Nova Evropa

{u izvrsnom prevodu Milaševskog) igran je preko 100 puta; isto tako veliki je uspjeh doživjela komedija najpoznatijeg pisca savremene Poljske, prije neki dan premimulog Stefana Žerom-. skog: »Utekla mi prepelica«, u kojoj autor prikazuje lik novog, preporodjenog, i prosvjećenog Poljaka,

Poljsko Kazalište Šifmanovo izgubilo. je vodeće mjesto; ono je i sada još kazalište sa živim repertoarom, koji karakterizuje naročita briga oko režije i igre, i medju njegovim personalom su prvorazredne glumačke sile, koje nastupaju i u drugom kazalištu Šifmanovu, »Malom Kazalištu«, sa posebno odabranim literarnim repertoarom, Ali ga je Narodno Kazalište preteklo, A. Šiler, koji je s toliko elana započeo svoju djelatnost u »Reduti«, razvija je sada sa ne manje revnosti u Kazalištu Boguslavskog, kojemu ove godine stoji na čelu, Predstave toga kazališta karakteriše naročito borbeni duh, koji dolazi do izraza prije svega u tome što je Šiler sa scene otjerao i posljednje ostatke nafuralizma, kojih se malazi još posvuda u svima gotovo kazalištima Evrope, Šiler obraća ujedno naročitu pažnju na što veću harmoniju plastičnih momenata, i na interpretaciju riječi, kojoj daje muzički kolorit, te preuzima tako potpuno umjetnički testamenat Vispijanskog, S pravom. se dakle smatra Šiler obnoviteljem kazališta u Poljskoj,

Kako dakle vidimo, novi kazališni pokret ne Roncentriše se više u Krakovu, nego u prijestolnici oslobodjene Poljske, Ali je Krakov i nadalje ostao onaj grad koji najživlje štuje i nastavlja tradicije Vispijanskova kazališta, Današnji direktor Razališta u Krakovu Činski (Trzcifski) stara se da pronadje nove autore, i kao što je nekada Kotarbinski podupirao onda još neprizna:ti stvaralački rad Vispijanskog, tako je om iznio na scenske daske drame beskidskog pjesnika Emila Ze gadlovića [Zegad}owicz], koji je sada najodličniji predstavnik poezije na poliskoj sceni, A krakovsko kazalište, koje s toliko nastojanja i pažnje podupire njegov stvaralački rad, majbolje je danas provincijalno pozorište,

U svemu ima Poljska oko 40 pozorišta, preko 50 dramskih pisaca, i oko 1700 glumaca, U slobodnoj Poljskoj zapažen je s velikim interesom povratak pokojnog Žeromskog k drami, Uz njega su najviše prikazivani savremeni autori slijedeći: Kšivoševski{Krzywocszewski) Grubinski, Kjedžinski (Kiedrzymski), š Vinaver (VWfinawer). Od »poslijeratnih« autora simpatičan groteskni ton karakteriše stvaralački rad Šanjavskog (Szaniawski), a delikatnost u crtanju karaktera pokazao je Katerva u svojoj drami »Prolaznik« (koja je prikazivana i u Zagrebu), Najnoviju struju u drami reprezentuje Vitkjević (S, L Witkiewicz}, pristaša čiste forme u kazalištu, nesumnjivo silam i originalan falenat, Dobrog isto-

535