Народно благостање

Страна 36

KRETANJE CI

HAPOJIHO БЛАГОСТАЊЕ

Бо 3

"МА U 1930. GOD.

— Posle 17 čodina cene su prvi put pale na nivo 1913. krajem 1930, — Jugoslavija ima najviše cene u Evropi! —

+ ili

M =- = = = =- = = = = = = = SM. BB => Grupe produkata 5 = = ~ O > III II = | == s 5 55 _ 5 = = = ли а o >= - · : BOG. S. LO o ВБ а = 8 Е = 3 = - = | = = 5 e 1. Poljoprivr. proizvodi ; a) nepreradjeni 8 100 57.54 56,52 52.52 51.19 50,37 50.52 51,95 58 67 51,53 48.09 45.57 44,38 —55.62 —11.76 —20,9 b) preradjeni 6 100 894,96 86.64 82.26 8U.66 78,87 78.85 78.86 81.07 75.50 69.02) 65,27 61.71 —38.29 —21.52 —26,6 Il Stoka i stoč. proizv. ђ a) živa sfoka 100 099.05 100,28 96.34 91.45 94.62 91.71 89.790 87,81 93,22 97,07 93.21 91.50 — 8,50 — 5.03 — 5,2 b) stočar. proizvodi 6 100 87.55 986.34 86.86 86.21 81.58 82.34 82.75 85.19 84,44 78.23 73.40 67.05 —32.95 —22.08 —24,1 l}}, Povrće, voće i nji- | hovi proizvodi 13 100 94.65 91.66 90.79 92.45 92.46 89,58 91,37 85.86 981.52 74.38 69.85 88.12 —11.88 —11.13 — 11,2 V,. Gorivo i mazivo 8 100 98,70 93,97 9342 96.45 96.06 03,25 92.47 91.72 89,72 89.08 91.47 9211 — 7.890 — 7,74 — 7,1 V. Kolonijalni proizvodi 6 100 04.01 93.42 89.76 95,30 92.60 94.64 90,18 88.56 87.76 62.70 81.45 80.73 —19.27 —11,.40 —12.3 VI, Industrijski proizvodi a) drvo i dradj. mat, 14. 100 100.82 102.95 98.59 96,03 93,20 90.58 00.00 85.77 85.88 85.23 84.02 83.20 —16.80 —18.64 —18.3

1 9

b) metali v ostalo

Totalni indeks

L Jak pad cena kod većine artikala.

U mesto analize cena u decembru mi ćemo baciti pogled na njihovo kretanje u 1930. godini. Gornja tablica nam pokazuje da je od januara 1929. do decembra 1930. godine totalni indeks pao za 24.82%, а од десетbra 1929. do decembra 1930. godine, dakle za poslednju godinu za 14.8%. Znači da je opšti nivo cena kod nas pao u 1930. godini jače no u 1929. To je u toliko interesantnije, što su cene u januaru 1929. godine bile usled poznafih nepogoda vrlo visoke i što su se u toku 1929. godine vraćale postepeno normali. Pa ipak je u 1930. godini pad veći. Razlika između 1929. i 1930. godine je u tome što je 1929. pad cena u glavnom obuhvatio poljoprivredne proizvode. Već je u januaru 1930. godine indeks neprerađenih proizvoda bio 57.54 — skoro na polovini; u 1930. godini je opšti pad cena. Tako iz tablice vidimo da je 1030. najveći pad bio kod prerađenih polioprivrednih proizvoda (26.6%), zatim kod stočarskih proizvoda (24.7% ), dalje 22.9% kod metala, i tek onda dolazi pad kod neprerađenih poljoprivrednih proizvoda od 20.09%. Drugim rečima tendencija padanja cena koja je 1929. godine dolazila do izražaja kod neprerađenih poljoprivrednih proizvoda, obuhvatila je 1930. većinu proizvoda. Pa ipak stoji indeks neprerađenih poljoprivrednih proizvoda u decembru najniže (44.38). Znači da su cene tih proizvoda pale za 55,62% od januara 1929. godine. Kako totalni indeks u decembru 1930. godine iznosi 75.18%, to znači da su cene neprerađenih poljoprivrednih proizvoda pale za dve poslednje godine za 31 poen više ho opšti nivo cena. Posle niih dolaze prerađeni polioprivredni proizvodi na 61.71, što znači da su pali oko 38 poena za dve godine. Zatim dolaze stočarski proizvodi s indeksom 67.5. Najbolje su se održali proizvodi goriva i maziva, koji su za dve godine pali samo za nepunih 8%. To su u glavnom ugalj i drvo, naša dva domaća industrijska proizvoda. Posle njih dolazi živa stoka, koja je pala samo za 8, poena za dve godine, a koja je još u februaru 1930. godine bila viša no u januaru 1929. godine. Za njima dolazi voće i povrće, koje je palo za nepunih 12% — takođe čisto

