Женски покрет

10.65 % radnika koji imaju šire stanove, tu širinu oni dijele sa drugim. Na svakih 1000 članova porodice nađeno je potstanara u stanu od 1 sobe u stanu od 2 sobe 27.7 u stanu od sobe i kuhinje 0.5 u stanu od 2 sobe i kuhinje 40.4 u stanu od tri sobe 142. Samo 12 % radnika i namještenika imaju svoj krov nad glavom. Konstrukcija ovih stanova: Temelj suhozid. Šeperom opleteni. Blatom izlepljeni i pod stenama na periferiji pričvršćeni da ih vjetar ne odnese. Sav građevni materijal sastoji se od nešto klinaca, sanduka, okoraka, i lima od starih petroleumskih kanti. Ove vlastite »kuće« pripadaju: radnicima 56.3 % njihovim ženama 18.3 % roditeljima i ostalim članovima porodice 25.4 % Svi su radnički stanovi pretežno na periferiji, a vlastiti uopšte. Radnici sa familijama ne plaćaju stan i to: 1.) »domari« (čije su žene kućepaziteljice) 1.10% 2.) sa vlastitim kućama 14.66 % Dok pod kiriju stanuju 83.24 % Prostornost stanova u kubnim metrima U vlastitoj Prostorije Pod najam kući Domarskih sa 1 sobom 29.1 22.3 27.8 sa 2 sobe 68.2 32.8 sa sobom i kuhinjom 32.5 27.4 51.5 sa 2 sobe i kuhinjom 67.5 47.2 sa 3 sobe 117.4 108 Smrtost radnika u stanovima u stanu od 1 sobe 82 duše na svaku hiljadu u stanu od 2 sobe 32 duše na svaku hiljadu u stanu od 3 sobe 133 duše na svaku hiljadu Propisna prostranost za robijaša u kazniomi 26 kubnih metara vazduha. Na jednog člana porodice naših radnika otpada Kvalifikovani radnik Nekvalifiko- Radnica Namjevani radnik stemca stan od sobe 8.87 m s 6.32 m s 12 13 m 3 10 m 3 od 2 sobe 13 59 10.4 od sobe i k. 832 4.51 11.50 968 od 2 sobe i k. 18 1 11.65 19.42 16 18 od 3 sobei k. 21.4 30 22.66 =

1.10 % 14.66 % 83.24 %

PROSJEK Član porodice kvalifikovanog radnika ima u stanu 9.64 m 3 vazduha; Član porodice nekvalifikovanog radnika ima u stanu 6.32 m 3 vazduha; Radnica ima u stanu 12.13 m 3 vazduha; Namještenik ima stan sa 10.56 m 3 vazduha. 80.35 % slučajeva radnici sa cijelom svojom porodicom stanuju u stanovima čije se kubature kreću između 22.3 i 32.5 kubnih metara. Ako se uzme da jedan član radničke porodice prosečno 6 sati spava u ovim grobnicama, on za to vrijeme izluči 135 ugljenooksida, kojima truje sve živo oko sebe. Život u radničkoj sobi. Sve u jednoj sobi: spava, jede, boluje, umire, rađa, pere, živi; sve u jednoj sobi: bračni drugovi, odojčad sa odraslima, braća sa sestrama. Zdravlje: slab apetit. glavobolja, reumatizam, bronhitis, vrtoglavica, rak, zapaljenje pluća, tuberkuloza. Ove bolesti naizmjenično ruše život sad jednog sad drugog od mnogobrojnih članova ovog živog groblja. Dalje posledice: Opadanje fizičke snage. Opadanje volje i tupa ravnodušnost, pijančeva nje, prosjaštvo i mržnja na posao. Ogrijev Mjerilo uzeto za besposlene radnike. U mjesecu januaru: zagrijevalo svoj stan 61.11 % nije zagrijevalo 38.99 % Skupoća stanova koje radnici plaćaju Kvalifiko- Nekvalifi- Radni- Namjevani rad- kovani ca štenik nik radnik Stan od sobe 132.50 108.50 95 174.50 Od 2 sobe 257.50 108.Od sobe i kuh. 190.23 159.53 218.5 225 Od 2 sobe i k. 324.10 320 566 533. Od 3 sobe i k. 680 700 700 Mi smo rekli da radnički stanovi vlastiti uopšte, a iznajmljeni (pretežno) na periferiji. Vidili smo kolika je prenatrpanost po tim periferijskim stanovima. Vidili smo kolika su stradanja u tim jazbinama. To je stradanje, koje dijeli većina stanovnika ovoga grada. Jer, nema sumnje, da je većina toga stanovništva isključivo radni narod. U to isto vrijeme u centru zijaju prazni stanovi, dovoljno udobni za stanovanje, dakle u isto vrijeme dok se periferija guši i sve više prenatrpava. U ovim radničkim kvartovima smrt je olakšanje. Vijek je vrlo kratak. Ostaje nesrazmjeran broj udovica i siročadi. 14

ZENSKI POKRET

JANUAR - MART 1936