Филателиста

46 EKSPERTSKI IZLOŽAK FALSIFIKATA MARAKA PODRUČJA

JUGOSLAVIJE NA IZLOŽBI “SRBIJAFILA XIII”

(autor izloška Jovan Ristić, prikaz Zoran R. Bošković)

AES - pripravnikJovan Ristić odazvao se molbi Saveta atestatora da svoj radi istraživanje predstavi filatelističkojjavnosti i poznavaocima ovog posleratnog jugoslovenskog područja. Ristić se opredelio za vrlo usku temu “FALSIFIKATI PRETISAKA NA REDOVNIM MARKAMA IZDANJA SA TURISTIČKIM I POŠTANSKIM MOTIVIMA” koja, na žalost, ima veliki broj falsifikata pretisaka.

Ristić u uvodnom listu skreće pažnju na činjenicu da je područje Jugoslavije od 1945. godine do danas imalo i druge vrste falsifikata, kao što su: isecanja reprodukcija maraka i njihovo lepljenje na pošiljke, korišćenje taksenih i doplatnih umesto redovnih maraka i napominje da je, među redovnim izdanjima maraka, poznat falsifikat samo kod “R-marke" - za preporučeno rukovanje. Ovaj “potpuni falsifikat” otkriven je prošle godine na dva pisma.

Ristić nas u ovu materiju uvodi na taj način što sugeriše da je falsifikovanje pretisaka na našim marakama, naročito poslednjih godina, uzelo maha, a posebno je zanimljivo da su pretisci o kojima je ovde reč isključivo pravljeni za sakupljače, dakle filateliste, a ne na štetu Pošte. Što je još zanimljivije, svi falsifikati pretisaka su pravljeni kao specijaliteti: obrnuti, dvostruki, pomereni i nepotpuni – nedovršeni pretisak.

tece veeers eee; Tasseoaoganoooažaanagaag, Falsifikovani 5 - - pretisci se uz malo : truda - posmatranja ; i korišćenjem lupe i | / mogu lako uočiti. : | _ . Ristić navodi da su ovi ŠTHUCOSLAVIJA # GUČOSLAVIJA. .

pretisci rađeni putem kompjutera, a laserski su nanošeni na originalne podloge maraka. Ristić uočava da su cifre (oznake vrednosti) vrlo pažljivo kopirane, a paralelne linije preko starih cifara (vrednosti) bitno se razlikuju od originala. Svi su pretisci rađeni crnom bojom, osim kod jednog izdanja Michel kat.br.2142 (1985.g.– Korčula), gde seradi o crvenkastom pretisku i zbog toga se lako može prevariti manje obazriv sakupljač. U ovom periodu nisu pokušani falsifikati pretisaka kod komplikovanijih grafičkih znakova, tzv. ukrasni elementi. Obuhvaćen je vremenski period dug 13 godina, od 1978. do 1990.g.i to pretisci na redovnim markama. Na listovima su prikazani originalni pretisaki njegovo kompjutersko uvećanje kao i fal______ sifikovani pretisak sa objašnjenjem koje ukazuje na osSD: S novne karakteristike falsifikata. Ristić nije dao kataloške · brojeve prikazanih maraka, pa zato to ispravljamo u - ovom prikazu. Na 15 izložbenih listova (A/4 formata) prikazano je 5 oko 45 falsinlkovanih pretisaka u četvercima na čak 24 —: 2 kataloška broja: Slika 2 Falsifikat desno: brojke su veće i tanje. Paralelne linije sa većim razmakom.

Slika 1 Falsifikat desno: paralelne linije su rdebljeji uže za 1 mm. Slovo «d» je niže uz stopu brojke. Razmak između brojke i linija znatno veći.