Филателиста

U nedostatku sopstvene vojske za odbranu, biskupi зџ и ХРот veku podelili vlast sa plemićkom porodicom Kaboet, čija su prava preko bračnih veza prešla prvo 1185. god. na porodicu Kastelbo, a zatim 1203. god. na franouske grofove Foa (Foix). Posle više sukoba oko podele vlasti između biskupa =|i grofova Foa, konačno je sklopljen sporazum o dvostrukoj ii vlasti (1278—88). Kad je najzad jedan od grofova Foa postao francuski kralj (Anmi IV, 1589 god.) porodična prava su prešla ma francusku krunu odnosno francusku vladu. Tako su danas suvladari ove oblasti, tj. Andore, knez-biskup sa sedištem u gradu Seo de Urhel i predsednik Repu=i blike Francuske. Njihovi predstavnici — sindikusi — predsedavaju andorskoj vladi, tzv. Generalnom savetu od 24 člana, biranih po 4 iz svake od 6 andorskih parohija. - Amdora obuhvata površinu od 462 km? sa oko 18500 ' stanovnika. Glavni grad je Andora, tačnije Andora la Velja ON KA la Vella) špamski ili Andor la Viej (Andorre la Vielle) francuski, sa oko 2500 stanovnika. Nalazi se na visini od 1029 m. Zbog prirodmih lepota — visokih planima, rečica, jezeraca i termalnih izvora, glavnu privrednu granu čini turizam. Samo u glavnom gradu ima sada oko 60 hotela i pansiona. Dosta je razvijeno i stočarstvo, a mešto manje ima poljoprivrede i industrije. U zemlji se govori ==išpanski i francuski, a isto tako se \konisti ı novac ovih zemalja. Pošto Andora leži na zapadnim obroncima Pirineja, ibila je dugo vremena više upućena na Španiju sa kojom ju | je vezivao drum do grada Seo de Urhel udaljenog 22 km. Tako je razumljivo da je prvu poštu otvorila Španija 1. I 1928. god. koristeći prvo španske marke sa pretiskom, a od 25. XI 1929. i posebne marke Andore. Ove marke su bile ustvari predviđene za poštanski saobraćaj sa inostran= stvom, jer je unutar Andore dostava poštanskih pošiljaka besplatna.

Kad je 1931. god. izgrađen preko Pirmeja drum ı za Francusku, otvorena je u Andori 20. VI 1931. god. i framcuska pošta. Ova je prvo koristila francuske marke sa pretiskom, a 16. VI 1932 god. izlaze i prve amdorske marke francuskog izdanja. Pošiljke za inostranstvo koje se predaju ma špamskoj pošti moraju da budu frankirane markama španskog izdanja, a sve takse se plaćaju u pezetama. Kod francuske pošte je slično, samo se sve obavlja framcima. Imteresantno je da su tarife špamskc pošte dosta niže nego kod francuske, ali pošto pisma idu preko Špainhkje dospevaju do primaoca nešto sporije.

Politika izdavanja maraka je vrlo seniozna, možda čak i previše. Prosečno se godišnje izdaje svega oko 7 komada maraka. Andora sudeluje u izdanjima Evropa-CEPT i sem ovih izuzetno retko izdaje prigodne marke. Nominale andonskih maraka su vrlo niske, a takođe 1 tiraži.

Sa druge strane Pirinejskog poluostrva, na krajnjem jugu Evrope, nalazi se Tarikova stena — Džebel al Tarik odnosno GIBRALTAR, mesto na kome se 711 god. iskrcao mavarski vojskovođa Tarik, započinjući pohod na Španiju koja je ostala pod mavarskom vlašću više od 700 godina. Španci su, boreći se za slobodu, ponovo zauzeli Gibraltar 1462 godine, a poslednja mavanska ittvrđava Granada pala je poslednje godine Srednjeg veka, 1492, godine otkrića Amerike.

Kad je umro poslednji španski Habsburgovac Karlo II, dolazi do tzv. Rata та špansko masleđe (1701—1714) u kome je britanski admiral Dž. Ruke (Rooke) formalno u korist Austrije 24. VII 1704 god. osvojio Gibraltar od Španaca. Ali umesto da ga prepusti Austrijancima, Ruke je Gibnaltar samovlasno proglasio za posed Velike Britanije. Pošto su propali svi pokušaji Španaca da sa ponovo zauzmu, Gibraltar je Utrehtskim mirom posle završetka rata potvrđen kao britanski posed. Od vojne tvrđave, Gibraltar postaje 1830. god. britanska krunska kolonija. U toku II Svetskog rata odigrao je važnu ulogu kao baza pri operacijama savezmika u Africi protiv sila osovine. Posle rata, 1950. god., dobija samoupravu, lokalnu vladu na čelu sa guvernerom kao predstavnikom britanske krune.