Nova Evropa

opštimi ima po jedan školski nadzornik, koji se brine da se ove naredbe provode, te koji ispituje svake godime decu koja пе polaze javne škole, Odmah iza stupanja na snagu ovoga zakona, osnovana je u svakoj opštini škola, Trošak oko održavanja škole snosi opština, ali ovu podupire država; opština u svakom slučaju plaća početne plate učitelja, a beriva i povišice dobijaju se sa službovanjem od 3, 5, 9, 12, 15, 1 18 вофпа, Уавати рјафе одгедјије država; a deli se u tri grupe: 1) prestonica sa predgradjima predstavlja najveće plate [od 3700 do 6400); 2) druga kategorija su-provincijalni ečradovi [od 2800 do 4600); 3) naposletku dolaze seoski učitelji (2600 do 4400). Muške i ženske sile plaćaju se podjednako, a oženjeni dobijaju doplatke,

Opšte pučke škole podučavaju i daju knjige deci badava. Te škole imaju tako dobar glas i položaj, da svi roditelji šalju svoju decu u te škole, sve ako im i privatne stoje na raspoloženju, U 5. razredu osnovne škole može se svako dete podvrбпин ispitu, koji 6a pripušta u srednja učilišta, Ovaj je ispit dosta lak; materijal je pismeni sastavak na materinskom jeziku, i nešto računice, Srednja škola svršava se ispitom nakon četiri godine,

Podučavanje se vrši u državnim i u opštimskim školama, a na više pučkih pridodaje se po jedna srednja škola, u kojima je poduka samo delomice besplatna, Školarina je u srazmeri prema prihodima roditelja, tako da prihodi ispod 4000 kr, ne plaćaju ništa, a veći srazmerno od 3 do 14 kr, na mesec; ovu poslednju svotu plaćaju oni čiji je prihod viši od 20.000 kr., Taj se novac ubire zajedno sa porezom i opštinskim doplatcima,

Iza srednje škole, onaj koji želi nastaviti studije, može još godinu dana dalje učiti, a onda polaže realno-dimnazijski ispit, Taj se ispit zahteva za državnu službu, ali sa traže i mnoga privatna preduzeća, Učenik može polaziti gimnaziju i bez toga ispita, Gimnazija traje tri godine, i nakon toga djak je sposoban za univerzu, Gimmazije su, sa nekoliko iznimajka, javne, U 6radovima postoje i takve gimnazije koje su vlasništvo opštine, Školarima je ista kao u srednjim školama.

Konačno, univerza sa svim fakultetima podredjema je državi, tako da su uplate za djake dosta malene, U Danskoj se pripušta svaki student koji pokaže ma i najmanje dara za obrazovanje, bez obzira na položaj roditelja, Ako je djak siromašan, izdaci mu se svi opraštaju. Ovoj se organizaciji pristupilo godine 1918, pa se mora prizmati da sve zadovoljava. Budući da se nastoji da se prosveti što veći deo pučanstva, ide se u svemu na ruku onima koji žele učiti i izobraziti se,

Po pučkim školama je gradivo, osim elemenata, pravopis, mafterimski jezik, te matematika, fizika, geografija, i istorija.

Svaki djak dobija podukm i a sportu i dimmastici, Osim ovih

109