Економист

210

time i opticaj. Nu znatna ponuda stranih deviza imala bi za posljedicu veliki porast dinara, sa svim onim lošim posljedicama jednoz пагјог porasta jedne valute.

Jedno lih nominalno smanjenje тате dalo bi se provest ako bi se jedan dio nota koje su danas u opticaju VOR On o nile za državni metalni novac, ili za državni papirnati novac. Kod stabilizovane valute, metalni novac ponovno dolazi i ODplicaj, najprvo iz bakra i nikla a kasnije i iz sreDra. Kad bi država pustila u opticaj metalni novac i šnjime pokrila jedan dio svojih izdataka onda bi to bila jedna vrsta intlacije, budući da bi to značilo efektivno povećanje opticaja. Nu kad bi taj metalni novac došao u oplicaj, lih u zamjenu za novčanice Narodne Banke onda bi se opsicaj НА novčanica snizio u istom iznosu u kojemu je pušten u oplicaj metalni novac. Neke države, koje su poslije rata uvele sitan metalni novac pustile su ga u opticaj za 4 do S zlatnih dinara. Prema tome, budući da mi imamo 12 milijona stanovnika na pojedinog stanovnika došlo bi od 40 do 50 „današnjih dinara ili jedan sveukupni oplicaj silnog metalnog novca od 500 do 600 milijona dinara. Kako metalnog novca več ima u oplicaju za 200 milijona dinara to bi se na taj način još moglo baciti u oplicaj za 300 do 400 milijona dinara sa koji bi se iznos snizio opticaj novčanice Магодпе Вапке, а i dugovanje države prema Narodnoj Banci.

Kad bi išli korak dalje, pa poput Austrije pustili u opticaj i srebreni metalni novac, mozlo bi se fakova novca, obzirom 1a broj stanovnika staviti u promet za skoro jrdnu milijardu sadašnjih dinara. Nabavka srebra stajala bi tek jedan dio tog iznosa, budući da je kod svih država metalna vrijednost srebrenog novca daleko ispod njegove nominalne. Puštanjem u opticaj do jedne milijarde srebrenog: novca mogao bi se sniziti opticaj novćanica Narodne Banke za jednu milijardu dinara, a skoro za isti iznos ı dugovanja države prema emisijonoj banci.

Dok se pribavi potrebita količina srebra ı dok se taj novac i pripremi moglo bi se za odgovarajući iznos pusti u opticaj državni papirnati novac. Ovaj bi došao u opticaj za zamjenu 5'dašnjih silnijih novčanica Narodne Banke a kasnije bi se iskupio zamjenom za srebreni novac. Prema izvještaju Narodne Banke, koncem 1995 novčanica od 5 i 10 dinara bilo je u opticaju Oko 450 milijona dinara. Kad bi se uveo, državni papirnatti novac i CG. 90,a eventualno i od 50 dinara, moglo bi se veoma lako plasi-