Филателиста
Slobodan Ćarić akaclemski slikar iz Beogracla iz-
radio je crtež za 13. jul 1951. god. 10-godišnjicu-
ustanka, u. Crnoj Gori, na kojem je prikazan lik legendarnog narodnog heroja Save Kovačevića, a U pozadini Njegoševa, grobnica na -vrhu Lovćena. Heroj Sava Kovačević poginuo. je na čelu svoje Treće divizije pri proboju na Sutjesci 1243. godine kao zaštitnica kolone sa ranjenicima. (Mi. 560). Vrednost od 5 dinara iz iste serije prikazuje crnogorskog borca sa bombom u. ruci i u pozadini Lovćen sa Njegoševim grobom, prema crtežu grafičara Mi: lana Lehnera iz Beograda. (Mi. br. 661).
10-godišnjica ustanka u Hrvatskoj obeležena je 27. jula prema crtežima akademskog, slikara Ferde Bisa iz Zagreba i na marki od 3 dinara nalazi se lik narodnog heroja Marka Oreškovića Krntije. Marko Oreškovći poginuo je U toku NOB, jedan je od prvih boraca u podizanju ustanka istakao se svojim
borbama na području Like i posebno na učvršćenju·
bratstva i jedinstva između Srba i Hrvata. Na marki od 5 dinara nalazi se skulptura vajara A. AUgustinčića, koja prikazuje prenos ranjenika. (Mi. pr. 662—663). -
Istog dana izašle su i dve prigodne marke povodom 10-godišnjice ustanka u Bosni i Hercegovini. Jedna prema crtežu Milana Lehnera u vrednosti od 3 dinara, predstavlja lik narodnog heroja iz Bosne i Hercegovine Sime Šolaja. Karakteristično je da je njegov lik rekonstruisan crtežom po sećanju slikara koji ga je susreo u burnim danima: ustanka 1941. god., jer nije poznato da li je postojala fotografija ovog velikog borca opevanog U pesmama. Na marki od 5 dinara prikazana je grupa ustanika prema crtežu Oto Antoninija. (Mi. br. 664—665)).
Na dan 11. oktobra obeležena je 10-godišnjica ustanka u Makedoniji prema crtežima Milana Lehnera i to marka od 3 dinara prikazuje narodnog heroja: jednog od voda ustanka u Makedoniji Mirče Arseva. Druga marka od 5 dinara prikazuje spomenik palim borcima u Skoplju. (Mi. br. 672—673).
Formiranje prve regularne jedinice u toku rata ocdligralo u malenom bosanskom mestu Rudo, gde je 22. decembra 1941. formirana Prva proleterska brigada „Ма dan 10-godišjnice jedna marka od 15 dinara prema crtežu Mate Zlamalika prikazala je pored lika graničara i orden »Spomenice 1941.«, a marka od 150 dinara lik Maršala Tita iz tih dana 1941. g. sa stilskom kompozicijom prema crtežu S. Grujića. (Mi. br. 675—676).
Povocdom šezdesetog годепдапа Maršala Tita 1952. godine u seriji od tri marke, marka od 15 dinara prikazuje Maršala Tita prema crtežu Đorđa Ancrejevića. Kuna, u vojničkoj uniformi u toku Druge neprijateljske ofanzive. 19241/1942., a marka od 50 dinara skulpturu Augusta Augustinčića Maršala Tita u ratnim danima. Idejno rešenje za ove marke dao је Воддаг Јакас. (М!. 693—695).
Prigocina marka. po crtežu Janeza Trpina grafičara iz Ljubljane izašla 6. septembra 1953. u vrednosti od 15 dinara prikazuje kompoziciju oslobodenje i izgradnju Istre, povodom 10-godišnjice oslobodenja Istre i Slovenačkog Primorja. (Mi. 733).
