РТВ Теорија и пракса

као tehnički medij originaLnog umjetničkog izraza ogromnih, doskora nesagledivih i neiskorištenih mogućnosti. Umjetnost radija nazivamo radiofonskom, a njen najrasprostranjeniji vid je radio-drama Ш radio-igra. Uprkos prvobitno pomenutom terminu (radio-drama), koji se obično upotrebljava za najpopularniji žanr umjetničke radiofonije, ovdje nikako nije riječ o .slijepom surogatu pozorišta' već o čudesnom plodu stvaralačke mašte čovjeka i tehničkih mogućnosti medija. Tehnika radija nije samo spoljašnji uslov širenja akustičkih poruka (reprodukcija) već osnova samog procesa proizvodnje originalnog radiofonskog djela (produkcija). Stoga ćemo u nastavku ovog napisa pojam radio-drama zamijeniti pojmom radio-igra ili čak audio-igra, ukcliko pojam treba da pokriva modele eksperimentalne radiofonije. U vezi s ovim najvažnije je svakako saznanje da radio-igra ne mora biti drama za radio. Ona je naprotiv žanr samosvojne umjetnosti, što nastaje u čudesnom spregu Ijudske kreativnosti i tehničkih dostignuća. To nije tradicionalna umjetnička vrsta, zatečena u .vijeku svoje tehničke reproducibilnosti" (V. Benjamin) već kreativni i produktivni izraz nevidljivog, zamišljenog svijeta glasova, šumova i muzike. Po svojoj prirodi svijet radio-igre se uveliko razlikuje od svijeta pozorišta, filma i televizije. Na mjesto vidljive stvarnosti stupa akustička, na mjesto optičkog prostora transfiguracije akustički prostor glasova koji nije identičan s prostorom govora (studija) već s imaginamim prostorom percepcije, I tu upravo počinje jedna velika varka, tu počinje iluzija jedne druge, transcendentalne stvamosti, koja radio-igm povezuje s pozorištem i koja je vjerovatno proizašla iz čovjekove potrebe da barem ponekad bude neko dmgi. U tradicionalnoj (literarnoj ) radio-igri je u osnovi te stvarnosti .priča' s izraženim dramskim nabojem, pa u tom slučaju obično govorimo o radio-drami. U novijim, mahom eksperimentalnim oblicima ovog žanra .priča" iščezava, izmiče, baš kao i u nekim drugim umjetničkim žanrovima (pozorišnom komadu ili romanu, na primjer).