Филателиста

62

izdanja (izlagano u Briselu 2001). Pored falsifikata celih maraka, naročito su obrađena falsifikovana retka zupčnja, zloupotreba originalnih i falsifikovanih žigova, kao i fabrikovana pisma na štetu sakupljača. Materijal je ekspertski prikazan u časopisu "Fakes, Forgeries, Experts" #12 (2009).*

U drugom delu bile su prikazane poštanske marke iz fonda Nacionalnog Muzeja Pošte Brazila. izložene kolekcije poštanskih maraka Brazila su namenski poslate na izložbu u Beograd i predstavljaju razne aspekte samog Brazila kao i odnose Brazila sa svetom što se moglo videti u postavkama fudbal, prozor u svet, olimpizam, svet maraka – ženski pogled.

Izložbu je pratio katalog, personalizovana poštanska marka, prigodni poštanski žig i prigodan koverat.

* FFE #12, dr Jovan Veličković, "Serbia, 1869/1880, The Prince Milan issue, Fakes and Forgeries" (Class: TR). Forged stambs from this issue are known for all values. The article describes forged berforations, comblete forgeries, fake and fontasy cancellations and faked covers, and usages on newsbober are illustrated and described.

J.V.iV.B.

VREME NA MARKAMA!1

Početkom leta u galeriji Grafičkog kolektiva u Beogradu priređena je izložba radova primenjene grafike u Srbiji nastalih od 1950. do 1970. godine. Ovaj istorijski pregled podsetio je na blisku prošlost i pružio retku priliku da se izvan filatelističkih izložbi sagleda poštanska marka na jedan drugi način. Naime, na izložbi "Između straha i oduševljenja – primeri grafičkog dizajna u Srbiji 19501970" prikazane su poštanske marke sa statusom dela primenjene grafike, u kontekstu primera istorijskog rađanja srpskog dizajna. Izložba se unutar jedne od kreativnih celina bavi i poštanskim markama u vremenu čije su prelomne tačke označene početkom pedesetih i prote u se do početka sedamdesetih godina XX veka.

Vizuelne ikone komunizma – srp i čekić, zvezda, fabrički dimnjaci, nasmejani radnici... – su motivi koje je moguće interpretirati i na drugačiji način. Slikari i grafičari kao što su Sreten Grujić, Milo Milunović, Đorđe. Andrejević Kun, Matija Zlamalik, Radomir Stević Ras, Stjepan Fileki, Bora Lazarević, Ida i Miloš Ćirić, Bojana Spremo, Andreja Milenković... stvaraju dela primenjene grafike, uključujući i poštanske marke na kojima uvode nove forme i doziranu apstrakciju.

Kroz dela primenjene grafike, nastala u ovom periodu, moguće je sagledati svakodnevni život ali i opšte tokove umetničkog stvaranja. Objašnjavajući međuzavisnost partijskog delovanja i ograđeni prostor umetničkih sloboda, autor izložbe i kataloga (Gordana Popović Vasić, istoričar umetnosti) smatra da je taj period obeležen, sa jedne strane političkim razlazom sa tvrdim socijalizmom Sovjeta 1948, a sa druge Studentskim nemirima 1968.

Tito je 1963. održao govore protiv "apstraktne" umetnosti posle čega je u umetničku praksu uvedena reč "smernice", koja je uticala da se opreznije radi sa puno obzira prema partiji i vlasti, i to je dominantna crta perioda. Ipak, umetnici su grafički dizajn počeli da usvajaju kao jezik, nov način mišljenja...

iz odličnog kataloga?ž, koncipiranog kao neka vrsta proširene memorije o vremenu, uz neophod-