Архив УНС — Стари листови — Бивша Југославија

POLITIKA LIČNIH DOHODAKA ISPIT ZRELOSTI RADNIČKOG SAMOUPRAVLJANJA

»Svođenje naše potrošnje u dane materijalne okvire, tj. uspostavljanje stabilnih proporcija i bilanca na dulji rok, neće biti sasvim lako. Naime, poslije nekoliko godina vrlo brzog porasta potrošnje i životnog standarda, što je bila naša sasvim određena politika, svi smo se mi navikli na velike, ambiciozne planove i programe, na brz porast budžeta, na brzo podizanje ličnih dohodaka. U mnogome je otupio osjećaj realnosti o našim materijalnim mogućnostima (zaboravlja se, na primjer, da smo mi osim nekih naših balkanskih susjeda, najmanje razvijena zemlja u Evropi) i razvila se orijentacija, raspoloženje, gotovo navika ka sve većoj potrošnji...« (Iz ekspozea potpredsjednika SIV-a Mijalka Todorovića, Borba od 8. aprila 1962.)

r)ANAS VIŠE NEGO IKADA PRIJE postavlja se pred organe radničkog samoupravljanja i r-~d - svakog proizvođača ozbiljan zadatak analiziranja stvarne produktivnosti rada i stvarnog vrednovanja rada u poduzeću i unutar

ekonomske jedinice, u ustanovi, institutu ili na bilo kojem drugom području rada. Brz porast potrošnje, znatno uvećana primanja radnika i službenika, veći opticaj novca, manjak u robnim fondovima i svi ostali prateći elementi naše sadašnje ekonomske situacije (produktivnost rada u društvenoj privredi rasla je po stopi od 6,1 posto, a realni lični dohoci po zaposlenom rasli su po stopi od 8,7 posto i. veći su danas za preko 50 posto) postavili su pred nas zahtjev zrelog razmišljanja. Vrijeme je da se postavi pitanje, što je realna zarada i da li zarada od 150.000 dinara (u nekim slučajevima) zaista predstavlja ekvivalenat uložena rada. Prema jednoj anketi koja je potkraj prošle godine provedena u 550 kolektiva _ na području cijele zemlje (u privredi je anketirano 254 kolektiva a van privrede 296 kolektiva), može se steći, iako ograničena po vrijednostima, slika o stavovima koji su dominirali u oblasti raspodjele ličnih dohodaka na dosta širokom frontu. Zbog zanimljivosti materijala a i zato da pružimo mogućnost upoređenja, objavljujemo pregled ličnih dohodaka nekih kategorija rukovo-

dilaca i stručnjaka u poduzećima i ustanovama u kojima je provedena anketa. Anketa je ustanovila slijedeća kretanja i raspone kod nekih kategorija: a) direktori poduzeća: jednog malog zanatskog poduzeća (14 zaposlenih u Makedoniji) . . . . . 27.600. jednog građevinskog poduzeća (1.120 zaposlenih, u Srbiji) . 38.000. jednog saobraćajnog poduzeća (ZTP, 5.000 zaposlenih u BiH) 65.000. jednog trgovinskog poduzeća na veliko (tekstilna struka, 195 zaposlenih u Hrvatskoj) 77.400. jedne željezare (3.500 zaposlenih, u Crnoj Gori) 87.600.

druge željezare (4.400 zaposlenih, u BiH) 107.800. jedne fabrike duhana (550 zaposlenih, u Sloveniji) .... 122.100. b) Upravnici zdravstvenih ustanova: jednog medicinskog centra (u Hrvatskoj) 43.656. jedne bolnice (u Srbiji 46.660. jedne zdravstvene stanice (u Srbiji) . . 55.000. jednog doma narodnog zdravlja (u Makedoniji) .... 62.000. jedne zdravstvene stanice (u Srbiji) . . 105.497. drugog medicinskog centra (u Hrvatskoj) 116.500. drugog doma narodnog zdravlja (u Sloveniji) 120.000.

druge opće bolnice (u Hrvatskoj) .... 132.600. c) Direktori srednjih škola; jedne gimnazije (u Makedoniji) . . . 32.235. druge gimnazije (u Makedoniji; , . . 41.910. jedne gimnazije (u Crnoj Gori) . . . 49.399. jedne srednje ekonomske škole tu Sloveniji) .... 50.925. jedne srednje građevinske škole (u Srbiji) 51.260. jedne srednje ekonomske škole (u Hrvatskoj) 69.300. jedne srednje tehničke škole {u BiH) 70.700. Neke kategorije stručnjaka: a) pogonski inženjeri: u jednoj tekstilnoj tvornici (do 5 godina staža u Srbiji) . . 28.113. u jednom drvnom kombinatu (5 —10 godina staža, u Srbiji) 37.100. u jednoj tvornici duhana (do 5 godina staža, u Makedoniji) 42.200. u jednoj željezari (do 5 godina staža, u BiH) 60,900. u jednom građevinskom poduzeću (preko 10 godina staža, u Srbiji) .... 67.700. u jednoj tvornici duhana (do 5 godina staža, u Sloveniji) . 86.500. b) ekonomisti u poduzećima; u jednoj tvornici svile (do 5 godina staža, u Makedoniji) 32.700. na jednom manjem poljoprivred. kombinatu (preko 10 godina staža, u Srbiji) 33.300. u jednom ŽTP (od s—lo5 —10 godina staža, u Hrvatskoj) . . . 42.700. u jednoj pamučnoj predionici (do 5 godina staža, u BiH) 48.300. —

I \ ornica kablova u Svctozarevu pretvorila je to naselje u moderan gradić

1. MAJ 1962.