Годишњица Николе Чупића

+ м. Ђ. МИЛИЋЕВИЋ 999

идуће, 1861. Ове године о Цветима он напише чланак „Уочи Цвети“ који изиђе у „Срп. Новинама“ на Цвети. Представници страних сила нађу у њему толико бунтовничкога елемента да потраже, да се писац казни. И зато Милићевић буде 2 Маја 1861 премештен за секретара Министарства Просвете, које се онда звало „просветна управа“.

Ето тако је Милићевић дошао у Министарство Просвете, у којем је провео пуних двадесет година, до 5 Декембра 1880. И то је време најживљега књижевног рада Милићевићевог. Од сто публикација његових за свих 50 година педесет и седам долазе само на ово време. А међу њима су и ова опсежна дела: „Живот Срба сељака“, „Оцеви и деца у ХЛХ веку“, „Кнежевина Србија“, Живот и дела великих људи“ и „Школа“ за девет година (од 1868 до 1876). А међу свима као да су најплодније 1871 и 1872. Саме 187! изишло је из пера Милићевићева ово: „Историја Педагогије“, 566 стр., » Бачка радост“, стр. 77, „Школска дисциплина“, 68 страна, »Адолфо Дистервег“. 36 страна, „И живот је школин предмет“, 39 страна, и „Школа“, 2576 грана. А 1872 године изишло је: „Оцеви и деца у ХЛХ веку“, 999 страна, „Педагогија или темељи школовања“, 104 стране, „Емило ХЛХ века“, 216 страна, » Од Београда до Москве“, 16 страна, „Анђео у Паланци“, 41 стране и „Школа“ 576 страна. Свега 1871 штампао је !.362 стране, а 1872 1.185; чини укупно 2.547 страна или 159 штампаних табака! А ко зна како је поред редовних службених послова тешко средити, превести или написати за штампу, и једну књигу од 20—30 штампаних табака, доиста се мора задивити оволикој вредноћи и активности овога великога књижевника. И то све ни у чем не носи карактер брзине пи површности него највеће марљивости, сређености, смишљености и тачности. У ове године долазе и готово сви Милићевићеви педагошки радови. Уређујући „Школу“ своју у оно време, када се чинио прекрет између старе и нове школе, Милићевић је срећно уједињавао теорију и праксу и преко „Школе“ обогатио нашу ип данас сиромашну а онда још сиромашнију педагошку књижевност миогим ваљаним приновама из стране а нарочито Француске књижевности.