Филателиста

26

S obzirom na gore opisanu zabranu, ni upotreba maraka Italijanske Socijalne Republike, ni mešane frankature s njima nisu bile moguće iz ustanovama u Zoni B. Isto tako nije bilo moguće upotrebiti ove marke u ustanovama Zone B, osim u ustanovama bivše tršćanske direkcije. Sva do sada poznata pisma navodno upotrebljena unutar npr. pulskog direktorata ili mešanc frankature s pulskim provizorijem naknadno su uslužno žigosana ıli su čisti falsifikati. Doduše, imajući u vidu dva poznata pisma mešane frankature s riječkim provizorijem, ostaje mogućnost da bi se jednog dana mogla naći i verodostojna mešana frankatura s ljubljanskim redovnim izdanjem.

Dve tarife bile su u upotrebi u Trstu i Zoni A tokom ovog perioda: prvo nasleđena tarifa Italijanske Socijalne Republike, a od 10. 08. 1945. nova "saveznička" tarifa. Ustanove u Zoni B koje su upotrebljavale ove marke upravljale su se prema dve tzv. "Ljubljanske" tarife tokom leta, a posle i po jedinstvenoj tarifi Zone B.

Poštanska istorija goričke direkcije od početka maja 1945. do 20. 08. 1945.

Malo je poznato o ovom području, što bi se moglo objasniti relativno malim broJem stanovništva naseljenog po gorskim selima ili u manjim gradićima i, s izuzetkom rudarstva, bez značajnih privrednih resursa. Centar provincije, Gorica, ostao je pod savezničkom upravom, drugo mesto po veličini u Zoni A bio je Bovec (Plezzo). S Jugoslovenske strane veća mesta bila su rudarski gradić Idrija, Vipava, Ajdovščina i Tolmin.

Opet Je vrlo verovatno da većeg prekida poštanske službe nije bilo. Poznato je da Je pošta iz Gorice, poslata pred kraj maja, plaćena gotovinom. Sačuvani objekti sa savezničke strane potvrđuju i upotrebu maraka Italijanske Socijalne Republike, kao i opisanog PAGATO žiga. Marke preštampane AMG VG došle su u upotrebu u isto vreme kada ı na području tršćanske direkcije 22. 09. 1945.

Verovatno Je da je pošta ı na jugoslovenskoj strani proradila najkasnije krajem maja, iako Je najraniji, autoru poznati objekt, datiran tek 13. 08. 1945, sa izuzetkom vojne pošte koja je slata besplatno uobičajenim vojnim kanalima. Ostali poznati objekti su plaćeni gotovinom, s rukopisnim ili PAGATO oznakama, odnosno s dvorednim žigom "Franko v gotovini zaračunan pod štev." koji potiče iz ratnih dana. Izgleda malo verovatno da su se marke tršćanskog provizorija upotrebljavale na ovom području, iako su autoru poznati isečci žigosani u Ajdovščini koji su verovatno filatelističkog porekla.

Relativno mali obim sačuvane pošte ukazuje na upotrebu obe "ljubljanske" tarife prilikom naplate poštarine.

Poštanska istorija riječke direkcije od početka maja 1945. do 20. 08. 1945.

lako je uobičajena vojna pošta poznata i s ranijim datumima, civilna pošta je ponovno započela sa radom 26. 05. 1945. po naredbi Vojne uprave grada Rijeke ı Primorsko-Goranskog, kotara preko njihovog poverenika u riječkoj poštanskoj direkciji. Ta naredba je objavljena u riječkom dnevniku La voce de! popolo 1 po njoj Je bilo moguće poslati na jugoslovenske adrese pisma, otvorene ı zatvorene dopisnice ı obrasce, po Želji uz obično ili preporučeno rukovanje, pa čak ı vrednosna pisma bez plaćanja poštarine.