Битеф

Divadlo na provâzku neguje sintetičku otvorenú pozorišnu formu, koja oživljava tek kad su ravnopravno predstavljeni svi elementi umetničke strukture. Tu ravnotežu može da postigne samo reditelj koji izvršno poznaje sve te elemente i koji je u stanju da ih uredi i komponuje u teatarsku partitúru sa preciznim odnosima tempa, boje, tona i harmonije, i da ih spoji u polifonu predstavu. Ulazak u igru autora - režisera kao posebnog činioca rezultira transformacijom čitave strukture dela. Njime se svi elementi stavljaju u pokret i dobíjajú se novi odnosi, koji stvaraju dramaturški i scenáristiek i pomak: Pod dramaturškim pomakom podrazumeva se nezavisnost dramskih tekstova, traganje za novim temama scenskog izraza u oblasti neieatarskih tekstova, tekstova koji ne važe sa stanovišta tradicionalnog teatra. Izbor takvog materijala vezuje pozorišno stvaranje Divadla na provâzku sa samim korenima društvene i materijalne socijalističke stvarnosti. Vodeče načelo takve drame jeste i uvek mora biti pozitivno, to jest da ne opisuje i na taj način ponavlja i propagira slabosti, nedostatke i negativne strane našeg vremena, več da povečava i jjča progresivne nacionalne vrednosti (F. X. Saida). G radiùnici autora - režisera različite teme razvijaju se u najrazličitijim formama, ali posebno montażom i kolażom, stvarajuči tako scenario koji postaje polazište za scensku realizaciju, Uvek tražimo teme koje su u datom trenutku veoma aktuelne i na taj način stvaraju osnovu za živu komunikaciju s mladom publikom. Scenarijski pomak može se sagledati i u sferi neprestane transformacije teksta u pozorišnu formu i kao kre- ; tanje simbola pozorišne situacije. Tragajuči za novom scenskom : metaforom, mi želimo da stvorimo i lirski izraz savremenog života u na- 1 šem društvu. I I Divadlo nu provâzku izvodilo je < svoje predstave u neuobičajnim pro- ; storima, oslobodením ograničenja i fiksiranog baroknog pozorišta. See- \ nografija Divadlu nu provâzku orga- [ nizujc pozorišni prostor (dvorane, i sportske hale, cirkuške šatre, prodav- c nice, ulice, pejzaže itd.) prema potre- j bama predstave, i to izlazeči u sus- ( ret zahtevima režisera, glumača r publike i podstičuči aktivnost i mak- f timalnu in tegracij u. Način na koji po- k torište koristi prostor predstavlja po- I kušaj da se naruši scena i da se svim r gledaocima pruži mogučnost da pod- t ednako vide i čuju i odstrane raz- r

i- like medu sobom. j, Glumci se potpuno poistovečuju s '- programom pozorišta i njegovim met- todima i stvaralačkim prístupom, e U Divadlu na provâzku glumacdobi-0 ja potpuno nov zadatak, on istražuje u nove forme scenskog izraza koje od> govaraju neuobičajnim tekstovima '- u fleksibilnem pozorišnom prostoru. 1 Glumač kao jediní živi činilac sini. teze kontroliše elemente te sinteze. 0 Osnovni preduslov glumačkog izvo- denja jeste unutrašnja harmonija sa e ternom koju prenosi gledaocima, za 1 njeno improvizovanú razvijanje, tako u da u pantomimi (B. Polivka, A. ; Ambrova) glumač čak može da bude - autor predstave. Glumač Divadla na i provâzku mora biti mnogostran i moi ra neprestano da razvija svoju mnot gostranost na pojedinačnim i kolekJ livnim probama. Za deset godina svog profesionalnog - postojanja Divadlo na Provâzku steki lo je redovnu publiku koju sačinja■ vaju studenti i mladi radnici i želi da - prosiri područje svoje aktivnosti i na i najmlade. Ono teži da stvori nefor■ malnu atmosféru za svoju publiku, ■ bez ikakvih atributa zvaničnog, da ; bude otvorene prema impulsima iz publike i da ih istovremeno podučava : u tumačenju pozorišta (diskusije, klub, upitnici itd.) Evolucija Divadla na provâzku usmerena je prema slobodnom pozorištu, pozorištu otvorenom ka svim utica- : jima koji potiču iz stvarnosti i po- i zorišnog razvoja. U torn smislu, pred- i stava se shvata kao susret mnogih i stvaralačkih individualnosti sajedin- i stvenim životnim iskustvom, dok re- ' žiser tu figurita kao element orga- t nizacije, koji stvara konačnu formu t na taj način da sačuva jedinstvenost t svih stvaralaca predstave. i Metod rada na predstavi sve više če / se zasnívali na eksperimentima s t mnogim varijacijama pojedinih delo- s va i celine, pošto polazimo od shva- p tanja da se jedna ideja, motiv Mi t tema mogu izraziti na mnogo načina, b od koji h svaki ima opravdanja i odra- r žava odredeno stanovište. Isto tako, E oblik predstave neče biti utvrden up vreme premijere, več če biti ostavljen y prostor za dalji razvoj, zasnovan na si improvizaciji, koji čak može dovesti d do stvaranja novih scenskih varijaci- A ja na početnú temu. rt U pogledu načina glume, sve više če- ci mo se približavati tradiciji narodnog rt pozorišta i rudimentima pozorišne hi kulture u našoj zemlji i celoj Evropi, ol Ňa osnovu scenografskih ekspe- th rimenata s prostorom, kako teorijskih at tako i praktičnih, želeli bismo da sa- Č radujeme u planiranju i gradenju no- th