Iste godine 29. novembra prema crtežima Mate Zlamalika obeležena je lO-godišnjica || zasedanja
Avnoj-a U Jajcu, na kome su zasedanju postavljeni
temelji Nove Jugoslavije. Marka od 15 dinara prikazuje živopisni srednjevekovni grad Jajce nekadašnju
prestonicu. bosariskih. kraljeva, koja se nalazi na vo-
dopadu reke Plive u reku ' Vrbas.· Marka od 30 dinara prikazuje palatu nekadašnjeg зокојзкод Пота u Jajcu, koja je obncvljena, u' tim ratnim danima i u kojoj se održalo istorijsko zasedanje, a marka od 50 dinara Vrhovnog komandanta NOV i POJ Jugoslavije Josipa Broza Tita na govornici U tom zasedanju, na kome mu je dodeljen čin Prvog Maršala Jugoslavije. (Mi. 735—737 ).
Prema crtežu Đorđa Andrejevića Kuna na kojoj su prikazani zastava, pesnica i lovorova grančica vrednost od 15 dinara obeležila je 1. jula 1958. god. 15-godišnjicu legendarne bitke na Sutjesci, u kojoj su glavnine iznurene Narodno Oslobodilačke Vojske izvršile i ako iznurene nadčovečanski napcr u proboju kroz neprijateljske obruče. (Mi. 852).
Proslava 20-godišnjice narodnog ustanka U JUgoslaviji donela je 3. jula 1961. god. seriju od pet maraka i spomen blok prema idejnim nacrtima Mate Zlamalika, akademskog slikara iz Beograda. Marka od 15 dinara prikazuje sklupturu Stevana Filipovića u Valjevu, poznatog borca iz prvih dana ustanka, koji je klicao pod vešalima i čiji je gest prkosa sačuvan i na fotosima, skulptura je rad vajara Vojina Bakića. Ustanička borba prikazana na reljefu spomenika u Bosanskom Grahovu, delo vajara Sretena Stojanovića, nalazi se na marki od 20 dinara. Spomenik streljanim, rac vajara Ante Gržetića koji se nalazi u nizu skulptura spomen groblja u Šumaricama u' Kragujevcu, gradu koji oktobarskih dana 1941. godine bio izložen nečuvenim zverstvima hitlerovske kaznene ekspedicije nalazi se na marki od 25 dinara. Spomenik u Novoj Gradiški, kraju gde se nalazila grupa najstrašnijih ustaških koncentracionih lagera (Jasenoyvac—dGradlška ), predstavlja skulpturu borca koji se vraća iz borbe kao pobednik, a delo je vajara Antuna Augustinčića nalazi se na marki od 60 dinara. Na marki od 100 dinara i na bloku od 500 dinara prikazan je spomenik Maršalu Titu i Revoluciji u Titovom Užicu i delo je vajara Frana Kršinića. Titovo Užice bio je centar prve velike slobocne teritorije u jesen 1941. godine, a prilikom napada na ovaj grad od strane nemačke vojske, na samim prilazima nalazi se brdo Kadinjača na kojem je pružen herojski otрог. (М!. бг. 952—957).
Prigodna marka povodom proslave Dana Armije i 20-godišnjice osnivanja Jugoslovenske narodne Armije izašla je 22. decembra 1961. god. prema crtežu Bojane Spremo i Andrije Milenkovića akademskih slikara iz Beograda. Marka je u vrednosti od 25 dinara i simbolično prikazuje ulogu Armije u čuvanju mira, slobode i prosperiteta. (Mi. 971).
Proslava 20-godišnjice bitke na Sutjesci obeležena je 3. jula 1963. sa tri marke. Na prvoj i trećoj vrednosti serije prikazani su grafički radovi Đorđa Andrejevića-Kuna, a na srednjoj vrednosti Branka Šotre, a likovno za marke obradio je grafičar i akademski slikar Tanasije Krnjajić. Prva vrednost od 15 dinara prikazuje partizane u koloni po jedan, srednja vrednost od 25 dinara, kanjon Sutje-
8