Nova Evropa

protesta vredjao američke interese u Kini. Zakoni neutralnosti medjutim, koji su imali da štite u Evropi pomorske države, štitili su na Pacifiku Japan. Senator Pitman je usled toga prvi podneo rezoluciju, da se zabrani prenos brodovima ratnog materijala za Japan; pa kako je postojao trgovinskokonzularni ugovor sa Japanom, koji je povredjen tom rezolucijom, Senator Vanderberg podneo je predlog, da se taj ugovor ukine. Taj je predlog prihvaćen, te ugovor sa Japanom ističe 25. januara 1940. Teško je predskazati, ili ma i nagovestiti, dalji tok dogadjaja; ali je pouzdano, da u Americi postoji neodredjena bojazan, da bi sporazum izmedju Japana i S-S-S-R mogao navesti Japan da nadire prema jugozapadu, i van Kine, što bi Ameriku primoralo da stupi u rat protiv Japana. Na drugoj strani, Japan — koji je još 1938 povlačio robe iz Nemačke i Velike Britanije za nekih 250 milijona jena — danas je potpuno upućen na Sjedinjene Države, tako da mu preostaje alternativa: ili da dalje izaziva neprijateljstvo Sjedinjenih Država, rizikujući sve posledice neprijateljskih odnos4, ili da napusti zavodjenje

»novog poretka« u Kini pa da se prilagodi zahtevima Američke Vlade.

U vezi s interesovanjem što ga Sjedinjene Države pokazuju za budući razvoj dogadjaja na Dalekom Istoku, prirodno je da njihovi političari budno prate sve što preduzima Sovjetska Rusija. Iz tih razloga, njihove simpatije i njihova pomoć Evropi, a naročito Fincima, ne potiče baš iz čisto sentimentalnih izvor4: oni danas već računaju sa močućnošću uspostavljanja novih frontova, naprimer u Švedskoj (koja već stolećima nije videla rata na svome tlu), ili na Kavkazu, odnosno na obalama Crnog Mora (za slučaj da bi Rusija htjela obračunati sa Rumunijom ili sa TTurskom). Po njihovu mišljenju, Rusija i njeni ljudi mogli bi — bilo svojim komunističkim ili panslavističkim parolama, bilo novčanom ili oružanom silom —, lakše da utiču na ove interesne sfere nego Nemačka, koja će u danom slučaju i sama morati politički i vojnički da čuva ledja prema svome današnjem savezniku.

Najvećma interesuje Sjedinjene Države, dakako, politika koju one imaju da vode u pogledu država Latimnske Amerike. Budući da bi suviše izražen i naglašavan

33