Борба, 26. 03. 1992., стр. 15

“

је

· Tomas Pinčon: „Objava broja“,

ČETVRTAK,26.MART 1992. GODINE

rozni diskurs kojim se Бану:

„ргосиан" роегвко зиуо toliko je

тапјкау да ођезћгабгије једпаko laike kaogod i one koji su prozreli wještinu i težinu govorenja. Ali, raskrstivši sa zablisdom da se poezija može objasniti, mi joj možerso, skrušeno kao Svi monasi, privesti nekog mogućeg preobračenika privrženika koji motri mešto udaljen od mjesta događanja, predodređem nejasnim čaranjem genetike za poetsku avanturi: (čitanja ili pisanja, svejedno). Samo duh feljtonske Svakodnevne površsnosti može u tom „Рпуобелт узајен шшпасепје — оуо је samo pokmsaj sazvučja.

_ Tranije poetske knjige Jovana Zivlaka u naslovu su imale naizgled jednostavne riječi, poput Tronožac i Čekrk, čije je značenje u narodu bilo jasnije nego što je danas. Kao da su izgubile upotrebnm vrijednost ali ne životnost, odvojeno od svoje bukvalne uloge te nam riječi sada znače most prema prostoru шеејапљоћеве етокасце Фића једповfovnosti, elementaornosti, početka u komee je sve naizgled jasno, naizgled čovjeku blisko. To jednostavnost, koju kritičari prepoznaju kao povjerenje u klasičme pjesničke postupke, u dosluhu je sa pojmođernijim semzibilitetom vremena. Zivlak je u srpskoj poeziji po tome sigurno u Špicu modernosti koja je s one strane avanpardizma i naglašenog ekзрегипевтатја (5). ротодпози).

Vracčajući se „prezrenim“ opisnim pojmovima, Zivlak se s prezrenjem oswine ma savremenu srpsku poeziju. Pasforsle, ekloge, priče, mzgredne pjesme, eto niza riječi kojima se demonstrira pjesnička superiornost a da se izričito to nigdje ne kaže. Vrativši se starinskim pjesničkim pojmovima, Zivlak ih zaodJeva u ruho savremenosti — eto utvrđenja, eto temelja i bedema s kojih se najdalje vidi i najbolje brani vlastito mjesto koje mora biti mjesto vrtnje, ishodiš-

Smiješak · Sverazumijevanja

Jovan Zivlak: „Čegrtuša“, „Krovovi“, Sremski Karlovci, 1991.

BOJAN BEM: Naslovna stranica (kolaž) za drugo izdanje „Ranih jada“ Danila Kiša (Sa „Borbine“ deoničarske aukcije umetničkih dela)

ta, početka koordinatnog sistema svijeta. Samo tako pjesnik govori suštinu. Zivlak suštinu nalazi u običnom, u svakodnevnom, tu stvarna bol reže duž leđa, probada u srce, duboka je pjesnikova patnja u vremenu opšteg zla. Pjesnička mit koju Zivlak ргоујабе svojim stihovima savršeno 'korespondira s Hristovim putem do Golgote — još

jednom je čovjek na sebe primio stradanje da bi pokušao iskupiti svijet. „Posrtao sam dok sam čekao razrešenje / da cvilim u jednom životu:/ ili u dva da

praštam“. Praštati, naravno, čovjek mo- |

že samo ukoliko svijet razumije. U Zivlakovim pjesmama čitalac: neprekidno pronalazi smiješak sverazumijevanja stvari oko sebe (nas).

„Sırote naše mišice / sirota naša tuga / sirota ljubav beslovesna“ / potom, stigavši s onu stranu ironije:

blapgoslovena nemosti / blagosloveno letenje / blagosloveni eteru 7 blaposlo-

veni nakote / što proždireš naše feme-'

lje“ /

Leksički se spustivši do 'elementarnog vokabulara (kovčeg, cvrkut, mačje njuške, tvor, zečje uši, drozd, pleva, uže...) Zivlak ne ispituje njihov svijet, nego pokazuje naše kule:ni na nebu ni na zemlji, našu neutemeljenost, nepripremljenost na život u kome bi stvari bi-, le prozirne, odnosi među ljudima lišeni neshvatljivog: zla. koje. je naprosto nemoguće iskorijeniti.

