Топола

seže do itd. 2) tp. a) omeđiti, stezati, quibus regionibus vitae spatium circumscriptum est, iisdem omnes cogitationes t. suas; sonos paucis literarum notis; gloriam suam; * famam astris; (Just.) oblivione terminari; zaboraviti se. b) rasuđivati, određivati, bona voluptate, mala dolore terminavit, postavi dobro u nasladu, ustvrdi, da je dobro u itd.; (Just.) modum magnitudinis, o) zaključiti, završiti, dokončati, zaglaviti, bellum; orationem; oratio terminata (mj. numerose terminata); skladno završen. terminus, i, m. 1) međaš, međa, granica ; possessionum termini; templi; -j- terminos urbis propagare; (Hor.) revellere agri terminos et ultra limites salire; *me đ a, granica uopće: personi/., bog međe; (Curt.) Herculis et Liberi patris termini, granica Indije. 2) tp. granica, cilj, fines et quasi t. diligendi; jus terminis circumscribere, odrediti; certos fines terminosque constituere; -J- sibi terminum constituere; -j- gloriae; -j- adversus cupiditates; •j- regni; f mundi; -j- ultimus rerum humanarum; -j- t. ponere vitae, b) kraj , konac, svrha, contentionum; vitae; * angusti t. aevi; * si hic t. (tumaravju Enejinu) haeret; * stabilis rerum, nepromjenljiva ispuna sudbine. terni, ae, a, adj. num. kao pravi distr. (sr. trini) [ter] 1) po tri, svaki po tri, singulas •binae ac t. naves circumsteterant; turres cum t. tabulatis erigebat; t. milia; * t. ter cyathi, (Hor. sat. 2,4, 76.) milia t., oznaka velike svote; f u sing. terno ordine. 2) * trojica ujedno i uopće tri. tero, trivi (syno. * tristi), tritum, 3. [rshn o] 1) trti, (Ter.) oculos, oči trti; * dentes in stipite; * labellum calamo = svirati u frulu; * manum labore, priuoiti poslu, ukrijepiti; * t. calcem = stići koga u bijegu. 2) Napose a) istrti, i str o siti, izlizati, habati i si. * via trita rotis; * papaver tritum, tučen; purpura, quae teritur ( što se nosi), absumitur (uhaba se); * trita (trošna) vestis; * ferrum, otupiti: * altera aetas teritur bellis civilibus, propada, gine u itd.; u prti. (Aurei. Viet.) t. omne jus fasque parricidio, kao nogama gaziti. b) * vrijedi, ovrijeći (vršeni), vršiti, * culmos; * milia frumenti tua triverit area centum so. modium; * area dum messes teret; * bis frugibus area trita est, o dvojoj žetvi, o) * gladiti, Zaštiti, oculos, Plaut. d) točiti, tokar iti, * radios rotis, o) često ići, voziti se po, utirali, * viam; * iter; * angustum iter (o mravima); * Appiam, gaziti, mannis; * mea nocturnis trita fenestra dolis. 3) tp. a)\ često rukama trti, catillum Euandri manibus tritum; * quod legeret tereretque vi-

ritim publicus usus, h) u govoru: cesto ratiti, u običaj uv est i, verbum; nomina consuetudo diuturna, c) satrti, izmučiti, umoriti, se in opere longinquo; plebem in armis; -J- in foro verisque litibus teri, d) o vremenu: trti, provoditi, često pokudno vrijeme gubiti, trošiti, tratiti, tempus; diem ; aetatem in rebus inutilibus; aevum ferro, pod oružjem ; -}• dies rerum verbis. terra, a e,/. („suho“ 1) zemlja, t. in mundo sita est; de terra saxa tollere; terrae motus, potres, trešnja; * terrae procumbere; terra,“7 copnom, krajem, iter Brundisium terra petere; terra eodem pergit; -f- terra marique, (rijetko) mari terraque, et mari et terra; * terrae marisque casus; a terra, s kopna; * ad terram, kraju, prema kopnu; * quidquid sub (u) terra est; * in terris, u podzemnom svijetu; * sub terras ire, u podzemni svijet; terram intueri, oboriti oči; terram alcul injicere; manibus sagulisque t. exhaurire; -f postulare gl. aqua; * terram (proh) spuere; terrae filius, sin zemlje, nepoznat čovjek; personi/., kao božica, Terra; pl. terrae solutae, prahovita, rahla z.; * argento, avaris abdito terris. 2) pojedina zemlja, kraj, okolica, in ea t., t. Italia, Gallia, abire in alias t. ; pojedine zemlje ukupno : svijet, zemlja, has t. incolentes; orbis terrarum, svijet ;_ de mundi ac terrarum (== orbis t.) magnitudine; übi terrarum (za boga) sumus; übicumque, quo terrarum; (Hor,) esse, vivere in terris, jošte živjeti, biti u životu; * terrarum dominos evehit ad deos; * cuncta terrarum subacta; * t. alio calentes sole; j-tenente Caesare terras; * solvent formidine terras; * također * svijet, ljudi. terrenus, adj. [terra] 1) zemljan, od zemlje, tumulus; collis; genus; campus; supst. -mim, i, n. zemlja, njiva, herbidum; qua terrena erant. 2) zemaljski, kopnen, * hiatus; bestiae; commoda; * Bellerophontes; * eques, smrtan, * numina, podzemna. terreo, ui, itum, 2. 1) (u)strašiti, plašiti, natjerati koga u strah, alqm; urbem caede incendiisque; alqm mortis minis; suae quemque malae cogitationes; terreri Furiarum taedis ardentibus; (Sali. Liv.) territus animi (u. s.); * vultu, sa ne, da (ponajv. s indic, futuri), ne ab altero exercitu opprimerentur; (Hor.) terruit gentes, ne etc.; (Tao.) terrent enim trepidantve, prout sonuit acies, pavebant terrebantque. 2) pregn, a)* plašiti, uplašiti, p opi a Siti, aves sonitu; volucres; feras, b) (rijetko) zastrašiti, sa ne quominus. tčrrSstris rjeđe terrester, stris, e, adj. [terra] zemaljski, kopnen , animantium genus; res, copiae; exercitus; praesidia; proelium; t. na-

1063

tenninus—terrestrls