Филателиста

Neslužbena izdanja vojno-dopisnih karata Srbije u 1 svetskom ratu 17

NESLUŽBENA IZDANJA VOJNO-DOPISNIH KARATA SRBIJE U I SVETSKOM RATU

Pukadin Dimitrijević

Vojno poštanske karte u Kneževini Srbiji su se pojavile 1876. godine posle izbijanja srpsko-turskog rata. Namenjene su prvenstveno ratnicima za dopisivanje ı bile su oslobođene plaćanja poštanske tarife. Po prestanku ratova ı oslobođenju južnih krajeva Srbije upotreba ovih karti je prestala. One su imale zvaničan naziv “BOJHO CAOS5PA BAJHA KAPTA?” i bile su zvanično izdate od strane pošte Kneževine Srbije. Drugo izdanje vojno poštanskih karti je vezano za Balkanske ratove 1912. godine kada je uprava pošte Kraljevine Srbije izdala Vojničku dopisnu kartu u dve boje (crvenoj i zelenoj) bez uštampane frankature. Namena i korišćenje ovih karti je vezano za vojničku korespodenciju između ratnika na bojištu (međusobno iz jedne u drugu vojnu jedinicu), između ratnika na bojištu i njihovih porodica.

Ove vojno-dopisne karte su masovno korišćene ı u | svetskom ratu sve do oslobođenja Srbije 1918. godine.

Na početku 1 svetskog rata 1914. godine inspekcija pošta pri srpskoj vojsci izdaje i štampa пи Ми “"ДОПИСНУ КАРТУ СРПСКИХ РАТНИКА" за višebojnim zastavama savezničkih zemalja. Kao kod prethodnih na ovim poštanskim kartama nije uštampana frankaturna vrednost. Korišćene su masovno za vojničku korespodenciju na tritoriji Srbije kao i na teritoriji Grčke, posle povlačenja srpske vojske sa ovih teritorija.

U Solunu je 1916. godine Srpska Vlada naložila da se odštampa “TOIIMHMCHA KAPTA CPIICKHMX PATHMHKA”. Ova karta je štampana na hrapavom kartonu u dve boje (plavozelenoj i rozecrvenojJ). lako namenjena za vojničku korespodenciju imala je uštampanu marku od 10 para sa slikom Kralja Petra na bojištu kod Garevice.

Zajedničko svojstvo svih dopisnih karata je da su sve one izdate na osnovu propisa državne administracije. Korišćene su za poštanski saobraćaj u vojnim uslovima, sa Žigovima zvaničnih vojnih ili civilnih pošta. U zavisnosti od organizacije vojno poštanske službe većina ovih dopisnih karata pored poštanskih žigova nosi ı pečate vojne cenzure.

Kako osim prethodno opisane vojničke karte ostale nemaju uštampanu frankaturnu vrednost po nekim kriterijumima ih nije moguće svrstati u poštanske celine.

Bez obzira na to što su upotrebljavane bez plaćanja poštanske tarife, samom činjenicom da su obavile svoju funkciju što dokazuju žigovi uputnih ı prijemnih