СРЂ

GTOSUE CARDUCCI, kao pjesnik

307

duha, koje prebivaju na vrh brda, koje borave usred šuma ili u kristalnim polačama rijeka i mora. Pa i ako ih nova vjera može zasjenuti, može potamniti, može okameniti njihovu golu krasotu, uvijek će ipak živjeti u pjesmama; uvijek će se odazvati, bilo da ih iz njihova zakloništa pozove na ovaj svijet nježno lice zaljubljene djevice, ili žarko srce pjesnika: Muoiono gli altri dei: di Grecia i numi Non sanno occaso; ei dormon ne' materni Tronchi e ne' flori, sopra i monti i fiumi I mari eterni. A Cristo in faccia irrigidi ne i marmi U puro fior di lor bellezze ignude: Ne i carmi, o Lina, spira sol ne i carmi Lor gioventude; E, se gli evbca d' una bella il viso Innamorato o d' un poeta il coro, Da la santa natura ei con un riso Lampeggian fuore. Prava poezija može biti samo ona, koja je nadahnuta klasičnim duhom, i zato je potreba, da se Italija povrati na stara vrela pjesništva, i tek tada će dati svijetu djela, dostojna da se postave uz Pindarova i Horacijeva. Tu ideju svoju opetuje Carducci često puta, pokazujući svojim učenicima, kako će doći do prave velicine pjesnićke: A pie de i monti e de le querce a 1' ombra co' fiumi, o Italia, e de' tuoi carmi il fonte. Carducci-jevi pokušaji ne ostadoše bez uspjeha, njegovo živo nastojanje oko uskrisenja stare klasičnosti bude ovjenčano pobjedom. On prodre svojim bistrim pogledom u staru pogansku klasičnu kulturu, i nađe zublju života, objavljenje budućnosti. I stoga je mogao o sebi reći, da je stekao za svoju domovinu neumrlih zasluga, time što je obnovio kult stare poganske klasične knjige: E tu, pia madre di giovenchi invitti a franger glebe a rintegrar maggesi e d' annitrenti in guerra aspri polledri Italia madre, madre di biade e viti e leggi eterne ed inclite arti a raddolcir la vita salve 1 a te i canti de 1' antica lode io rinnovello. Plaudono i monti al carme e i boschi e 1' aeque de 1' Umbria verde: in faccia a n >i fumando ed anelando nuove industrie in corsa fischia il vapore. * * *