Филателиста

Nepravilnosti (greške) na poštanskim markama 43

NEPRAVILNOSTI (GREŠKE) NA POŠTANSKIM MARKAMA

Aleksandar Brusin

(nastavak iz broja 243)

F. Nepravilnosti na pretiscima

Marke s pretiscima obiluju brojnim i učestalijim nepravilnostima u odnosu na izneto. Javljaju se zbog upotrebe pogrešnih (neodgovarajućih) slova, ili su ona druge vrste (sitnija, krupnija), drugog oblika, tipova, punoće i sl. Nastaju zbog pogrešno upotrebljene brojke, izmenjenog rasporeda ili izmenjenih, ispalih, izvrnutih slova ili brojki, pa i celih pretisaka : crnogorske marke povodom “400 godišnjice štamparije u Obodu” (J — 29 ı 29 a); povodom proglašenja “ Ustav 1905 Constitution” (J — 89/97); okupaciona izdanja za Crnu Goru (italijanska ı nemačka okupacija, J - !/14 i 10/19) iz 1941/43 godine; provizorna izdanja s pretiscima DFJ na markama NDH “Krajobrazi” iz 1945. godine (splitskog J — 1/17, zagrebačkog J 1/7. sarajevskog, J 1/13 i mostarskog J – 1/13); brojne franko marke provizornih izdanja s partizanskim motivima 1949/1950 ( J- 455/66) ili su bez pretiska “FNR” i “FNR Jugoslavija”, provizorna izdanja istih motiva u promenjenim bojama (J -

77/%) ili su bez pretiska () — 356/7b). Brojne nepravilnosti kako u slovima tako i u brojkama postoje kod maraka izdatih “U korist ratnih invalida” iz 1922. godine, učestalije na vrednostima od 1.00 dinara, ( J — 18/20) a zatim brojkama 20 i 30 (J 23/4), kao i greške 9.00 umesto 8.00 din. kod iste serije (J — 22 ı 22a).

Pretisci mogu biti udvojeni ili višestruki, a Javljuju se kada se isti tabak nađe dvaput pod istom pločom pa se pri drugom štampanju pomeri. Ukoliko je pomeranje veće i pritisak drugog Jači, on Je uočljiviji od prvog: pretisak državnog grba na novinskim markama 1911. godine (“Troički sabor”) na kojima se vide dvostruki i trostruki grbovi (J — 128), izdanje “Partizanski motivi” s pretiskom nove vrednosti (J — 356c).

Greške u pretiscima postoje u vrstama ı tipovima slova, a javljaju se ı drugi nedostaci2 : pretisci na redovnim markama pokrajinskih izdanja 1918-1919. godine, pomoćna izdanja za Bosnu i Hercegovinu s pretiskom “SHS Bosna i Hercegovina” (greške se Javljaju kako u tekstu tako ı u brojkama 1918/19; J- 1/16, J – 19/20, 21/22), redovna izdanja (pomoćna) na mađarskim markama za Hrvatsku iz 1918. godine s pretiskom “SHS Hrvatska” (J – 1/18, J-– 19/20, J — 23-26, J — 27/28). Istim ili drugim markama za područje Baranje 1919. godine s pretiskom različitih oblika ı tipova slova, brojki “1919 Baranya” (J – 1/3, J – 4/7, J – 18/34, J – 46/60). U poslednje vreme često se pojavljuju pri štampanju maraka u tabačićima koji se