a The Programme Policy of Divadlo na provâzku a (Theatre on a String) i Every aspect of evolution in the . theatre is marked by a tendency to differentiation, wherever there is to be found a theatrical institution which is trying to fulfill all the social functions of theatre which the period demands, there arises in the course of time a whole series of undertakings, each aiming to fulfil one particular function. Brno is no exception. The first Brno theatre, the Národní divadlo (National Theatre), at first tried to answer all the contemporary theatrical needs; but this soon proved impossible. An official theatre could not simul- i taneously fill the role of a progres- i sive theatre putting on experimental l productions, could not at the same i time be achamberscene and a spring- 1 board of youth. This is why diffe- t rentiation had to take place in the J Brno theatre. First and second Brno Í playhouse was established, then a c youth theatre, and later specialized ( satirical theatre and the studio of the I drama school JAMU (The Janáček r Academy of Fine Arts), but until c recently Brno lacked a real theatri- 1 cal platform for the younger gene- n ration. Progressive artists in Brno s had been trying to create a theatre a of this type since half way through ti the twenties. The first significant p attempt was the establishment of the b České studio (The Czech Studio) by d the progressive drama expert Via- T

la dimir Garnza under the secret sponk- sorship of Jiff Mähen. When this studio failed, another attempt was made t- by the left-wing avant-garde produ■i- cer E. F. Burian, who, thanks to the iji understanding of the producer Zitek iz and the dramaturgist of the Zemské divadlo. (Provincial Theatre). Jind-- rich Honzl, created a platform for -- the younger generation in the form s- of a studio attached to the Zemské r- divadlo, i- The next attempt to establish such a a- theatre (excluding amateur under)- takings) was made only after World War II; a group of graduates from la the conservatoire, headed by E. Sokolovský, established the theatre Kresadlo in the House of the Arts. No ■ other similar professional succeeded I from that time until the sixties, but I the need for such a theatre increased I tremendously, since the Bmo drama I schools were producing more and I more novice actors. There was no institution for these people to form themselves as a generation before being absorbed by the theatre of the 1 day. It was this crying need that the ) Divadlo na provâzku tried to fulfil. The Divadlo na provâzku project : arose about the year 1965 from talks / and discussions held by a group of s JAMU students, especially those stuI dying the art of production, with 1 their teachers B. Srba and E. SokoI lovský, concerning the creative possibilities of theatrical youth in Brno, Their proposal took on a practical significance when the students came to the end of their studies and were to leave school and enter the career in the theatre. Their practical experience in various theatres in Bmo and in the countryside showed them that complete selfexpression was possible only through the medium of a stage totally adapted to their needs. Thus they strove to create, if at first on an amateur basis, a special institution in Brno to enable them to realise their own conception of theatre. Three exJAMU students, Z. Pospíšil, P. Scherhaufer and E. Tálská, set out to create a new theatre. On December Ist 1967 the Brno House of the Arts assumed patronage of the incipient venture and offered them a place to work. The new group took the name Husa na provâzku (Goose on a String), inspired by Mahen’s book of theatre and film libretos, thus subscribing to its artistic philosophy, that of the pre-war Czech avant-garde enriched by the experience of world theatrical development. The group, which later simplified its

ve pozorišne dvorane za Divadlo na provâzku, kóje bi omogučavalo maksimalnu fleksibilnost prostora. Mi ne želimo da se ograničimo na zatvorenú dvoranu, ma koliko bila prilagodena promeni i transformaciji prostora, več da naš pozorišni izraz prenesemo na savremeni način. Naša načela pokušavaju da izraze samo osnovna merila našeg odnosa prema objektivnoj stvarnosti našeg vremena i subjektivnoj ljudskoj stvarnosti koja, uprkos neumornim istraživanjima, u suštini ostaje nepoznala teritorija. Programska politika motivisana je snažnom potrebom ove generacije da izrazi svoja mišljenja i da uobliči novi pozorišni izraz sedamdesetih godina. □