Анали Правног факултета у Београду

363

JYT. YCTABHOCT Y CBETAY OAAYKA II ЗАСЕДАЛА ABHOJ-a

Историјски посматрано, то je било повезано са ослобођењем човека и његових асоцијација, а посебно националних заједница, од разних видова отуђивања, вршених у оквирима предратног друштвеног уређења. Аа би се ови циљеви могли постићи, требало je створити одређене матер нјално-институционалне услове, руковоЬене новим принщшима и вредностима којн су изражавали тежхье за новим творевинама револуције, а такоВе представляли и наставак оних идејнпх тековина и вредности које je била постигла дотадашньа револуционарна иракса пролетариата током 19. и 20. века. Према томе, у различитим сплетовима околности уз решавање друштвених историјских противуречности, назирали су се и делом стварали нови односи у друштву. Они су, поред осталог, подстилали стварање и нових органа политичке власти у облику, пре свега, народноослободилачких одбора. Нови систем власти био je нов и у класно-социјалном и организационо-политичком смнслу. Социјалистички карактер револуције у условима народноослободилачког рата, определ>ивао je и основни карактер власти и управљања, а тиме и основни карактер политичког система. Власт пролетариата у савезу са осталим радним и народноослободилачки усмереним слојевнма друштва. Таква, у основи класно-пролетерска суштина власти, специфична диктатура пролетариата, одређивала je, сагласно масовном носиоцу ревулуционарног процеса, и политичко-организационе облике. Ти облици, као што je речено, у ствари посеб'ни облици диктатуре пролетариата, изражавали су један шири процес самоодреВеня и претпоставляли широко учешће „револуционарних” и „народноослободилачкнх” друштвених слојева. Y конкретним југословенским условима примене теоријских ставова и принципа произишлих из Марксове визије Париске комуне и њених конкретних искустава теоријски уопштених, дал>е, октобарске револуције и праксе Совјета, ти основни облици били су народноослободилачки одбори. Народноослободилачки одбори представляли су и облик и институцију широко постављеног „народног самоуправляня”; они су представл>али и политичко-организациону основу целог система нове „народно-одборске власти", одоздо до врха, зато што je и сама револуција остваривана одоздо у местима и градовима, развијала се даље у ширшг регионализм размерама, те тако обухватила целу земљу. Као посебан облик диктатуре пролетаријата, изграђиван на широкој основи народноослободилачког покрета (фронта), сами народноослободилачки одбори су представляли и основу историјског превазилажења класичног политичког начела народне суверености. Принцип народне суверености, „дијалектички негиран" у југословенским народноослободилачким и социјалистичко-револуционарним условима, добио je развитком народноослободилачкнх одбора ширу социјалну основу: све оне слојеве који су се, определивши се за иидеве народно-