Definitivni rezultati popisa stanovništva : od 31 marta 1931 godine. Knj. 3, Prisutno stanovništvo po pismenosti i starosti = Résultats définitifs du recensement de la population : du 31 mars 1931. Livr. 3, Population de fait par le degré d'instruction et l'âge

VI

Po popisu od 1921] godine a u grupi od 12—24 godine bilo je 56:6%, pismenih dok je popis od 1981 godđinć za stanovništvo od 11—24 godine starosti pokazao 68:2%/,, što znači povećanje za 6:6. Sledeća grupa, od 25—59 godina po prvom popisu imala je 48:6%/, pismenih, dok je popis od 1981 godine našao 54'7/,, ti. povećan ije za 6'1, i naizad treća grupa, stanovništvo od 60 i više godina, koja obuhvata i neznatan broi lica, za koie su podaci o pismenosti nepoznafi, imala ie 1921 godine 80':9% pismenih a 1981 godine 84'9/,, ti. pokazala ie porast procenta pismenih za 4-0.

Polupismenih lica, ona koja samo čitaju, a koia su uračunata u tabelarnim pregledima i uvodu u pismeno stanovništvo, bilo je po popisu od 1921 godine 1·:0%, a 1981 godine 0'6% od ukupnog broja lica iznad 11 godina po prvom, odnosno iznad 10 godina po drugom popisu. Procenat ovih lica u naimlađim generacijama je znatno niži nego u sfarijim a iznosio je za grupu stanovništva od 12—24 godine, po popisu od 1921 godine, 0:6%, a 1981 za grupu od 11—24 godine 0'4%. Sledeća grupa, od 25—59 godina, po popisu od 1921 godine sadržavala je 0'996, а 1981 godine 0'5'/ i grupa od 60 i više godina 2:2% u 1921 i 18%) u 19831 godini.

III Pismenost stanovništva po polu i starosti u 1931 gođini. Nedovoljan broj osnovnih škola i prema tome njihova velika udaljenost naročito u brdskim, retko naselienim, krajevima, kao i patrijarhalna shvatania . starijih generacija o potrebi školovanja, naročito ženske dece, verski obziri i drugi uzroci koji se svi svode na to da ženskoi deci pismenost nije potrebna kao muškoi, doveli su do toga, da ie žensko stanovništvo u prosvetnom pogledu daleko izostalo iza muškog. Od ukupnog stanovništva ženskog pola iznad IO godina starosti bilo ie po popisu od 81 marta 1981 godine pismeno svega 48:'6%, računajući tu i polupismene, dok je procenai pismenih muškaraca iznosio 677, što znači, ako uporedimo ove procenfe, da je na sto pismenih muškaraca dolazilo svega 64 pismena lica ženskog pola. Ova razlika u visini pismenosti stanovništva ženskog i muškog pola iavlia se, iako nešto umanjena zbog povećania broja škola posle Rata i pravilnijeg shvatanja značaja prosvećenosti, čak i kod naimlađih generacija, što se vidi iz pregleda II.

Pregled li Pregled III Pismenost stanovništva po polu i starosti. Pismenost stanovništva po polu i banovinama. Pismeno i samo sa ] · ] Pismeno i samo čita Navršena . i Banovina BI godina starosti muško | žensko | ukupno | muško | žensko | ukupno 11—14 759 | 568 666 Dravska ............... 947 | 942 À Dravske | 047 | ма | о | 944 15—-17 740 547 644 18—19 15:4 | 52-7 64: 0 | Drinska ćete 56:8 19- 0 | 37: 9 20 —24 726 | 477 604 | Dunavska .............. 825 60:5 11 | 25—29 740 46'4 602 : i 30—34 743 458 596 | Могаузка .............. 61'2 163 880 35—39 719 460 583 tt. 55: 80·2 426 4044 679 30-0 52-0 Primorska 9 0: 45—49 647 39:3 51 8 | Savska ................. 80'4 649 7273 50—54 59°0 34°4 456 | 55— 59 55-2 34:4 44:5 Магдагзка .............. 443 145 291 60—64 479 281 975 Vrbaska................ 401 142 | 274 65--69 45'8 30'0 379 70—74 410 256 330 Zetska ................. 51'2 171 340 | 75-—79 39:2 273 33:3 U · 80i više i nepoznato | 264 | 180 | 220 prava grada Beograda. | 929 | 807 | 891 | · Ukupno 677 43:6 55'4 Ukupno.. 677 436 | 554

IV Pismenost stanovništva po banovinama u 1931 gođini. Slaba naselienost pojedinih krajeva i velika udaljenost škola, zatim teške ekonomske prilike i nedovolino shvatanje znaëaja prosvecenosti i drugi uzroci doprineli su da stepen pismenosti u mnogim krajevima ne dostigne potrebnu visinu. Za kratko vreme od Uje. dinjenia do 1981 godine Država nije bila u mogućnosti da podigne ogroman broj škola za koji se osećala potreba i da stvori pofreban učiteliski kadar. Odraslo stanovništvo, koje nije obavezno da pohađa školu takođe nije uspelo da stekne osnovnu pismenost, sem neznatnih izuzetaka, koji su pohađali tečaieve za nepismene odrasle. Sve ovo uticalo je da su razlike u procentu pismenih po pojedinim banovinama vrlo velike, što se vidi iz pregleda III. Kartogram, priložen ovoj knjizi, takođe, pruža jasan pregled o visini stupnja pismenosti u poiedinim kraievima Države.

Po pismenosfi stanovništva u 1981 godini na prvom je mestu Dravska banovina sa 94-49, pismenih od ukupnog sfanovnišiva iznad 10 godina starosti, računajući tu i one koji samo čitaiu, posle nie dolazi područje Uprave grada Beograda sa 89:19, zatim Savska banovina sa 72:30/,, Dunavska 71'19%6, Primorska 42·60/0, Moravska 880,,, Drinska 87%, Zetska 84'0%, Vardarska 29:1% i Vrbaska 27:4%/.