Учитељ

FILOZOFIJSKA PEDAGOGIJA

Pokraj intenzivnog pedagogijskog rada, ispunjena Drojnim stručnim prilozima, štampanim u pedagogijskim stručnim listovima i posebnim knjigama, a sve pod vidom unakrsne borbe protiv starog i tradicionalnog, Zagreb je kao središte pedagogiiske aktivnosti među Hrvatima dao nekoliko značajnih radova koji s punim pravom тоги biti obilježeni imenom filozofiiske pedagogije. Uz pitanje školske organizacije i škol. zakonodavstva, razmatranja dječieg života i rada s gledišta pedagogije (pedologiia), a naročito uz opća didaktička i metodologiiska raspravljania, pri čemu su učestvovali radnici s jedne i s druge strane pedagogijske fronte, javlia se filozofijska pedagogija sa želiom, da ovim, kako se to sa strane njenih pretstavnika kaže, ispuni prazninu kojia је nastala jednostavnom »metodologiiskom raspravom«, i да tako u pedagogijiski kompleks unese ' i problematiku čiste pedagog. rasprave, odnosno čiste pedagog. nauke. Ova filozofiisko-pedagogijska djela iavljaju se vremenski nešto kasnije. Ako bi rekli: da |e prvi deceniji slobodnog narodnog života ispunjen ponesenim pedagogijiskim aktivitetom, bliskim dnevnim pitanjima narodne škole, a što se neumanienom snagom nastavlja i narednih godina, u drugom deceniju počinju pristizati diela Шогоfijske pedagogije. Prominentni pretstavnici ovog pedagog. smjera jesu u Hrvata: sveuč. docent Dr. Vuk Pavle Pavlović, sveuč. prof. Dr. Sti. Matičević i privatni docent univerziteta Dr. Stevan Pataki.

Svakako је značajno da su ovi pedagozi ušli u filozofiisku pedagog. problematiku svojim originalnim radovima, i tako u j|ugoslovenskoj literaturi filozof. pedagogije u stvari ostali do danas |edini koji su u ovom smjeru pisali od sebe i speciiano za naše prilike. Ovai fakat ne može umanjiti činienica što pomenuti pedagozi svojim radovima zahvaćaju u pitanja ove prirode kojima su se bavili i strani pedagozi, istina najviše njemački, ier su po bitnom svom sadržaju kao i po svojoi namjeri potekla iz sfere naših pedagogiiskih prilika. Tako se, da upotpunimo ovu misao, kod Srba ističu prijevodi autora filozofijske pedagogije,;) dok kod Slovenaca pretstavlia ovu stranu pedagogiijske literature, moglo bi se reći, sam sveuč. prof. Dr. Karel Ozwald. Njiegova knjiga Kulturna pedazgzogzika,) iako pisana u odbranu filozofiijske pedagogije, više je zbir raznorodnih pedag. problema, nego li čisto raspravlianie u ovom znaku, kako ie to na pr. slučai kod zagrebačkih autora.

U radovima zagreb. autora i pretstavnika filozofiiske pedagoозје огледа зе sve ono bitno čime se odlikuje ovaj genre pedagogiiskog umovania. Niihova diela, konfrontirana međusobno, otkrivaju konkretno unutarnje sukobe kojima se i inače karakterizira ova grana pedagogiijske nauke. Otud i razna stajališta koia zauzimaju naši autori kada raspravljaju o filozofiiskoi pedagogiji. Tako Dr. V. P. Pavlović u svom djelu: Ličnost i odgoij) zauzima strogo i

1) Osnove pedagogike od Sergiia Hessena, prilevod Milića Majistorovića, izdanje knjižarnice Jer. J. Dželebdžića, Beograd 1938; Pedagogika i demokratija od Johna Dewey-a, prilevod d-ra Drag. Ikonića, izdanje Gece Kona, Beograd 1934; Filozofija nastave od d-ra Arth. Lieberta (sada prof. u Beogradu), priievod d-ra Kajice Milanova, izdanje Gece Kona, Beograd 1927.

?) Izdanje Slovenske školske matice, Ljubliana 1997.

5 Vlastito izdanje, štamparski zavod Tipografiia, Zagreb 1932.