Топола

2. utique, = et, uti, i kako, i da, gl. ut i que. utor, usus sum, dep. 3. 1) upotrijebiti, služiti se, okoristiti se, vršiti, dokazati, pokazati, frumento, armis, copiis; oratione, govoriti; hac voce, ovakogo voriti; male lege, na zlo upotrebljavati ; suo largius, rasipati; f largiore vino, odveć obilno uživati; -j- eo mari, voziti se itd.; pace, držati; apparatu regio, živjeti kraljevski; des tero u. vidjeti na, oculo non bene; u. finibus, ostati u zemlji; honore, maximis, amplis honoribus, vršiti, condicione, pristati uz itd., primiti Ud l.; hospitio alcjs, biti s kim u pobratimstvu, intima familiaritate alcjs, živjeti itd.; consilio, poslušati cij savjet; consilio alcjs, suo consilio, gl. consilium; animo suo, po svojem srcu (svojoj glavi) raditi; si quid auctoritatis in me est, apud eos utar, upotrijebit ću; hujus ordinis (senatus) auctoritate uti magistratus et quasi ministros gravissimi concilii esse voluerunt, da se upravljaju po volji senata; uti temporibus, prilagoditi se (čemu) itd.; alqo teste, duce, adjutore; -j- metu alcjs interprete, kod tumačenja upotrijebiti; acerbiore imperio in alqm, clementia in alqm, ea criminatione in alqm; misericordia; perfidia; magna celeritate; animis, pokazati se hrabrim; uti alqo in servilia ejus artis ministeria, Liv.; (cornibus urorum) pro poculis utuntur: s aco., operam alcjs, Plaut.; -quidquam; si quid de suis facultatibus uti voluisset ; omnia utenda tradiderat [ne pnk po klas. običaju govora utenda pecunia est, već utendum est pecunia (sr. fruor)], npsl., divitiae (expetuntur), ut utare; negavit se uti, ne htjede, da; non uterer; (Hor.) et quaerere et uti (uživati); partio, praes, kao supst. (rijetko) Cie. n. d. 2, 62. 154. soli ratione utentes jure ac lege vivunt. Liv. 45, 27. oraculo utentes, Napose a) založiti, živjeti; hraniti se, * lacte et herbis; habere qu! utar, b) općiti s Mm. postupati s kim, uti alqo, familiariter, intime; (Hor.) majoribus, c) tr eb a mi čega, potreban sam, nihil alqa re. 2) raspolagati čim, imati (što se ipak razlikuje od habeo, koje pokazuje samo posjed objektivno, a utor subjektivno, to jest kad se kaže, kakva. je stvar za vlasnika ili kakva se čini, da je, stoga uvijek s dodanim adjektivom ili pronom.), patre diligente, diti; hoc doctore; proeliis secundis, biti; valetudine bona, biti zdrav; minus idoneis equis; bestiis immanioribus, dobili ; minus exercitatis remigibus minusque peritis gubernatoribus; eadem fortuna; * fatis melioribus; duro initio adolescentiae, difficilioribus tempestatibus; rebus omnibus optimis; quibus amicis; re frumentaria anguste; quibus

institutis uterentur; suis legibus; u. varia voluntate, razno mišljenje naći. utpote, ado. da se istakne uzrok, jer, b udući da, ponajviše ispred relat. pron. s koni.; također (Nep.) s partio. ; (Asin. Poli. u Cio. ep.) u. cum. utrarius, ii, m. [l. uter] mjehdnoša, vodano š a, jedn. (dvojbeno) Liv. 44, 38, 1. utricularius, ii, m. [untriculus, mješčie] g djdaš, jedn. Suel. Ner. 54. utrimque (utrinque), adv. [uterque] s obje strane, na obje strane. * -ju tro adv. [2. uter] na koju od obje strane, kamo, kuda. uirdbi ili titrilbi, adv. [uter-übij (Plnut.) na kojoj od obje strane, gdje. iitrdliT-dem, adv. na obje strane, s obje str a ne, jedn. Plaut. Truo. 1,2, 50. utrobi-qne, adv. na svakoj od obje strane, na jednoj i na drugoj strani, na obje strane , u oba slučaja, veritas u. sit, u bogova i u ljudi; u. plus valuit = i na kopnu i na moru; (Hor.) pavor est u. molestus ; (Asin. Poli. u Cio. ep ) u. inimicos habebam, utroque, adv. [uterque] na obje strane, na jednu i na drugu str anu; (Plaut.) u. versum. utrum, adv. upitna čestica upr. n. pronominis uter „što od oboga“; po tome 1) kao upitna čestica upotrebljava se pravilno samo u prvom članu upravnih ili neupravnih dvoolanih pitanja, s odgovarajućim an, annon, anne, necne, ne (sr. anne), pojačano kadšto česticom n§, hrvatski: da li, jeli, li, što, utrum ea vestra an nostra culpa est? u. hoc tu parum commeministi, an ego non satis intellexi, an mutasti sententiam? permultum interestutram perturbatione aliqua animi an consulto fiat injuria; id u. illi sentiant anne simulent, tu intelleges; dii u. sint necne sint, quaeritur; sortibus declarabant u. proelium committi ex usu esset necne; cum interrogaretur u. pluris patrem matremne faceret; (Hor.) utrumne jussi persequemur otium, an hunc laborem mente laturi etc.? videamus u. ea fortuitone sint an eo statu quo etc.; * nec quidquara differre, utrumne in pulvere ludas opus an etc.; f dubitaverat utrumne circa Macedoniam subsisteret, an etc. 2) čini se, da se sa utrum natuca kadšto prosto pitanje, vrsta anakolutije, budući da se dvočlano pitanje, koje se počinje s rijećcom utrum, ne završuje, utrum de te aratores, utrum denique Siculi universi existiment, ad rem id non pertinere? iit-iit, adv. = uctunque [sr. ut I) 1) o)J knkog o d, kako mu drago, utut est, etsi est

1111

utique—utut