Право и привреда

Dr Bojana Rilke specijalni savetnik INEX -INTEREXPORT, Beograd

POREZ NA DOBIT KORPORACIJA

Porez na dobit korporacija u sistemu javnih prihoda Porez na dobit korporacija, kao jedan od oblika državnih nameta, spada u kategoriju javnih prihoda. Javni prihodi, kao finansijska sredstva kojima država pokxiva rashode u vezi izvršenja svojih funkcija, omogućuju, uslovljavaju štaviše, ostvarivanje funkcija društ%'eno političkih zajednica na svim nivoima njihove organizovanosti. Po svom osnovnom sađržaju javni prihodi su jednostavna kategorija, jer predstavljaju finansijska sredstva prikupijena od strane organa društvene zajednice. Medutim, ako se imaju u vidu osnove na kojima se temelji njihovo prikupljanje, izvori, karakter i namena, tada dolazi do izražaja njihova složenost. To pogotovu, ako se uvaži njihov ekonomski, socijalni i politički značaj. Ekonomski, socijalni i politički ciljevi (u DPZ) se ostvaruju iz društvenih prihoda, odnosno iz dela dohotka obveznika od kojih se prihodi napladuju. Njihovu visinu samostalno utvrduje odgovarajući organ društvene zajednice, pri čemu ona nema obavezu na neposrednu Protvčinidbu. Ova izvorna priroda društvenih prihoda omogućuje njihovo korišćenje u fmansijskoj, ekonomskoj i socijalnoj politici nosilaca zakonođavne i izvršne vlasti đruštveno političkih zajednica. U fmansijskoj politici svrha i cilj naplate ovih prihoda je pokrivanje društvenih rashoda. U ekonomskoj politici, kao srha i cilj naplate javlja se ostvarivanje odredenih ekonomskih ciljeva, kao što su npr. preraspodela dohotka, podsticanje privrednog razvoja pojedinih privrednih oblasti, i si. Oblici javnih prihoda su uslovljeni ciljevima različite prirode, različitim osnovama na kojima se temelji njihovo prikupljanje, izvorima sredstava, karakterom i namenama. Osnove po kojima se društveni prihodi međusobno razlikuju, korišćene su i kao polazište za njihovu klasifikaciju. Najuobičajniji kriterijumi za klasifikaciju prihoda su vreme priticanja prihođa, način sticanja prava na prihode, subjekti od kojih se prihodi übiraju, te finansijska autonomija i finansijski suverenitet u složenim državama.