Jovan Zivlak svojim pjesmama роkazuje stvarnost u svoj njenoj smislenoj i besmislenoj neozbiljnosti. Fenomenološki, svaki je predmet i postupak moguće opjevati, tema u poeziji ne znači više ništa, pjesnička osjećajnost traga'za onim zrnom soli što bi moglo našem životu prevashodno a svemu: ostalom po-: sljedično dati smisao. Đuboko u svom: vremenu, Zivlak raščišćava privide. Naizgled daleko od pirotehnike tzv. angažovanih književnika on je danas jedan od naših najangažovanijih pjesnika. RR ва /7 Kralju majmuna :ako postojiš / И / nadahni i nas / i mepi podari zrno sabranosti 7 da uskliknem 7 Како Си napokon i ja / očiju otvorenih / da zapevam pred rajskim vratima“.

Ranko RISOJEVIČ

religija

Pravoslavlje (a i (anas

Zbornik radova „Pravoslavlje između neba i zemlje“, priredio Dragoljub Ba.

'Đorđević, „Gradina”, Niš, 1991.

pravoslavlju uopšte, „srpskom pravoslavlju“ i >. Srpskoj pravoslavnoj crkvi posebno, nedopustivo je malo vrednih

'tekstova, studija i zbornika u tzv. laičkoj

literaturi i publicistici — piše D. B. Đorđević..A da su navedene reči tačne čitalac:se:može uveriti i u priloženoj odabranoj bibhografiji (Pravoslavna religija i pravoslavna crkva u našim laičkim periodičnim publikacijama 1970-1991). Tako je 1971. objavljen samo jedan rad, 1973. isto, 1974. ni jedan. 1975. dva, 1976. dva, 1977 i 1978 po jedan itd.

Navedenu tradiciju prekida upravo ovaj zbornik, koji je predstavio 21 autora raznih orijentacija i disciplina. Priređivač je, ipak, dao prednost teološko-filosofskim radovima, zatim slede sociološki a potom politikološkog načina razmišljanja. Od srpskih teologa preštampani su radovi: Pravošavna duhovnost u iskušenjima našeg doba — od pok. Dimitrija Bogdanovića (iz „Glasa crkve“); od pok. episkopa Nikolaja preuzet je njegov rad: Tri aveti evropske civilizacije, a od dr Dimitrija Kalezića štampan je rad pod naslovom: Šanse pravoslavlja danas.

"Tu su još Ernest Benc s radom: Veličina i

slabost pravoslavlja, i Timoti Ver: Pra-

· voslavna crkva i ponovno ujedinjenje

svih hrišćana. Vladeta Jerotić piše o rus-

'koj sofiologiji i pravoslavlju, a od L. E.

Šampošnjikova preveden je rad Učenje o sabornosti i shvatanjima ranih slovenofila. Mladi student teologije Nebojša M. Krstić priložio je rad: Bitijni život. Od Oca Justina preštampan je rad: Pravoslavna filosofija prosvete. Pored teologa

. radove su priložili i: Miroljub Jevtić —

Položaj pravoslavnih hrišćana u islamskom svetu: Milan Petrović, na čiji rad posebno skrećemo pažnju čitalaca — Politička teologija zapadnog i istočnog hrišćanstva; Dragan Subotić potpisuje tekst: Marginalije na temu: sveštenik i politika — povodom polemike u časopisu „Hrišćanska misao“ iz 1935. godine. Potpisnik ovih redova priložio je rad: Socijalistička partija Srbije, Srpska pravoslavna crkva i religija... mr Zoran MILOŠEVIĆ

prevod Davida Albaharija, „Svetovi“, Novi Sad, 1992.

Mari Delkur: „Delfijsko proročište“, prevod Mile Вазне 1 Anastazije Jadrijev, Izdavačka knjižarnica Zorana Stojanovića, Sremski Karlovci — Novi Sad, „Dobra vest“, Novi Sad, 1992. str. 281.

Ričard Rozrti:

1992. str. 398

„Konsekvence pragmatizma“, prevoi Dušana Kuzmanovića, „Nolit“, Beograd,

Milena Dragićević Šešić: „Um nost i alternativa“, Institut za pozorište, film, radio, televiziju, Fakultet dramskih umetnosti, Beograd, 1992, str. 201

AAA e

et-

Aleksandra Peni:

„Kako da

vam muškarac bude veran“,

prevod Ivone Milačić, „Zoreli“, Beograd, 1992, str. 204