Филателиста

E E GEN PG JE '

Ма МУ ње

Модогпас! па madđarsbim marhama

(Nastavak sa str. 10)

Od 1913 godine poštanska uprava паpušta vodoznake sa slikom krune i prelazi na seriju vodoznaka s patrijarškim krstom. Prvi vodoznak iz te serije javlja se kod izdanja maraka od 26 avgusta 1913. To je lisni vodoznak s nizovima dvojnih patrijarških Kvstova, koji idu u dva suprotna pravca, kao što se vidi na slici 9. Papir s ovim vodoznakom Uupotrebljavan je punih deset godina za sve vrste poštanskih maraka. Normalan položaj vodoznaka prema slikama maraka je u uspravnom položaju, ali se skoro paralelno javljaju marke s položenim vodoznacima. Kod ovog vodoznaka se nalaze samo ova dva položaja.

Papir s ovim vodoznakom upotrebljavan je: za franko marke M. br. 109 — ПУДеј == 128 — 178, 181 — 209, 212 — 221, 223 =290, 292 — 318, 322 — 323, 326 — 378; za marke za vazdušnu mpoštu M. br. 210 — 211, 319 — 321, 383 — 386; — za hitnu poštu: M. br. 180, 222, 291; — za novinske marke: M. br. 127, 324 — 325; — za

marku za poštansku štedionicu M. br. 179: — za službene marke: M. рг- == 29: — za mporto marke: M. br. 20 — 33,

36 — 94 i 99 — 101.

Sem toga, ovaj se vodoznak nalazi na svim provizornim izdanjima iz 1919 godine za oblasti pod francuskom okupacijom (Атада, ха Вапа|—Васки, ха Вагапји i Temišvar pod srpskom okupacijom, za oblasti pod rumunskom okupacijom (Debrecin) i za rumunsku poštu u Temišvaru, za provizornu nacionalnu vladu u Segedinu 1919 g. i za provizorna izdanja za Rijeku 1918 i 1919 g.

1992 godine uveden je nov, pojedinačni vodoznak — patrijarški krstovi vezani u četvorokraku zvezdu (sl. 10).

Kod njega nema nikakvih naročitih odstupanja ni u crtežu ni u položaju. On je skoro iste visine i širine — oko 20 mm.

Papir s ovim vodoznakom upotrebljavan je do polovine 1930 godine, a javlja se i docnije kod nekih provizornih maraka izrađenih s pretiscima na markama s ovim vodoznakou.

S ovim vodoznakom su: franko marke M. br. 374 — 379, 380 — 382, 389 — 397, 401 — 402, 411 — 429, 438 — 440, 455 —

457 471x — 474x, 488x, 501; — marke za vazdušnu poštu: M. br. 387, 388, 430 437, 467 — 470. 478 — 419; — službene

marke M. br. 30 — 31; — porto marke M. br. 95 — 98. 102 — 103, 104 — 111, 118, 120 — 121, 123 — 124.

Od 19928 godine javlja se na markama novi, deveti vodoznak, nova kombinacija patrijarških krstova u lisnom vodoznaku. Sada je vodoznak kombinacija četiri DOsebna krsta, koji svaki za sebe, odvojen

SI. 9 51. 10

stoji u različnim položajima jedan prema drugom, a ovakve se' kombinacije od četiri krsta ponavljaju preko celog tabaka i u vertikalnom i u horizontalnom pravcu. U svakoj pojedinoj komibinaciji krstovi su okrenuti vrhovima jedan prema drugom, a postolja im leže u stranama četvorougla. Ove četvorne kombinacije nižu se u jednom pravcu bez ikakva razmaka između sebe, a u pravcu upravnom na prethodni razdvojeni su praznim međuprostorima širine oko 2% mm (sl. 11).

Kako položaj krstova u vodoznaku, tako i njihov položaj prema slikama maraka vide se iz slike. Pošto oni prazni međuprostori mogu biti u horizontalnom ili vertikalnom koložaju, jedan krst može prema njemu ležati u uspravnom (u noTmalnoj i ogledalskoj slici) i u ležećem položaju (opet u normalnoj i ogledalskoj slici), — dakle u 4 položaja.

Ovaj se vodoznak javlja na papiru maraka do 1941 godine: kod franko maraka: M. br. 441 — 454, 458 — 466, 471y — 4747, 480 — 487, 488у, 489 — 500, 511 — 527, 538 664, a zatim, 1946 godine: M. br. 897 942, 947 — 959, 971 — 988, 997 — 998; kod maraka za vazdušnu poštu: M. br. 502 — 510, 528 — 537, 963 — 970, 989 992: — kod porto maraka: M. br. 112 117, 119, 122, 125 — 143, 179х — 187x; kod pakefskih maraka: M. br. 1 — 3.

U septembru 1941 godine pušteno је поvo izdanie franko „maraka na papiru S novim vodoonakom, — sa štitom s patrijarškim krstom i s krunom iznad štita. I ovaj je vodoznak lisni i ponavlja se U grupama u četiri razna položaja: u vertikalnom. izvrnutom. položenom i izvrnutom položenom. koji se naizmenično ređaiu — vertikalni, pa horizontalni (sl. 19).

Ovaj se vodomak javlia od 1941 do 1947 godine na: franko markama: M. br. 665 — 896. 943 — 946, 960 — 962 i 99%: — na porto markama: M. br. 144 — 178 i 179x — 187%.

99 oktobra 1947 g.. o 30 godišnjici ruske Oktobarske revolucije. izdaje mađarska poštanska uprava jednu seriju pri-

155