Топола

otiose, Ter.; -j- in dextram aurem dormire = posve bezbrižno; plur. aures = audientes slušači quum tibi sol tepidus plures admoverit aures, Hor.; aures Satyrorum opisno = Satyri. Preneseno: uho kao sluh, kojim što ražabiremo n. p. blagozvučnost govora itd. Atticorum aures teretes; acutae; avidae et capaces; offendere aures; non semper implet meas; legitimum sonum digitis callemus et aure, Hor.; ingenium amoenum et temporis ejus auribus accommodatum: Tao.; 2) raz, o dgrinjaca, Ver. na plugu daska prikovana spolja za desnu ručicu , da odbija brazdu. auritulus, adj. \demin, od auritus] kao supst. auritulus, i, m. dugo uh = magarac, Phaedr. * auritus, adj. [auris] I) dugbuh, lepus, asellus. 2) * trop. a) prisuškujući, slušajući, auritas fidibus canoris ducere quercus, Hor. b) testis, Svjedok, koji je što čuo, ali nije vidio, svjedok po cuvenju, Plaut. aurora, ae, f. zora, aurora clari praenuntia solis; Hercules ad primam auroram excitus (u prozorje); * jamque rubescebat stellis aurora fugatis. 2) personifikovana: božica zore [’itoif], kći Hiperijonova, žena Titonova, majka Memnonova, Verg. 00. 3) * istok Eurus ad auroram Nabathaeaque regna recessit, aurum, i, n. 1) zlato; aurum factum, infectum, caelatum; u poslovici montes auri polliceri obećati zlatne gore, Ter. 2) a) od. zlata stvari: zlatno posuđe, auro argentoque abundare; osobito * zlatne čaše, hausit spumantem pateram et pleno se proluit auro, Verg.; pateris libamus et auro = aureis pateris, Verg.; zlat ne žvale: fulvum mandunt sub dentibus aurum, Verg.; zlatno runo, auro heros Aesonius politur, u zlatnu se kukuljica spletu, crines nodantur in aurum, Verg.; kovano zlato, (aurum signatum. Liv.) zlatni novac, vide, quaeso, ne qua lacuna gubitak sit in auro. Cic.; quid non mortalia pectora cogis, auri sacra fames? Verg.? otium, non gemmis neque purpura venale neque auro, Hor.; auro captus. Hor.; quia veneat auro rara avis, Hor.; virginem auro corrumpit Tatius, Liv.; zlatna zaponka, fibula quod fuerat vestem que momorderat aurum, Ov. b) zlatna boja, zlato Spicis nitido flaventibus auro, Ov.; anguis cristis praesignis et auro, Ov. o) * zlatni vijek, quamvis redeant in aurum tempora priscum, Hor.; subiit argentea proles, auro deterior, Ov.; sic ad ferrum venistis ab auro secula, Ov Aurunci, orum, m. = Ausones, Au runca ni, Verg. prastanovnici prednje i donje Italije; odatle Auruncus, adj. aur u načk i. auscultatio, onis,/. [ausculto] slušanje. Plaut. auscultator, oris, ni. [ausculto] p risl ušn ik, Cic.

anscnlto, 1. [auris mjesto ausis i * culto = xlita J 1) pozorno i pažljivo slušati, Com. i Cat. Odčttle a) prisluškivati, uvrebali, omnia haec; quid is habeat sermonis, b) slušati koga, vjerovati komu, crimina, Plaui. 2) slušati koga, poslušan biti, alicui: quid tu? equid habes, quod dicas? mihi ausculta, vide ne tibi desis, Cio.; auscultabitur, zbit će se, Plavi. Ausetani orum. m. Auzetanci, narod u sjeveroistočnoj Hispaniji; odatle Ausetanus, adj. auzetanski, ager, Liv. ausim gledaj audeo. Ausones, um, m. Auzonci, zajedničko ime plemena italskih na zapadnoj obali srednje i donje Italije. Po priči im ime po Auzonu, sinu Odisejemi i Kalipsinu. Odatle 1) Ausona, ae, f. Auzon a, grad auzonski blizu Minturnd. 2) Ausonia, ne, f. A uzonija, zemlja nuzonska; * Italija. 3. * Ausonidae, arum, m. a) stanovnici azonski, b) stanovnici italski. 4) * Ausonis, Idis, i Aussuius, adj. auzonski = italski ili rimski, uopće; * supst. Ausonii, onim. m. = stanovnici Italije. auspex, picis, comrn. [avis i specio] 1. auspeks. po smatraš ptica, koji gata iz tijela, iz zobanja ptica kobnicđ (starija riječ = augur, koja se u klasično doba malo ne jedino upotrebljavala). 2) Budući da su kod svakoga opasnoga pothvata poglavari najprije pazili na znakove, stoga se auceps uopće prevoditi dade sa * vođa, vodio, predstojnik, diis auspicibus pod vodstvom božjim; Teucro duce et auspice; auspice Musa. 8) t. t. lice, koje je je imalo posla, sa sklapanjem ženidbe i sa ugovorom zenidbenim: provodadžija. auspicato, adv. [auspico] 1) = auspiciis observatis, svršivši a u spi čije, obavivši opažanje ptica, Romulus non solum auspicato Urbem condidisse, sed ipse etiam optimus augur fuisse traditur; nec auspicato nec litato aciem instruere. 2) u sretan (dobar) čas, sretno, auspicato ingredi; haud auspicato huc me attulli, Com. auspicatus, adj. s * komp. i j sup. [partio, od auspico] 1) auspicij ima posvećen, locus, comitia. 2) u sretan, u dobar čas započet, * impetus non auspicati; * Venus auspicatior; apud nos Vergilius auspicatissimum dederit exordium, Quint.; agendis rebus hoc auspicatissimum initium credunt, Tac,; bellum male auspicatum, urbi auspicatam sedem dare, Just. auspicium, ii, n, [auspex] auspicij, 1) apstr. a) motrenje ili opažanje zlamenja po p fica m a obavljeno od svakoga, koji je imao na to pravo (sravni augurium) in auspicio esse auspicij a držati ; mittere pullarium inadspieia. b) pravo auspicij a držati omnes magi-

134

auritulus—auspici um