Nova Evropa

faktičnu dužinu od preko 1600 kilometara, a sa obalama svih ostrva — u nekoliko tisuća kilometara, Na takovoj obali, zaštićenoj kao što je malo koja druga na svijetu, bezbrojni su zalivi, zatoni, drage 1 uvale, te preko 360 naravnih luk4, od kojih je danas 110 živih i prometnih, Pred obalom posijano je oko 1000 ostrva i grebema, medju njima oko 60 velikih i napučenih otok4, Sve to u blagoj južnoj klimi, u neopisivoj ljepoti prirode, u toplini i svijetlosti južnjačkog sunca, koje obasjava plavetno more, sure lice, i južnjačku floru, i tvori kontraste za slikare i pjesnike, a plodno polje рпугеде za marljiv narod,

Posjed takova mora i takove obale daje našoj državi obilježje pomorske vlasti, Narod na primorju obdaren je vrlinama пајугедтјеб рототса, Та dva elementa, prirode i čovjeka, upućuju nas da se orijentišemo ртата moru, elementu snade i napreika, i da stupimo onim putem kojim su kročili svi narodi od prirode obdareni posjedom mora.

Jadransko More kao rukav Sredozemnoga Mora, te kolijevke evropske historije i kulture, zadire duboko u srednju Evropu, sve do blizu raskrsnice triju glavnih evropskih ras4, Po njemu su svedjer napredovali narodi i širila se Rultura evropska, Jadransko More razdijeljeno je u fri glavna bazena: južni, do linije Mljeta-Gargano, mršavih obala, sa malo dobrih luka — osim Gruža i Boke ma našoj, i Brindiza na suprotnoj strani, — skoro bez ostrva, majmanje je podesan; srednji, do linije Ankone-Pole, sa bezbrojem lakša i ostrva na istočnoj strani, Jednoličnih obala na zapadnoj, najvažniji je i najljepši; sjeverni, tvori zaliv tršćanski i majdublje zadire u kopno srednje Evrope, Nama pripada istočna obala dijela južnog bazena i skoro cjelovita srednjega,

Ta se istočna jugoslovenska obala dijeli, po svojoj strukturi, u posebne odsjeke: od Sušaka do Zrmanje — većim je dijelom strmi obronak Velebita, sa uskom. obalom; od Zrmanje do Neretve — obala je široka i prostrana, sa zaledjem Dinare i Biokova, sa mnogo velikih i dobrih luk4, sa najvećim i najnapučenijim otocima ispred sebe; od Neretve do Boke obala geografski pripada više hercegovačkom kompleksu, koji je dolinom Neretve hidrografski spojen sa morem; obale dubrovačke uske su i strme, ali veoma slikovite; južnjački ijord Boke Kotorske ogradjen je neposrednim zaledjem visoke crnogorske planinske gromade; dalja obala, do naše južne granice, ima karakteristiku arbanaške obale, bez ostrva i bez dobrih luk4,

Geografija i priroda pokazuju mam, da je najvažnija i najpodesnija naša obala u srednjem bazenu Jadrana, obala

81