Економист

369

Iz budžefa za 1924 —1025 god. takvo speciliziranje već je izbačeno i suma specijalnih državnih prihoda sačinjavala je već samo 16'/,/, sviju drž. prihoda, dok je u ranijem budžetu ta suma isnosila oko 65" (za budžet 1922—23 god ).

Kod budžeta za 1922—23 god. pokušao sam da utvrdim, Koliko svaka zasebna oblast donosi državi prihoda i koliko trebuje troškova: to je jedina korist koju možemo dobiti od specijalnih budžeta za oblasti kraljevine.

Ali i tu je bilo potrebno preduzimati veoma značajne Ккогек те u izračunavanju. pošto, kako nam je poznato, nemaju sva Ministarstva svoje specijalne budžete; Vrhovna Uprava, Ministarstvo Vojno, Spoljnih Poslova. Građevine i Agrarne Peforme imali su jedan opšti budžet Zato sam morao da bi dobio potpunu sliku njihove rashode da rasporedim po oblastima. prema broju stanovništva. Kao rezultate tih izračunjavanja dobili smo veoma zanimljivu sliku o učešću svake oblasti u državnim prihodima i rashodima prema njihovim, specijalnim budžetima.

Prihodi Rashodi (BH. KRATKO =|F? 110 ==

Srbija .97/5.9 m. d / 2.615 m.d. —1939 m. d. C. Gora 26:67 2607 GUJE 250 а Bosna i H. 684.7 -— 764.6 =" LJ] OUR: Dalmacija Е GH ON 245.88 , =—00L6O.OJ IJ Hrvatska i SI. 1.20477 , 968720 7 == 2365, 4 Slovenačka 3436. , 6062 „ ——)202:OW Vojvodina 7614 795.7 —Č 342

Na taj način višak u specijalnim prihodima preko specijalnih rashoda dala je samo Hrvatska. A kako je došlo do tog viška? Prihodima od državnih železnica, koji su bili po budžetu centra lizirani u četiri oblasti:

nu pojedinim slučajevima prihode od učenja i lečenja: imala je, osim toga, svoja vlastita fabrička preduzeća, kao naprimer čuvenu fabriku karata, koja su bila monopoli Vaspitatelnog Doma za Siročad; i t. d.

Ustanova je imala svoj porezni aparat i svoju kontrolu; zatim svoje naročite službenike, koji nisu bili zavisni od opšte državne vlasti.

Jedino što je vezivalo fu Ustanovu sa Vladom i zbog čega je njen naročiti budžet i bio pregledan od strame zakonskih tela zajedno sa opštim državnim budžetom, to su one dotacije i one novčane pomoći, koje su se odredivale ı dosta krupnoj sumi Ustanovi Carice Marije a iz opštih državnih sredstava.

Eto takav specijalni budžet je i razumljiv i prirodan, pošto je memoguće bilo nikakvim drugin nočinom vezati ga za opšti državni budžet.

EKOHOMHCT 25