РТВ Теорија и пракса

predzno uočava da se taj proces razvija od totalitamog prisvajanja i anuliranja komunikativne sfere od vlasti (u svim vrstama političkih diktatura) do relativnog osamostaljivanja komunikativnog sloja u političkom procesu (u demokratskim i samoupravnim društvenim strukturacijama). Zbog toga se „politička komunikacija kao vid političkih borbi, ma koliko bila zaštitna maska dubljih socijalnih konflikata među politički suočenim grupama, javlja kao suma veoma protivurečnih činova” (str. 13). Zahvaljujući pojavi sve masovnijih, fleksibilnijih i djelotvomijih medija (do sistema elektroničkog komuniciranja na daljinu i u oba smjera) tutorski i podređen položaj sistema javnog komuniciranja unutar sfere političkih procesa postaje manji 5 primat dobivaju mase kao i stanovita kultura političke komunikacije kao suptilna igra u pribavljanju odnosno mšenju konsenzusnih koncentracija želja i interesa neposrednih aktera u svim društveno-političkim akcijama. Vrhunac toga osamostaljivanja sfere komunikativnog akta ostvamje se u dmštvu socijalističkog samoupravljanja koje je ovladalo suvremenim elektroničkim sistemima za dvosmjemi prijenos pomka. Tek u samoupavnom dmštvu politička komunikacija postaje konstitutivna dimenzija političkog procesa. Dok u totalitamim sistemima nema komunikacije u smislu dijaloga, nego postoji samo saopčavanje vlasti narodu, jednosmjerno informiranje, u suvremenim demokratskim društvima javno-politička komunikacija postaje „mreža činova komunikativnog suočavanja i sukobljavanja subjekata političke prakse, koji se putem svoje komunikativne veze objektiviziraju u sopstvenom subjektivitetu” (str. 31). Pošto je time izborio komunikativnu metapoziciju, autor na slijedećim stranicama minuciozno prikazuje složenu dijalektiku toga oslobađanja komunikativnog podsistema od „zagrljaja” političke birokracije koja do posljednjeg trenutka ne ispušta iz svojih ruku upravo podsistem javno-političke komunikacije. U drugom dijelu knjige autor analizira povijesni razvoj podsistema javno-političke komunikacije od direktivnog sistema javnog informiranja i manipuliranja do

234