100 100.06 10062 100,62 94.84 92.32 83.32 82.85 81.42 7890 78.34 78.04 78.71 --21.29 —22.58 —22,3 100 92.12 92.58 899.90 88.90 87.20 88.04 87.77 87.00 86.37 84.28 82.64 79.95 —20.05 —12,18 —13,2

86 100 89,93 89.43 86.89 84.02 84.66 83.15 82,82 82.93 80.55 77.46 75.14 75.18 —24.82 --13.14 —14,8

. domaći proizvodi. Može se reći da je katastrofalni pad cena pogodio u glavnom neprerađene poljoprivredne proizvode. Voćarski proizvodi su se držali za ove dve . godine bolje nego industriski i kolonijalni proizvodi. Da bacimo kratak pogled na kretanje cena najvažnijih proizvoda u pojedinim grupama. U grupi neprerađenih poljoprivrednih proizvoda najveći је pad bio kod kukuruza i pasulja. U grupi prerađeni poljoprivredni proizvodi najveći pad 'kod kudelje (koja je takođe otišla ispod polovine) i brašna. Cene mekinjama su skočile, što će verovatno biti u vezi sa од спот Коnjukturom stočarstva. U grupi živa stoka, koja se odlično drži kako kod nas tako i na strani, popustile su cene svinjama, ovcama i teladi, dok se cena živine Vanredno drži; jaja su vrlo malo popustila. Veliki pad ukupnog indeksa grupe stočarskih proizvoda objašnjava se padom cena kože, naročito sirove goveđe i ovče. Vuna i jagnječa koža odlično se drže. Kod voća i povrća najviši je pad kod krompira, vršačkoga vina i maslinovog ulja. Kod goriva i maziva ugalj ie nešto malo popustio dok su svi ostali proizvodi veoma čvrsti. Isto se tako odlično drže šećer i so. Kod kolonijalnih proizvoda su bermet, biber, kafa i zejtin nešto popustili. U grupi drvo i građevinski materijal vrlo dobro se drže firnajs, tregeri i betonsko gvožđe; cement {e malo popustio, a iače su popustili kreč, cigle, crep i slovenske daske. Kod metala imamo pad kod olova, kalaja, cinka; bakra i belog pleha sa 12%, ali gvožđe je čvršće no što je ranije bilo. Kod ostalih proizvoda imamo takođe jak pad kože ševro, a ostali su pali samo oko 15 poena. Pamuk je bio pao za 23 peona, a ртефуо ха 15. .

HI. Uporedni pregled cena za sedam država.

Pravi značaj kretanja cena kod nas može se зпуаtiti tek onda kad se uporedi sa istom pojavom u nekoliko raznih država. U tome cilju mi smo izradili donju tablicu koja sadrži kretanje cena na veliko i koštanje života u sedam država. Prvo označavaju isprekidane linije, a drugo crne debele. Kako naš indeks ima za polaznu tačku januar 1929. godine, to se naravno naši podatci