JUS standardizacija
Ako se u jednačini (2) zameni R = R„,/M, onda se modificira u sledeći oblik:
m BO OJ "ROM ie (3) gde je: R_ = 8314 (J/kmol • K) — univerzalna (molarna gasna m konstanta; Tabela 2
Naziv gasa
Vodonik 2 Metan CHa Amonijak NMs Azot N. Vazduh —_ Kiseonik O Ugijen-dioKsid
Ugljen-monoksid Sumpor-dioksid
Na primer, prema tabeli 2, za metan relativna molekulska masa je M, = 1G,a molarna masa M = 16 kg/kmol. Univerzalna (molarna) gasna konstanta PR dobija se na sledeći način:
101325 Pa · 22,41383 m? /10% mol 273,15
:sV
n
RI.= 8314,411 J/kmol · K
gde su:
Biz Vod Ta — pritisak, zapremina i temperatura pri normalnom stanju (0 "C; 101325 Pa)
Gore prikazana jednačina stanja u različitim oblicima odno-
si se na idealan gas. Međutim, jednačina stanja gasa može se napisati u sledećem obliku za:
Suv gas i
p•V=m'·R·T (4) Vlažan gas
(p-p,) V=m*R-T (5)
gde Je: p, = pritisak vodene pare koji se oduzima od apsolutnog pritiska gasa p.
Pri primeni jednačina (4) i (5) pretpostavlja se da se:
— koeficijent kompresibilnosti (K) koji karakteriše odstupa- ·
nje datog gasa od jednačina idealnog gasa može uzeti da je jednak jedinici (K= 1);
Hemijska formula
m
M
— masa gasa (kg); — molarna masa (kg/kmol) jednaka je odnosu mase m prema količini supstance n.
Treba posebno istaći da je molarna masa M brojčano jednaka relativnoj molekulskoj masi M. i može se dobiti iz taDele 2.
Relativna molekulska masa nekih gasova
Relativna molekulska masa, M, (zaokružena vrednost )
16 17 28 29 32
— deformacije odnosno promene zapremine suda zbog promene temperature i pritiska mogu se zanematiri, jer se radi o relativno malim temperaturama i pritiscima gasa.
3. Svođenje zapremine gasa na normalno stanje
Ako je data zapremina nekog gasa V pri postojećem stanju (temperaturi T = 273,15 + t i pritisku p = p-, + Pa), ona se na bazi jednačina (4) i (5) može svesti na zapreminu pri normalnom stanju (normalnu zapreminu) V„ pri normalnoj temperaturi T, = 273,15 K = D C i normalnom Dritisku p = 101325 Pa pomoću formule za:
Suv gas
|B p Vo=V· = (6)
ili Pa Vlažan gas
ili |s) === |s} V eV... i ~ (7) e il Pa
gde su: pa — atmosferski pritisak koji se meri pomoću barometra; Pm — nadpritisak gasa koji se meri pomoću manometra;
0273 |5=O CG; zapremina gasa.
859
Standardizacija 1987./br. 3—