Дело

0 МЕТ.УНАРОДШШ TE4AJUMA МЕНИЧНИМ 403 се жели и што човеку треба. Новац се јавља као израз друштвенога богатства, као nervus rerum. Отуда се рађа жеља да се продајом еспапа добивени новац гомила, чува И ова је жеља у почетку, док још није производња, на размени основана, јако развијена. много јача него доцнијел Доцније мало по мало она попушта, али се, за то, развија други облик ове исте Функције : у место да сваки чува новац код себе, образују се опшги резервоари као резерва за исплате. Ови резервоари, опште благајне, имају и друге Функције. Прва им је да регулишу количину новца у циркулацији : видели смо како се циркулација стеже и шири, те час потребује више час мање новаца. Да би могла количина новца увек одговарати потреби циркулзције, новац који циркулише треба да јс само део оне количине новца који једна земља има. Резервоари новчани врше ту улогу, да из саобраћаја извлаче непотребну количину и у њ бацају онолико колико за циркулацију треба. Друга Функција ових резервоара је да буду резерва за исплате. И прикупљање злата у златним стварима један је резервоар новчани, који расте с увеличавањем друштвенога богатства. 2, Новац као средство за илаКање. Видели смо да у циркулацији еспапа наступају и прекиди : не прода се, увек, најпре кад треба што купити. Често се мора купити да би се, иосле, могло предати. Често се опет мора продати, па да се тек доцније нанлати. То собом доноси сама производња данашња. Тако се стварају односи дужника и повериоца, који имају основ у самој производњи а никако у личном по верењу или неповерењу као што се често мисли. Односи повериоца и дужника, опет, стварају разне обавезе : уговоре, облигације, менице и т. д. Тако постаје кредитни новац, од кога је банкнота један облик и који, као што смо већ иоменули, има свој извор у Функцији новца као средства за плаћање. Што се више развија производња еспапа развија се и кредит, а с друге стране све се више развија и Функдија новца као средства за елаћање и у сФерама другим, ван циркулације еспапа, ван трговиие. Репте, иорезе, које су се пре плаћале у натури, сад се плаћају у готовом новцу. По закону о брзини кружења новца, новца као средства да плаћање треба у толико више што су ређа плаћања, а у