Топола

ljan posjed i odatle nastalo pravo svojine, b) valjanost tvrdnje itd. potvrda, vjerodostojnost, zamašna st, važnost, auctoritas tabularum publicarum, somniorum, testi- • monil; auctoritas est in eo testimonio; aucto- . ritatem habere (o spisima, učevnim knjigama itd.); auctoritatem testi attribuere; defensionem spoliare auctoritate; defensioni auctoritatem tribuere; haec auctoritas nostra nihil hunc juvabit; auctoritatem indicii testari, autentičnost. 3) mnijenje, volja, izjava, odluka, vo- ; luntas scriptoris et auctoritas; illius sententia atque auctoritas, hominum consilia et auctoritates; auctoritas populi Romani. Odatle trop. napisana volja, nalog, civitatum auctoritates ac literae; auctoritas collegii pontificum; auctoritas censoria. Ovako osobito auctoritas senatus a) glasovanjem izražena volja senata, senatski zaključak, (dok znači senatus consultum senatski zaključak, na koji su pristali pučki tribuni), sine auctoritate senatus foedus facere; ex auctoritate senatus respondere; potpuno senatus consulti auctoritas, (skraćeno S. C. A.) b) mnijenje senata, koje nije postalo pravim zaključkom poradi prosvjeda pučkoga tribuna si quis intercedat senatus consulto, auctoritate se fore contentum. Odatle auctoritatem perscribere mnijenje senata zabilježiti: si quis huic senatus consulto intercessisset, auctoritas perscriberetur-; auctoritates praescriptae imena senatora napisana sprijed pred zaključkom senatskim ili pred senatus auctoritas, kao svjedoci, da je zapisnik istinit. 4) vlast činiti što, auctoritas legum dandarum; legatos cum auctoritate mittere. Odatle vlasi, zapovij ed, se conferre ad alicujus auctoritatem; persequi alicujus auctoritatem učiniti po čijoj zapovijedi, esse, manere in alicujus auctoritate. 5) ugled, dostojanstvo a) o Ijudma, auctoritas et gratia; quorum auctoritas apud plebem multum valet; est in aliquo auctoritas apud aliquem; magnae auctoritatis esse; ei esse auctoritate; habere auctoritatem apud aliquem; auctoritate valere; auctoritate multum apud aliquem posse; auctoritatem alicujus apud omnes amplificare, facere auctoritatem, auctoritatem alicujus imminuere, auctoritatem levare; aliquem magnae auctoritatis habere držalikoga zavele ugledna; aliquem magnae auctoritatis cognoscere; auctoritatem alicui attribuere, b) o stvar ma: znamenitost, vrijednost, važnost, auctoritas et doctoris et urbis, legum, vetustatis, loci, orationis; totius hujus rei quae sit vis, quae auctoritas, quod pondus, ignorant, auctoro, 1. [auctorj za novce ili za piatu obvezati, osobito o gladijatoru, partio, auctoratus, koji je ugovorom najmljen, s inf. mi

virgis ferro que necari, Hor.; odatle uopće: obvezati , eo pignore velut auctoratum sibi creditorem, Liv. auctunmalis, adj. [auctumnus] jesenski, actnnmus, i, m. [angeo] jesen, * pomifer; trap. jedna godina, * septem auctumni. 1. auctus, adj. s komp. [partio, od augeo] umnožen , povećan, auctior et amplior majestas; socii honore auctiores; res in dies melior atque auctior fit, Liv. 2. auctus, us, m. [augeo] (rijetko, u svečanu govoru) naspor, prirast, sreća, napredak, vos (dii deaeque) bene juvetis, bonis auctibus auxistis, Liv.; auctu imperii adolevisse etiam privatas res, Tao. Tiberis immenso auctu (nabujioom) refusus urbis loca implevit, Tao. aucupium, ii, n. [auceps] 1) hvatanj e ptioa, aucupium atque venatio, meton. * ptičja lovina. 2) trop. lov na što = pohlepa za čim, aucupia verborum cjepidlačarstvo; aucupium delectationis dopadljivost, pohlepa druge zabavljati, hoc novum est aucupium, to je nov način novoe teći, Ter.; facere aucupium auribus (Com.) = prisluškivati. aucupor, depon. 1. [auceps] trop. hvatati, loviti, vrebati na što, verba; gratiam; aucupaturi eramus tranquillitates (maris) audacia, a e,/, [audax] smjelost, odvažnost, a) u dobrom smislu: srčanost, sloboda, hrabrost, odvažnost, audacia in bello; tanta audacia, tanta fiducia sui; * si verbis audacia detur ako se smije ovako kazati; jvitare audaciam in translationibus, b) u zlu smislu: drzovito st, temeritas et audacia; licentia, vel potius audacia; audaciae (== audacibus) maximam illecebram esse peccandi impunitatis spem, Cio.; u pl. drzovita djela. audacter, skraćeno od pretklasičnoga audaciter, adv. s komp. i sup. [audax] smjelo, srčano, odvažno, hrabro, drzovito. audax, acis, adj. s komp. i sup. [audeo] smje l, u dobru smislu: srčan, slobodan, hrabar, odvažan, audacissimus ego, ex omnibus, češće u zlu smislu: drzak, drzovit, audax et protervus; petulans et audax; temerarius et audax; audacissimus atque amentissimus; audax ad id facinus; * audax omnia perpeti gens humana ruit per vetitum nefas, dosta drzovit, da itd.; * audax viribus uzdajući se u svoju jakost; * audax poeta pjesnik ne bojeći se upotrebljavati neobične riječi itd.; , nec in faciendis verbis erit audax; (Quint.) , verbis audax, et variis figuris et verbis felicissime audax. I o stvarma i apstraktnim pojmovima, audax facinus, Ter.; consilium, negotium; * audacibus annue coeptis; audax i animus.

129

auctoro —audax