РТВ Теорија и пракса

Između komunikologije i komunikološke prakse postoji odnos kao između teorije i prakse uopće. Praksa bez teorije je slijepa, jer se zasniva na običnim pokušajima i pogreškama, a sama teorija bez prakse je prazna i zbog toga, također, pogrešna. Za samoupravno dmštvo zato ne postoji alternativa: praksa ili teorija, nego samo osmišljena praksa ili ostvarljiva teorija. Kako je i sam K. Marks istakao, iz Ijudske djelatnosti proizlazi sve što je relevantno za čovjeka i Ijudski rod. ~Iz tih antropoloških i ontoloških premisa Marks je izvukao sledeće zaključke: 1) saznanje izvire iz prakse (granice saznanja određene su nivoom i savršenstvom prakse, vrednost saznanja procenjuje se prema njegovoj efikasnosti u menjanju prirodne i draštvene stvamosti, praksa je za saznanje konstitutivna, 2) saznanje je anticipacija budućeg {pojmovi i ideje su rakovodstva za akciju, ideje treba reaiizovati), 3) prema tome od stepena preobražavalačke prakse zavisi stepen razvijenosti svesti i saznanja (pojmovi su nesaobraženi stvarnosti i uvek se mora priči praksi da bi se oni dovršili i u njoj ostvarili, između prakse i saznanja postoji zato odnos stalnog međuuslovljavanja), zato je 4) rešenje teorijskih protivurečnosti-moguće praktično, i obratno, rešenje praktičnih protivurečnosti moguče je teorijski (praksa transformiše spekulaciju i na taj način pribavlja teoriji stvarne argumente).” 29 Kao izrazita dijalektička teoretsko-praktična znanstvena disciplina komunikologija uvijek u svojim analizama polazi od zatečene povijesno moguće prakse Ijudskog komuniciranja i na osnovi nje izgrađuje najoptimalnije modele boljeg i efikasnijeg komuniciranja. U tome je osnovno značenje i uloga komunikologije i u kreiranju samoupravnog modela komuniciranja. Taj se model, naime, ne može izgraditi beskonačnim pokušajima i pogreškama, tj. stihijskom praksom, nego stalnim promišljanjem zatečenog stanja, kompariranjem dostignuća u srodnim područjima i sintetiziranjem svih relevantnih povijesnih elemenata što predskazuju i garantiraju mogućnost instaliranja samoupravnog društva kao najvišeg oblika demokratskih međuljudskih odnosa. Kao što je poznato, komunikologija nije apstraktna kabinetska znanost; ona je upravo i nastala u procesu promišljanja postojeće komunikacijske prakse, a u svrhu njenog usavršavanja i pronalaženja što boljih

w M. Cekić, Saznanje i rad, Beograd, 1976, str. 124-125.

29