Дело

0 ПОЗОРИШТУ 271 заузме катедру, да бп росултате, до којих је у свом раду дошао. могао саопштити млађем крптичарском нараштају. Знам врло добро, да се многима чине овп моји захтевн мало чудновати. Алн кад се опоменемо само како је готово увек таква једна знатна дужност, дужност нозоришнога критпчара (има их који мисле да то није никаква дужност, но они се врло варају мислећн тако) пала у руке човеку, који није ни сањао да ће ностати позоришни крнтичар, јер у вртлогу борбе за опстанком све му је једно било шта ће од њега у том правцу ностати. И сад тако један скроз неспреман човек одлучује о екзпстенцијн комада, иесника, глумца и т. д и све то на основу спреме, коју је на дохват, овде-онде прикупио. Да ли је његов суд правилан и праведан о ономе о чему га он даје? Зар не морају медицинари да практикују по клинп кама а нравници по судовима, пре него што иочну своје праве дужностн да врше ? Зар свршени архитекг не иде прво у праксу, да практичну страну свога позива уиозна ? Свуда, у вршењу свакога посла, тражи се потпуно разумевање и иознавањо рада, теоријска и практичка снрема, само код гтозоришта могу многи много Да чине, неки готово све и сва, без икакве, тако рећи, систематске спреме и довољног образовања Од овога последњега не изузимам ни глумце, и sa њих вреди ово. До душе, геније се не може створити образовањем. Али баш зато, што се геније рађа, треба све научити, што се научити може, да се све у једном концентрује, како не би после сваки почетник, иа ма како био духовит, стварао на своју руку неке погледе на уметност, стварајући п ново поимање, без икаква обзира какву штету наноси тим самој уметности. Ако хоћемо да смо правични, морамо иризнатн, да немачки критичарп и учитељи уметности, нарочити бољи од њих до душе имају увек иред очима ираву задаћу уметности, алн да много, у разним појединостпма, увлаче неке жалосне заблуде, које на сваки начин уде уметности. Да њих кривимо за опадање драме, било би колико несмишљено и неоправдано, толикп и нечовечно. Норед све своје огромне моћи, ипак не може новинарство да само иокрене заинтересовање народно за озбиљну драму. Иеторија немачкога позорншта даје нам за ово