РТВ Теорија и пракса

Lazić nalazi i sličnost između magije i režije u podražavanju stvarnosti, ističući da im je zajednička uobrazilja. Ima puno sličnosti u načinu na koji je prareditelj kao mag ostvarivao svoj čudesni teatar i u načinu na koji savremeni rcditelj realizuje svoju pozorišnu magiju. Neshvatljivo je zašto je estetika tako dugo ignorisala režiju, čudi se Andre Vensten. On smatra da je paradoksalno što su u izučavanju estetske uloge režije veči teorijski doprinos dali baš reditelji a ne teoretičari pozorišta. Pošto savremena nauka o teatru nije imala svoje puteve u traženju (jcdne) metodologije režije, teorija režije se oslonila na rekonstrukciju predstave ne objašnjavajući fenomen estetskih procesa u režiji. U traganju za estetikom režije Lazić je na režiju gledao iz nje same, sa gledišta reditelja koje je anketirao, sa stanovišta tvoraca scenskog čina. Naime, odlučio je da ispita „rediteljsku refleksiju o sopstvenoj umetnosti", i „svedočanstva o režiji kao temelju teorija o režiji..." Potrebu za utemeljenjem teorije režije najbolje je izrazio Hugo Klajn koji je u razgovoru sa Lazićem naglasio „Teorija režije treba da bude postavljena ne samo čisto umetnički, nego i naučno”. Autor smatra da još uvek nema jedne merodavnc i opšte usvojene teorije režije zbog kolektivne prirode teatarskog čina (autor, glumac, publika), zbog specifičnosti građe koju treba transponovati i stvaralački osmisliti (tckst glumci kao skup različitih jedinki i heterogeni sastav publike) kao i zbog kratkotrajnosti predstavc. Režija je u istom odnosu i sa dramaturgijom i sa glumom. Naime, dramskom tekstu je potrebna scena u istoj meri u kojoj je sceni potrcban takav tekst. Tako isto sc postavlja i interakcija rcžije i glumc. Poscbno jc intercsantno gledište Marije Crnobori da jc „svaki rcžiscr i potcncijalni glumac", a da jc svaki glumac više ili manjc potencijalni režiscr. Ona smatra da i dramski pisac može da bude i rcžiscr i glumac (što pokazuju uostalom primcri B.Brehta, V.Sojinkc i drugih). Prevashodni angažman dramskc rcžijcje po Laziću cstctski, no on podrazumcva i politički, a najviši oblik

237