Филателиста

5. Žigovi skraćenih oznaka. Ovi žigovi označavaju poreklo pošiljke a služe | Као dokaz o izvršenoj dezinfekciji. Ove skraćene oznake najčešće se nalaze na pismima koja su prispela iz Turske, kao »TUR«, »TURQUI« i »A. T.«. Ove skraćene oznake upozoravaju da je pošta stigla sa Istoka i da treba izvršiti sanitarni postupak. Takođe nailazimo na znak LE Ovakav znak nalazimo u pojasu pomorskih lazareta u početku razvoja ove službe.

6. Pismene potvrde. Izdavane su u manjim uredima a najčešće u rastelima. Ova je potvrda služila kao dokaz da je pošiljka po propisu dezinfikovana.

Praktično na poštanskim pošiljkama možemo naći svaku od opisanih oznaka, pojedinačno ili u kombinacijama. Tako ako je izvršena dezinfekcija možemo naći samo žig, a nalazimo u kombinaciji žig i pečat, kao dokaz da je izvršena dezinfekcija i sačuvana tajnost pisma, jer je pismo otvoreno i sanitarnim pečatom ponovo zatvoreno. Često nalazimo samo pečate sanitarnih ureda, ili samo sanitarne pečate. Takođe u kombinaciji nalazimo žigove o izvršenoj dezinfekciji i o poreklu pošiljke. Dakle nailazimo na razne kombinacije, kao što ima pisama bez ikakvih oznaka. Promena u boji hartije, mrlje od kiselina i probušena hartija dokazuju da je izvršena dezinfekcija, a ovakva pisma često su bez ikakve oznake.

SANITARNE OZNAKE ZEMUNSKOG KONTUMACA

Zemunski kontumac bio je najvažnija sanitetska institucija Austrije na našem području, a može se smatrati i u ovom delu Evrope. Stoga je i razumljivo da je ovaj kontumac raspolagao velikim brojem raznih tipova sanitetskih oznaka.

Istražujući ovo područje autor je prve pečate i žigove zemunskog kontumaca registrovao u 1792. godini. Ovo potvrđuju i podaci iz članka Ludviga Kalmusa objavljenog 1932. godine u »Die Postmarke•«, a koji je skraćeno prikazan u »Filatelisti« br. 9— 10 za 1955. godinu. Prema ovom autoru pošta Zemun predložila je 1787. godine tri probna otiska sanitetskog žiga koji bi se upotrebljavali za žigosanje dezinfekovanih pisama prispelih iz Turske u Zemun.

o сл: ла

ома

Upotreba sanitarnih oznaka od strane zemunskog kontumaca još ranije nije mi poznata. Moguće je registrovati pisma koja su prošla kroz kontumački postupak bez oznaka i to u određenom vremenskom periodu kad je zemunski kontumac kao glavni vršio ove poslove. Sve ovo ne isključuje mogućnost da je zemunski kontumac upotrebljavao neke tipove sanitarnih oznaka još ranije, koji meni nisu poznati. Na sve ovo najbolji bi odgovor mogle dati arhive na području Austrije i Mađarske kao i neke sa našeg područja.

Kako smo već izneli u Starim Banovcima funkcionisao je glavni kontumac 1760 — 1770. godine, a vršio je sve poslove koje obavlja jedna takva ustanova pa i dezinfekciju pošte. S obzirom na to u periodu od rasformiranja paraćinskog kontumaca pa do formiranja banovačkog od 1737 — 1760. godine zemunski je vršio dezinfikovanje pošte. Ovu je ulogu preuzeo i posle rasformiranja banovačkog, odnosno posle 1770. godine.