, /. [Zg>iyg\ Sfin ga, nepodoba ženska kod Tebe, koja je prolazniku zadavala zagonetku, pak ako je ne bi odgonenuo, ona bi ga raskinula, Plaut. Suet. (sr. Oedipus, spica, ae, f. (rijetko i starinski -enm, i, n.) 1) klas, vlat, * -J- kl as a sto bilje. 2) * najsjajnija zvijezda u zviježđu djevice, klas. * spiceas, adj. [špica] od klasova, messis, žita; corona; serta. spiculum, i, n. [dern. od, spicum; pogl. špica] 1) šiljak, rt, osb. željezni na koplju, * na sirjelici, s. calami Gnosii, kretske slrjelice; Cynthiae ; * žalac u pčele, bodljika u škorpije (štipavca), * u str sijena. 2) * meton. koplje, strjelioa. spiua, ae, f. 1) * ■}• trn; * -J- trnje, drača. Napose a) bodljika na životinji, kao na ježu, aliae animantes spinis hirsutae, b) * -]• rtenica, kicmenioa;* leđa, hrbat. 2) prenes., a) sitnica, zamrsak, spinae definiendi, disserendi, partiendi; vellere spinas, b) (Hor.) pogrješka, briga, požuda, quid te exempta levat spinis de pluribus una? spinas animone ego fortius an tu evellas agro. * -j- spinetum, i, n. [spina] trnjak, drača. * spineas, adj. [spina] trnov, vincula. * «pinifer, fera, ferum, adj. [spina-fero] trnov, bodljiv. spinosas, adj. s komp. [spina] 1) pun trnja, bodljiv, * herbae. 2) tp. a) * bodljiv kao trnje, curae, cjepidlaoarski, domišljat, lukav, oratio; disserendi genus; haec spinosiora prius ut confitear, me cogunt quam ut assenti ar. spinter, eris,w, [agiyxirin] narukvica, grlvna, Plaut., spinter armillae genus, quod mulieres gerere solebant summo sinistro bracohio, Festus. spintria, ae, m. [od aipiyxiriQ ] sputanik, vrsta sramotnih IjudA, Tac. Suet., qui triplici serie connexi invicem se incestarent, Sueton. spinturnicium, ii, n. [dem. od spinturnix] mala zlokobna ptica, jedn. Plaut. mil. 4,1, 42. spinas, i, f. [spina] trn crni, orni glog (prunus spjinosa, Linn.), Verg. spira, a e,/, [arcnga] * zavoj. spirabilis, adj. [spiro] što se može disati, kao zrak, animus, natura; * caeli lumen sp., za život. spiraculum, i, n. [spiro] o duška, * spiracula Ditis, o spili Platonovoj (jer se držala donjega svijeta). spiramentum, i, n. [spiro] 1) o duška, pukotina, * seu plures calor ille vias et caeca re-

laxat i sp. (žile), novus veniat qua sucus in herbas; * tenuia cerfl sp. linunt; * spiramenta animae, dušnik ; * sp. flammam exhalantia (o ustima); (Just.) cavernarum. 2) (Tao.) o dušak, pauza, per intervalla ac spiramenta temporum. spiritus, us, m. [spiro] 1) duhanje (sr. anima, aer), * Boreae; * attractus ab alto sp., f aer semper movetur spiritu aliquo. 2) dis anj e ; zrak, uz duh, aer spiritu ductus; spiritu in pulmones anima ducitur; anima, quae ducta sit spiritu; * neque habet, quas ducat spiritus, auras; hujus caeli; quid est tam commune, quam sp. vivis, terra mortuis, mare fluctuantibus? 3) duh, hdk, disanje,, spiritum ducere, reddere (disati); usque ad extremum spatium nullum tranquillum atque otiosum s. ducere, dahnuti; cum s. ejus esset angustior; versus multos uno spiritu (na jedan dušak) pronuntiare; * Chimaerae; * taeter s. manat ore; extremo spiritu ludere; usque ad extremum s.; -(- s. linquit, nestaje daha; napose a) duša, život, spiritum patriae reddere; ne s. ei auferatur; -j- s. adimere; spiritus finis; extremum s. effundere in victoria; (Tao.) si effundendus s. sub oculis inimicorum foret, s. ante quam ultionem amissuros; * per quae s. et vita redit bonis post mortem ducibus; duh, poetam quasi divino quodam spiritu inflari; divino spiritu contineri, b) *uzdi s anj e, uzdah, uzdisaj, o) duh = viva vox, carent libri spiritu illo, propter quem majora eadem illa cum aguntur, quam cum leguntur videri solent, Cie. or, 37, 130.; excitat qui dicit, spiritu ipso, Quint. 10, 1, 16. d) daš a k, vr ij eme postajući dahom-, Cio. de or. 3, 48, 184. 4) trop, a) duša, duh, * dum s. hos regit artus; * morte carens s. h) duh, čut, misao, * avidus, lakoma ćud; hostiles, Liv. s. nobilitate dignos capere, Curt.; napose duh pjesnički, ushit, zanos, spiritu divino tactus; (Tao.) quanto non solum ingenio ac spiritu, sed etiam eruditione et arte; * mihi spiritum Grajae tenuem Caraoenae Parca dedit; * acer s. (silan zanos) et vis; (Quint.) in rebus s., velik polet ; spiritus magnificentia; sublimis s. (in carminibus); o govorniku, elatus abunde s.; beatior š. o)jak duh, hr abr o st, srčanost, pouzdanje u se, samosvijest; ali i: oholost, obijest, prkos i nal., no u tom značenju nigda u gen. dat. abl. pl. ingentis spiricus vir; * qui s. illi (dat), qui vultus; regio spiritu; Dolabellae; feroces; spiritus facere; res gestae meae mihi nescio quos sp. attulerunt; his rebus tantum fiduciae ac spiritus Pompejanis accessit; magna sibi auctoritatem magnosque s. in re militari sumere; tantos sibi s., tantam arrogantiam sumpserat;

1001

Sphaerus—spiritus